Kurdystan może poszczycić się wieloma zabytkami, który przetrwały tysiąclecia. Duża część z nich znajduje się w Erbil. Poza stolicą Kurdystanu, interesujących miejsc można szukać m.in. w miastach Zakho i Dohuk.
Kurdystan – lokalizacja, język, historia
Kurdystan to teren zamieszkiwany od kilku tysięcy lat przez plemiona kurdyjskie. Zajmuje powierzchnię porównywalną do obszaru dzisiejszych Niemiec. Rozciąga się od świętej góry Ararat do zatoki Iskenderun (dawniej Zatoka Aleksandretty). Warto jednak zaznaczyć, że na darmo szukać miejsca o nazwie Kurdystan na mapie świata. Kurdowie należą do grupy narodów pozostających bez własnego państwa. Co nie oznacza, że niepodległość nie jest ich celem. Brak kurdyjskiej państwowości był powodem konfliktu kurdyjskiego. W jego trakcie bojówki kurdyjskie w latach 1984–2013 na terenie Turcji starały się wywalczyć niepodległość. Należy podkreślić, że dążenia Kurdów do uzyskania własnego państwa były widoczne już wiele lat wcześniej.
Historia Kurdystanu nie jest łatwa, ważnym jej elementem są starania o bycie niezależnym. W 1920 r. traktat z Sevres ustanawiał powstanie Kurdystanu, jednak z uwagi na odkrycie w Kurdystanie złóż ropy naftowej, podjęto decyzję o rozdzieleniu terenów kurdyjskich pomiędzy cztery kraje, tj. Turcję, Syrię, Iran i Irak.
Obecnie nazwa "Kurdystan" używana jest w odniesieniu do terenu wyznaczającego autonomię w północnym Iraku. Oficjalnie nazywany jest on Regionem Kurdystanu. Działa prawie samodzielnie. Wybierany jest jego prezydent, premier, ma własny parlament, stolicę, język urzędowy (kurdyjski, a nie arabski), a nawet niezależną od Iraku armię. Dlatego nie powinny dziwić wyniki referendum dotyczącego niepodległości Kurdystanu które odbyło się w 2017 r. Za pełną suwerennością regionu opowiedziało się wówczas aż 88 procent głosujących.
Stolica Kurdystanu
Stolicą Kurdyjskiego Okręgu Autonomicznego jest Erbil, miasto położone na zachodnim pogórzu Gór Kurdystańskich. Najstarsze zapiski na temat tego ośrodka pochodzą z III wieku p.n.e. Istnieją przypuszczenia, że to właśnie z tego okresu pochodzi kopiec położony w centrum miasta. Należy podkreślić, że wbrew pozorom, Erbil to bardzo bezpieczne miasto, które stanowi doskonały cel wycieczek turystów z całego świata. Znaleźć w nim można wiele bezcennych zabytków, i co równie ważne, dysponuje solidną bazą hotelową. Dużym atutem tego miejsca są przyjaźnie nastawieni mieszkańcy i znajdujące się kilkadziesiąt kilometrów od miasta góry.
Najważniejszym zabytkiem stolicy Kurdystanu jest zlokalizowana się w centrum cytadela, która przez wieki użytkowania rozrosła się, tworząc owalne wzgórze o powierzchni ok. 10 ha. Najstarsza jej część, mimo że poważnie zniszczona, ciągle pozostaje na swoim miejscu. Niektóre z fortyfikacji cytadeli sięgają czasów Sumerów. Wartość historyczna cytadeli dostrzeżona została przez rząd Kurdystanu, który w 2006 roku zainicjował program ochrony i konserwacji cytadeli. Dokładnie 8 lat później cytadela trafiła na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Kolejnym ważnym miejscem w stolicy regionu jest Irbilskie Muzeum Cywilizacji, które wśród prezentowanych eksponatów ma przedmioty pochodzące z V tysiąclecia p.n.e. W Erbil znaleźć można również Kurdyjskie Muzeum Tekstyliów i Syriackie Muzeum Dziedzictwa, które prezentuje historię Asyryjczyków w regionie. Ważnym punktem miasta jest Meczet Jalila Khayata. Oficjalnie otwarto go w 2007 roku. Odwiedzając Erbil, warto udać się do Parku Minara. Niemniej ciekawy jest Park Sami Abdulrahmana – największy park miejski w stolicy. Powstał w miejscu zajmowanym w przeszłości przez wojska reżimu Saddama Husajna. Najpopularniejszym targiem w mieście jest Bazar Tyrawa, na którym można kupić niemal wszystko – od ubrań, po mięso, warzywa czy ryby.
Co jeszcze warto zobaczyć w Kurdystanie?
Erbil nie jestem jedynym miastem Kurdystanu. Kulturę i historię tego regionu można też poznać zwiedzając miasto Zakho, w którym znajduje się zbudowany przez Rzymian most na rzece Kabur. Na szczególną uwagę zasługuje również położony na północy irackiego Kurdystanu Dohuk. To bardzo spokojne miejsce, w którym znaleźć można małe, lecz bardzo przyjemne zoo i urokliwy kościół katolicki. W centrum Dohuk znajduje się meczet, nieopodal którego mieści się bazar. W niedużej odległości od Dohuk obejrzeć można pozostałości po akwedukcie Jerwan wybudowanym około 700 roku p.n.e., którym transportowano wodę do pałaców w Niniwie. Według ekspertów z dziedziny archeologii jest to najstarszy na świecie akwedukt. Tymczasem w dolinie Lalisz znaleźć można jedyną na świecie świątynię jazydów.
Zobacz także:
- "Patrzą śmierci w oczy"
- Jelczem w Himalaje. Po 40 latach Polacy chcą powtórzyć historyczny wyczyn
- Kuchnia dyktatorów, czyli książka, która zdobyła kulinarnego Oscara. "Iran podobno planuje serial na jej podstawie"
Zobacz wideo: Nielegalne pamiątki z wakacji. Co Polacy przywożą najczęściej w bagażach?
Autor: Adrian Adamczyk