Węgierski tort Dobosza został stworzony z myślą o urozmaiconym smaku i przedłużeniu świeżości deseru. Dodatek masła miał zapewniać stabilność, a karmelowe zwieńczenie chroniło ciasto przed wyschnięciem. Przepis na tort Dobosza doczekał się wielu modyfikacji, choć kilka warstw biszkoptu, masa czekoladowa i karmelowy szczyt to jego absolutna podstawa.
Skąd pochodzi tort Dobosza?Tort Dobosza to przysmak wymyślony przez węgierskiego cukiernika i szefa kuchni, Józsefa C. Dobosa. Nazwa ciasta nawiązuje do nazwiska jego pomysłodawcy. Od 1878 r. wraz z rodziną prowadził on delikatesy w Budapeszcie. Przepis na tort powstał w 1884 r.
Kolejny rok był przełomowy, ponieważ Dobos zaprezentował swój deser na Ogólnopolskiej Wystawie Generalnej w Budapeszcie. Tam okazję do posmakowania miały szlachetne osobistości, takie jak królowa Elżbieta czy król Franciszek Józef. Ze względu na wyjątkowy smak i trwałość ciasto zostało rozsławione na całą Europę. Przyczynił się do tego także talent Dobosa w dziedzinie handlu. Jeździł on po całym kontynencie, promując swój wypiek. Popularność tortu wzrastała, dlatego pod koniec XIX w. serwowały go najlepsze paryskie i wiedeńskie cukiernie. Dobos zajął się nawet eksportem deseru po Europie. Do przewożenia tortów używał specjalnych, drewnianych skrzynek.
Cukiernik od samego początku utrzymywał recepturę tortu w ścisłej tajemnicy. Tworzenie masy z dodatkiem masła na przełomie XIX w. było nowością. Wielu próbowało odtworzyć przepis na węgierski tort Dobosza, jednak przez 20 lat jego oryginalna wersja nie została ujawniona. Dobos udostępnił swój przepis dopiero w 1906 r., gdy zakończył już karierę kulinarną i sprzedawał rodzinny biznes.
Jak wygląda tort Dobosza?
Tort Dobosza jest efektownym wypiekiem. Zewnętrzna warstwa masy wraz z karmelową taflą na szczycie rewelacyjnie się prezentują. Wspaniały wygląd ciasta sprawia, że jest ono serwowane w wielu luksusowych restauracjach.
Oryginalny przepis na tort Dobosza jest bardzo przemyślany. Każdy składnik odgrywa w nim ważną rolę. Ciasto składa się z 6 cienkich biszkoptowych placków przełożonych mocno czekoladową masą. Równe warstwy sprawiają, że tort jest bardzo stabilny. Boki ciasta były obsypywane mielonymi orzechami lub migdałami. Górną część tworzą efektowne trójkąty z biszkoptu wykończone karmelową powłoką. Zewnętrzne dekoracje sprawiały, że tort nie wysychał. Z kolei masa wykonana na bazie masła na dłużej zachowywała świeżość. Było to ważne, ponieważ na przełomie XIX i XX w. techniki chłodzenia wypieków nie były na tyle zaawansowane, aby ciasta nadawały się do spożycia po kilku dniach. Swoim odkryciem Dobos wprowadził pewne innowacje w tworzeniu i przechowywaniu deserów.
Przepis na tort Dobosza
Przygotowując tort Dobosza, ważne jest, aby zachować dokładne proporcje. Blaty powinny być cienkie, a masa gładka i zwarta. Nawet jeśli podczas mieszania będzie wyglądała na zważoną, należy ją miksować jak najdłużej, do uzyskania jednolitej konsystencji. Ze względu na to, że w recepturze nie ma proszku do pieczenia, masę na ciasto należy przygotowywać jak najkrócej przed pieczeniem, aby piana z białek utrzymała objętość. Składniki na biszkopty warto podzielić na pół i przygotować z nich dwie masy, które następnie trzeba podzielić na 3 równe blaty. Składniki (na 6 blatów o średnicy 22 cm):
- 6 jajek,
- 100 g cukru pudru,
- 100 g mąki,
- 40 g stopionego masła.
Przygotowanie:
- Oddziel żółtka od białek. Żółtka zmiksuj z 50 g cukru pudru (z 25 g, jeśli masę dzielisz na pół), następnie dodaj mąkę, stopione masło i delikatnie wymieszaj.
- W oddzielnym naczyniu ubij białka z dodatkiem 50 g cukru pudru (z 25 g, jeśli masę dzielisz na pół). Pianę dodaj do masy z żółtek i bardzo powoli mieszaj drewnianą łyżką.
- Blachę do pieczenia wyłóż papierem i obrysuj kształt koła o średnicy 22 cm. Masę podziel na 6 równych części (na 3, jeśli masę dzielisz na pół) i rozlej ją, tworząc koło.
- Każdy blat piecz w temperaturze 180℃ przez około 10 minut. Po upieczeniu możesz wyrównać brzegi np. za pomocą nożyka do pizzy.
Składniki na masę czekoladową:
- 250 g masła,
- 200 g czekolady,
- 200 g cukru pudru,
- 40 g kakao,
- 20 g cukru wanilinowego.
Przygotowanie:
- W misce utrzyj masło wraz z cukrem pudrem na puszystą masę. Dodaj kakao i cukier wanilinowy, cały czas mieszając.
- Czekoladę połam i rozpuść w kąpieli wodnej. Po ostudzeniu stopniowo dodawaj ją do masy maślanej i mieszaj do uzyskania jednolitej konsystencji.
Składniki na karmel:
- 2 łyżki wody,
- 200 g cukru.
Przygotowanie:
- Wsyp do garnka cukier i zalej go wodą. Kiedy zacznie się rozpuszczać i zmieniać kolor, zdejmij z ognia.
- Jeszcze gorący karmel rozlej na jeden z blatów i rozprowadź go równo na całej powierzchni. Po wylaniu karmelu od razu pokrój blat na około 12 małych trójkątów za pomocą długiego i ostrego noża (karmel bardzo szybko twardnieje).
- Złożenie tortu jest bardzo proste. Masą posmaruj blaty, boki i górę placka. Tort Dobosza należy wykończyć zmielonymi orzechami lub migdałami (boki) oraz trójkątami z karmelu (góra).
Zobacz także:
- Koło smaków rzuciło wyzwanie. Który z kucharzy zrobił z ogórka najdłuższy pasek?
- "W marcu jak w garncu". Włoskie dania w wykonaniu Mariety Mareckiej i Krzysztofa Skórzyńskiego
- Jak wybrać dobrą białą kiełbasę na wielkanocny stół? Katarzyna Bosacka radzi
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: grafvision/Getty Images