Kapsaicyna w medycynie. Właściwości i działanie substancji

Kapsaicyna
Papryczki chili
Źródło: by JBfotoblog / Getty Images
Kapsaicyna jest organicznym związkiem chemicznym, który odpowiada za ostry smak papryczki chili. Znana jest jako składnik przypraw, występuje też w formie tabletek na odchudzanie. Jest wykorzystywana do produkcji gazu pieprzowego, służącego do samoobrony. Substancja ta posiada także właściwości, które wykorzystywane są w medycynie – działa antyoksydacyjne, przeciwnowotworowo, a nawet przeciwbólowo.

Przeprowadzone badania wskazują, że kapsaicyna może być traktowana jako środek zapobiegający powstawaniu nowotworów, a także hamujący rozwój już istniejącej choroby. Substancja ta stosowana jest przez osoby odchudzające się, ponieważ ogranicza apetyt i wspomaga proces spalania tłuszczów. Działa kojąco także na bóle reumatyczne czy artretyczne. Aby wykorzystać wszystkie prozdrowotne właściwości kapsaicyny, należy przyjmować ją regularnie, ale w niewielkich ilościach.

Właściwości prozdrowotne kapsaicyny

Kapsaicyna jest znana i ceniona za swoje właściwości antynowotworowe, antyoksydacyjne i przeciwdrobnoustrojowe. Uczucie pieczenia, które towarzyszy spożywaniu ostrej papryczki, wywoływane jest właśnie przez kapsaicynę, działającą bezpośrednio na receptory układu nerwowego. Jak zneutralizować pieczenie, które wywołuje? Z pewnością nie pomoże wypicie nawet dużej ilości wody (ponieważ kapsaicyna właśnie w wodzie rozpuszcza się), dlatego zaleca się spożywanie mleka, alkoholu czy tłuszczu roślinnego. Ulgę może także przynieść zjedzenie lodów. Najbardziej znanym sposobem wykorzystania kapsaicyny są tabletki na odchudzanie. Substancja ta hamuje apetyt i reguluje proces spalania tłuszczów. Decyzję o planowanej kuracji kapsaicyną warto zawsze najpierw skonsultować z lekarzem. Jakie inne właściwości prozdrowotne są jej przypisywane? Kapsaicyna przede wszystkim:

  • opóźnia rozwój miażdżycy, a także choroby wieńcowej, zapobiega zawałowi mięśnia sercowego,
  • działa antybakteryjnie, hamując wzrost drobnoustrojów, zmniejsza ryzyko powstania wrzodów żołądka, hamuje rozwój nowotworów, obniża poziom trójglicerydów oraz cholesterolu, uśmierza ból: migrenowy, reumatyczny, artretyczny, działa przeciwzapalnie, stosowana jest do odkażania ran po oparzeniach i ukąszeniach, zapobiega rozwojowi Alzheimera.

Czysta kapsaicyna jest także składnikiem maści i plastrów, które działają jak preparaty rozgrzewające mięśnie, stawy oraz wykazują działanie przeciwbólowe. Przyjmowana w większych dawkach substancja (powyżej 56 mg/kg masy ciała) jest trucizną, która w pierwszej kolejności wywołuje trudności z oddychaniem.

DD_20210928_Cegla_REP_OK
Nie dajmy się jesiennej chandrze! Rytuały, które podnoszą nastrój (całość)

Pozyskiwanie i zastosowanie kapsaicyny

Czysta kapsaicyna dostępna jest w sprzedaży w kilku formach. Najbardziej powszechne są: tabletki, a także plastry, maści i kremy. Dużą popularnością cieszy się także olej z kapsaicyną, który powstaje na bazie papryki rocznej lub chili. Preparat ten możemy także przygotować samodzielnie w domu – wystarczy, że zalejemy olejem lnianym drobno pokrojoną papryczkę. Uzyskany produkt musimy przechowywać w lodówce przez tydzień, wstrząsając butelką kilka razy dziennie. Po 7–10 dniach należy odcedzić olej. Preparat przyjmuje się po jednej łyżeczce przed posiłkiem, maksymalnie 5 razy dziennie. Zdecydowanie warto to robić, bo jak odkryli brytyjscy naukowcy, kapsaicyna pobudza komórki rakowe do samozniszczenia, dlatego może pomóc w leczeniu nowotworów lub przeciwdziałać ich powstawaniu.

Skutki uboczne przedawkowania kapsaicyny

Nadmierne spożycie kapsaicyny może mieć skutki uboczne. Do najczęściej pojawiających się należą: nudności, wymioty, osłabienie, złe samopoczucie, bóle brzucha, a w dalszej kolejności uszkodzenia wątroby i żołądka, a także choroba wrzodowa. Reakcje organizmu na trującą dawkę mogą być różne – od trudności z oddychaniem aż po drgawki i śmierć. Toksyczne działanie kapsaicyny spowodowane jest nadmiernym podrażnieniem układu nerwowego. Substancja nie powoduje jednak trwałych uszkodzeń tkanek, a jedynie poraża i zakłóca prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Zatrucie kapsaicyną należy zneutralizować jak najszybciej (mlekiem lub alkoholem).

Skala ostrości kapsaicyny

Skala ostrości, czyli pikantności danej potrawy, nazywana jest skalą Scoville’a. Głównie używana jest do określania ostrości papryczek. Skala kapsaicyny, bo tak też jest nazywana, mówi o zawartości tej substancji w papryce. Im jest jej więcej, tym bardziej ostra jest papryka. Czysta kapsaicyna mierzona jest jako 1500000–16000000 SHU (jednostka ostrości Scoville’a). Dla porównania: 5000–5300 SHU zawiera gaz pieprzowy, 100000–350000 SHU papryka habanero, a 2500–8000 SHU jalapeño.

Zobacz także:

podziel się:

Pozostałe wiadomości