Ida Kamińska – polska aktorka nominowana do Oscara
Jeżeli komuś wydaje się, że polskie aktorki nie mają szans na nominacje do Oscarów, są w dużym błędzie. W przeszłości taka sytuacja miała już bowiem miejsce. Ida Kamińska była pierwszą aktorką nie tylko z Polski, ale w ogóle z krajów socjalistycznych, która w 1967 roku otrzymała nominację do Oscara w kategorii Najlepsza rola kobieca.
Kamińska zachwyciła rolą sklepikarki w czechosłowackim filmie "Sklep przy głównej ulicy" (słow. "Obchod na korze") w reżyserii Jána Kadára i Elmara Klosa. Polka była dzięki niej nominowana także do Złotych Globów, a w jej ręce trafiła nagroda specjalna Festiwalu Filmowego w Cannes. W walce o Oscara przegrała z Elizabeth Taylor, która została nagrodzona za rolę w filmie "Kto się boi Virginii Woolf?".
Jedyna jak dotąd polska aktorka z nominacją do Oscara urodziła się 4 września 1899 roku w Odessie. Pochodziła z żydowskiej rodziny – jej matką była aktorka Ester Rachel Kamińska (nazywana matką teatru żydowskiego), a ojcem - aktor i reżyser Abraham Izaak Kamiński. Ida miała 5 lat, gdy po raz pierwszy stanęła na deskach teatru Jardin d’Hiver w Warszawie.
W czasie II wojny światowej Kamińska otrzymała wiadomość, że jest na hitlerowskiej liście osób, które mają zostać zlikwidowane. Wyjechała do Lwowa, gdzie władze komunistyczne powierzyły jej kierowanie Państwowym Teatrem Żydowskim. Występowała w wielu miastach na terenie Związku Radzieckiego, prowadziła też audycję w moskiewskim radiu.
Po wojnie wróciła do Polski i w 1948 roku władze komunistyczne zaproponowały jej zorganizowanie teatru żydowskiego w Łodzi, w którym objęła funkcję dyrektora. W latach 60. XX w. wyjeżdżała na tournée po Europie, do obu Ameryk, Izraela i Australii, a w 1968 roku zamieszkała w Nowym Jorku. Tam zmarła w 1980 roku na atak serca.
Ida Kamińska była jedną z największych aktorek w historii żydowskiej sceny teatralnej. W sumie zagrała 124 role, wyreżyserowała 65 przedstawień, przetłumaczyła na język jidysz 58 sztuk, dokonała kilku adaptacji dramaturgicznych i napisała dwa dramaty. Od 2005 roku jej imię nosi Teatr Żydowski w Warszawie.
Polacy nominowani do Oscarów – lista
Oprócz Idy Kamińskiej, na liście osób nominowanych do Oscarów jest wielu innych polskich twórców. Jak dotąd, 13 razy statuetka trafiła w ręce Polaków. Nominacje otrzymywali nie tylko reżyserzy, ale także scenografowie, operatorzy oraz kostiumolodzy. W 2000 roku Andrzej Wajda został laureatem honorowego Oscara za całokształt twórczości.
Lista wszystkich nominowanych do Oscarów Polaków znajduje się poniżej:
- 1930/31 - Anton Grot, nominacja za scenografię do filmu "Svengali";
- 1936 - Anton Grot, nominacja za scenografię do filmu "Anthony Adverse";
- 1937 - Anton Grot, nominacja za scenografię do filmu "Życie Emila Zoli";
- 1939 - Anton Grot, nominacja za scenografię do filmu "Prywatne życie Elżbiety i Esseksa";
- 1940 - Anton Grot, nominacja za scenografię do film "Sea Hawk";
- 1941 - Bronisław Kaper, nominacja za muzykę w musicalu "Czekoladowy żołnierz";
- 1942 - Leopold Stokowski, Oscar za muzykę do filmu animowanego "Fantazja" Walta Disneya;
- 1954 - Bronisław Kaper, Oscar za muzykę do filmu "Lili" Charlesa Waltersa;
- 1962 - Bronisław Kaper, nominacja za muzykę do filmu "Bunt na Bounty";
- 1962 - Bronisław Kaper, nominacja za piosenkę "Follow Me" z filmu "Bunt na Bounty";
- 1964 – "Nóż w wodzie" Romana Polańskiego, nominacja w kategorii obraz nieanglojęzyczny (Oscara zdobył film "Osiem i pół" Federico Felliniego);
- 1966 - Ida Kamińska, nominacja za rolę w filmie "Sklep przy głównej ulicy" Jána Kadára i Elmara Klosa;
- 1967 - "Faraon" Jerzego Kawalerowicza, nominacja w kategorii obraz nieanglojęzyczny (Oscara przyznano za film "Kobieta i mężczyzna" Claude'a Leloucha);
- 1975 - "Potop" Jerzego Hoffmana, nominacja w kategorii obraz nieanglojęzyczny (Oscara zdobył film "Amarcord" Federico Felliniego);
- 1976 - "Ziemia obiecana" Andrzeja Wajdy, nominacja w kategorii obraz nieanglojęzyczny (Oscara przyznano za film "Dersu Uzała" Akiry Kurosawy);
- 1977 - "Noce i dnie" Jerzego Antczaka, nominacja w kategorii obraz nieanglojęzyczny (Oscara zdobył film "Czarne i białe w kolorze" Jeana-Jacquesa Annaud);
- 1980 - "Panny z Wilka" Andrzeja Wajdy, nominacja w kategorii obraz nieanglojęzyczny (Oscara przyznano za film "Blaszany bębenek" Volkera Schloendorffa)
- 1982 - "Człowiek z żelaza" Andrzeja Wajdy, nominacja w kategorii obraz nieanglojęzyczny (Oscara zdobył film "Mefisto" Istvana Szabo)
- 1983 – "Tango" Zbigniewa Rybczyńskiego, Oscar za krótkometrażowy film animowany;
- 1986 – "Gorzkie żniwa" Agnieszki Holland, nominacja w kategorii obraz nieanglojęzyczny; kraj produkcji tego filmu: RFN (Oscara zdobył film argentyński, "Wersja oficjalna" w reżyserii Luisa Puenzo);
- 1992 – Agnieszka Holland, nominacja w kategorii scenariusz adaptowany za scenariusz filmu "Europa, Europa";
- 1994 – Anna Biedrzycka-Sheppard, nominacja za kostiumy do "Listy Schindlera" Stevena Spielberga;
- 1994 - Allan Starski i Ewa Braun, Oscar za scenografię i dekorację wnętrz do filmu "Lista Schindlera" Stevena Spielberga;
- 1994 - Janusz Kamiński, Oscar za zdjęcia do filmu "Lista Schindlera" Stevena Spielberga;
- 1998 - Janusz Kamiński, nominacja za zdjęcia do filmu "Amistad" Stevena Spielberga;
- 1999 - Janusz Kamiński, Oscar za zdjęcia do filmu "Szeregowiec Ryan" Stevena Spielberga;
- 2000 - Andrzej Wajda, honorowy Oscar za całokształt twórczości;
- 2002 - Sławomir Idziak, nominacja za zdjęcia do filmu "Helikopter w ogniu" Ridleya Scotta;
- 2002 - Sławomir Fabicki (reżyser) i Bogumił Godfrejów (operator), nominacja za krótkometrażowy film "Męska sprawa";
- 2003 - Roman Polański, Oscar za reżyserię filmu "Pianista";
- 2003 - Paweł Edelman, nominacja za zdjęcia do filmu "Pianista" Romana Polańskiego;
- 2003 - Anna Biedrzycka-Sheppard, nominacja za kostiumy do filmu "Pianista" Romana Polańskiego;
- 2003 - Tomasz Bagiński, nominacja za krótkometrażowy film animowany "Katedra";
- 2005 - Jan A.P. Kaczmarek, Oscar za muzykę do filmu "Marzyciel" Marca Forstera;
- 2005 - "Dzieci z Leningradzkiego" Hanny Polak i Andrzeja Celińskiego, nominacja w kategorii krótkometrażowy dokument;
- 2008 - polsko-brytyjski "Piotruś i wilk" (reż. Suzie Templeton), Oscar w kategorii krótkometrażowy film animowany;
- 2008 - "Katyń" Andrzeja Wajdy, nominacja w kategorii obraz nieanglojęzyczny (Oscara dostał austriacki film "Fałszerze", reż. Stefan Ruzowitzky);
- 2008 - Janusz Kamiński, nominacja za zdjęcia do filmu "Motyl i skafander" Juliana Schnabla;
- 2008 - kanadyjski "Madame Tutli-Putli" w reżyserii mieszkającego w Kanadzie Polaka Maćka Szczerbowskiego i Kanadyjczyka Chrisa Lavisa, nominacja w kategorii krótkometrażowa animacja;
- 2010 – Bartek Konopka, nominacja za krótkometrażowy film dokumentalny "Królik po berlińsku";
- 2012 - "W ciemności" Agnieszki Holland (koprodukcja polsko-niemiecko-kanadyjska), nominacja w kategorii obraz nieanglojęzyczny (Oscara dostał irański film "Rozstanie" reż. Asghar Farhadi);
- 2012 - Janusz Kamiński, nominacja za zdjęcia do filmu Stevena Spielberga "Czas wojny";
- 2013 - Janusz Kamiński, nominacja za zdjęcia do filmu "Lincoln" Stevena Spielberga;
- 2015 - "Ida" Pawła Pawlikowskiego, Oscar w kategorii najlepszy obraz nieanglojęzyczny;
- 2015 – Łukasz Żal i Ryszard Lanczewski, nominacja za zdjęcia do filmu "Ida";
- 2015 - "Joanna" (w reż. Anety Kopacz) i "Nasza klątwa" (w reż. Tomasza Śliwińskiego), nominacja w kategorii krótkometrażowy dokument;
- 2015 - Anna Biedrzycka-Sheppard (wspólnie z Jane Clive), nominacja za kostiumy do filmu "Czarownica" w reż. Roberta Stromberga;
- 2017 - Jacek Pilarski, Oscar za efekty specjalne do filmu "Księga dżungli";
- 2018 – David Malinowski (wraz z Kazuhiro Tsuji i Lucy Sibbick), Oscar za charakteryzację w filmie "Czas mroku";
- 2018 - Dorota Kobiela (wraz z Hugh Welchmanem i Ivanem Mactaggartem), nominacja za długometrażowy film animowany "Twój Vincent";
- 2019 – Paweł Pawlikowski, nominacja za reżyserię filmu "Zimna wojna";
- 2019 – "Zimna wojna" Pawła Pawlikowskiego, nominacja w kategorii obraz nieanglojęzyczny (Oscara dostał meksykański film "Roma" reż. Alfonso Cuarón);
- 2019 – Łukasz Żal, nominacja za zdjęcia do filmu "Zimna wojna";
- 2020 – "Boże ciało" Jana Komasy, nominacja w kategorii pełnometrażowy film międzynarodowy (Oscara dostał południowokoreański film "Parasite" reż. Bong Joon-ho);
- 2021 – Dariusz Wolski, nominacja za zdjęcia do filmu "Nowiny ze świata" Paula Greengrassa;
- 2021 – bośniacko-austriacko-rumuńsko-niemiecko-polski film "Quo vadis, Adia?" reż. Jasmili Žbanić (montaż Jarosław Kamiński, produkcja Ewa Puszczyńska, kostiumy Małgorzata Karpiuk, muzyka Antoni Komasa-Łazarkiewicz), nominacja w kategorii pełnometrażowy film międzynarodowy.
Oscary 2021 – data rozdania nagród
W 2021 roku data gali rozdania Oscarów została przełożona ze względu na pandemię koronawirusa. Zamiast w lutym, ceremonia odbywa się w kwietniu.
Wręczenie Oscarów 2021 odbędzie się w nocy z 25 na 26 kwietnia 2021 roku polskiego czasu. Część artystyczna w Dolby Theatre, a nagrody zostaną przyznane w Union Station w Los Angeles.
Zobacz wideo: Paweł Pawlikowski: W Stanach inne kino się liczy, te nasze obcojęzyczne filmy są trochę ignorowane
Zobacz także:
- Polskie filmy nominowane do Oscarów. Nie tylko "Ida" i "Zimna wojna" miały szansę na legendarną statuetkę
- Oscary 2021. Gdzie można obejrzeć relację z gali?
- Największe rekordy w historii Oscarów. "Władca Pierścieni" niepokonany od kilkunastu lat
Autor: Kamila Glińska