Chwasty to problem niejednego ogrodnika. Nie lubią ich także rolnicy. Są bezwzględne dla naszych roślin. Potrafią zdominować duże powierzchnie w stosunkowo krótkim czasie. Chcąc chronić swój ogród przed ich inwazją, trzeba je bliżej poznać i dowiedzieć się, jak z nimi walczyć.
Jastrzębiec kosmaczek – co to takiego?
Jastrzębiec kosmaczek ( Hieracium pilosella ) to roślina, która należy do rodziny astrowatych ( Asteraceae ). Występuje głównie w Europie i w Azji. Ten gatunek dostał się także przypadkowo na teren Australii, Nowej Zelandii i Ameryki Północnej, gdzie bardzo szybko zadomowił się. W naszym kraju możemy go spotkać praktycznie wszędzie.
Jastrzębiec kosmaczek jest rośliną wieloletnią i łatwą do rozpoznania. Osiąga wysokość 30 centymetrów. Prosta, kutnerowata łodyga w okresie kwitnienia, które trwa od maja do października, jest zakończona charakterystycznym, żółtym kwiatem. Owoc stanowi niełupka, która po przekwitnięciu zamienia się w puszystą kulę. Nasiona zaopatrzone w parasolowate lotki mają zdolność przenoszenia się na duże odległości. Dlatego właśnie jastrzębiec kosmaczek może bardzo szybko się rozrastać , z każdym rokiem zwiększając swoją liczebność i powierzchnię, jaką zajmuje. Na uwagę zasługują także ciekawe, niebieskozielone, pokryte białymi włoskami, podłużne liście.
Jastrzębiec kosmaczek preferuje stanowiska suche. Można go spotkać na wrzosowiskach, łąkach czy poboczach. Lubi piaszczyste, jałowe podłoże i nie znosi zacienienia. W ogrodach bujnie porasta trawniki, tworząc specyficzne „placki” na murawie , które nie wyglądają zbyt estetycznie. Jastrzębiec kosmaczek bywa również utrapieniem dla rolników, gdyż rozrasta się poprzez rozłogi, szybko zdobywając kolejne powierzchnie upraw. Jak widać, wiele szkód czyni jastrzębiec kosmaczek. Czym zwalczać tego szkodnika?
Jastrzębiec kosmaczek – zwalczanie
Co robić, gdy w naszym ogrodzie pojawi się jastrzębiec kosmaczek ? Jak się go pozbyć ? Nie jest to trudne zadanie, wymaga jednak wiedzy i odrobiny cierpliwości.
Przede wszystkim nie powinniśmy go wyrywać ręcznie . Jeśli już zdołał się zadomowić w naszym ogrodzie, to po jego wyrwaniu może się okazać, że pozostały nam puste połacie, które będą się źle prezentowały. Zdecydowanie lepszym pomysłem będzie zastosowanie sprawdzonych środków na chwasty. Jastrzębiec kosmaczek jest na przykład podatny na działanie selektywnych herbicydów.
W przypadku, gdy szkodnik pojawił się na trawniku, warto wypróbować środki, które zostały specjalnie przygotowane do zwalczania chwastów trawnikowych. Większość z nich stosowana jest nalistnie, przy użyciu opryskiwaczy. Taki preparat jest pobierany przez liść i następnie dociera do korzenia rośliny, gdzie wywołuje jego deformację. Dzięki temu następuje zahamowanie wzrostu szkodnika i stopniowe jego obumieranie. Pamiętajmy, by te środki stosować tylko w czasie pogody, która sprzyja rozwojowi roślin . Najbardziej odpowiedni jest okres od wiosny do wczesnej jesieni.
Jeśli dopiero mamy w planach trawnik lub ogród, dobrym rozwiązaniem może być zastosowanie herbicydów doglebowych, które mogą być wykorzystane przed siewem lub sadzeniem roślin i wymagają wymieszania z podłożem. Możemy wybrać także herbicydy przedwschodowe i powschodowe. Stosowanie takich preparatów zmniejsza kłopoty z chwastami w przyszłości.
Jastrzębiec kosmaczek – zastosowanie
Nie każdy wie, że jastrzębiec kosmaczek to nie tylko szkodnik. Jego ludowa nazwa to niedośpiałek i był on dawniej stosowany jako roślina lecznicza .
Ziele jastrzębca kosmaczka to cenne źródło flawonoidów – związków likwidujących wolne rodniki odpowiedzialne za procesy starzenia. Jastrzębiec kosmaczek zawiera także garbniki, pochodne kumaryny, laktony seskwiterpenowe oraz kwas chlorogenowy. Brzmi dość tajemniczo, ale w praktyce oznacza tyle, że działa uspokajająco, przeciwskurczowo i może nas nieco odmłodzić lub po prostu nie pozwoli nam się szybko zestarzeć.
Jastrzębiec kosmaczek bywa stosowany do leczenia biegunki i wrzodów żołądka. Pomaga także przy złej przemianie materii, kamicy nerkowej oraz chorobach płuc. Stosowany zewnętrznie służy do przemywania ran – przyczynia się do ich gojenia. Polecany jest także na czyraki i na wysypkę ropną.
Suszony jastrzębiec kosmaczek może stanowić bazę do przygotowywania leczniczych preparatów, między innymi na bazie alkoholu. Napar z wysuszonego jastrzębca kosmaczka działa detoksykująco, rozkurczowo i moczopędnie. Oprócz tego może poprawiać trawienie i pobudzać wydzielanie żółci.
Pamiętajmy jednak, że choć jastrzębiec kosmaczek to roślina lecznicza, jest też trujący ! Zanim zdecydujemy się uczynić z niego użytek, powinniśmy zasięgnąć porady osoby doświadczonej, która dysponuje odpowiednią wiedzą na temat stosowania tej rośliny do celów leczniczych.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN