Efekt cieplarniany, nazywany również przez niektórych „efektem szklarniowym”, jest zjawiskiem, bez którego nie byłoby możliwe życie na Ziemi. Dzięki gazom cieplarnianym temperatura powietrza utrzymuje się na optymalnym poziomie, co sprawia, że możliwe jest zamieszkanie na planecie. Sprawdź, na czym dokładnie polega efekt cieplarniany, poznaj jego skutki oraz różnice między tym zjawiskiem a globalnym ociepleniem.
Co to jest efekt cieplarniany?
Mimo że niektórzy nie wierzą w istnienie efektu cieplarnianego, jest to zjawisko potwierdzone naukowo przez długoletnie obserwacje. W atmosferze znajdują się gazy cieplarniane, które przechwytują promieniowanie, co w rezultacie pozwala na podwyższenie temperatury na Ziemi o 33℃ w porównaniu do sytuacji, w której wszystkie gazy uciekałyby od razu do zimniejszych warstw atmosfery. Efekt cieplarniany jest zatem zjawiskiem podwyższania temperatury na planecie.
Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Ekologiczne rozwiązania
Jak powstaje efekt cieplarniany? Przykład szklarni
Dość często naukowcy proponują wytłumaczenie efektu cieplarnianego na przykładzie szklarni. To niezwykle trafne porównanie, które pozwala lepiej zrozumieć przyczyny tego zjawiska. Podobnie bowiem jak w szklarni na Ziemi temperatura jest znacznie wyższa niż poza nią, czyli w atmosferze.
Oto jak powstaje efekt cieplarniany krok po kroku:
- Ze Słońca do Ziemi dociera energia, którą nazywa się promieniowaniem. Jest to światło widzialne, o różnej długości fal, z czego część z nich ma postać długich fal podczerwonych, część z kolei to krótkie fale ultradźwiękowe. Jak wynika z obserwacji, około 30% energii (promieniowania) nawet nie dociera do Ziemi, tylko odbija się i ponownie wraca do górnych warstw atmosfery. Pozostałe 70% przyczynia się z kolei do nagrzewania powierzchni Ziemi.
- Energia światła widzialnego jest pochłaniana przez Ziemię, a następnie przetwarzana na energię cieplną w formie promieniowania podczerwonego.
- Promieniowanie podczerwone nie wydostaje się z powrotem poza szklarnię ze względu na przeszkodę w postaci szklanego dachu. Szklarnia zatrzymuje promieniowanie, które z kolei przyczynia się do nagrzewania jej wnętrza, a tym samym podnoszenia temperatury nie tylko powietrza, ale także ziemi. Temperatura wewnątrz budynku jest zatem znacznie wyższa niż poza nim. W przypadku efektu cieplarnianego na Ziemi takim „dachem”, zatrzymującym uwalnianie się energii cieplnej, są właśnie gazy cieplarniane, które pochłaniają promieniowanie i ogrzewają planetę.
Efekt cieplarniany powstaje za sprawą takich gazów cieplarnianych jak, w głównej mierze, dwutlenek węgla, metan, tlenek azotu oraz para wodna.
Efekt cieplarniany – skutki
Gazy cieplarniane w bezpośredni sposób są odpowiedzialne za podwyższanie się temperatury na Ziemi. Bez nich życie na planecie wyglądałoby zupełnie inaczej niż obecnie. Średnia temperatura na Ziemi wynosi około 15℃, a biorąc pod uwagę obliczenia naukowców, którzy szacują, że w wyniku efektu cieplarnianego jest wyższa o 33℃, łatwo obliczyć, że wynosiłaby ona jedynie –18℃.
Gdyby średnia temperatura wynosiła właśnie –18℃, w atmosferze nie byłoby już pary wodnej, a cała planeta byłaby skuta lodem. Ziemia nie mogłaby już pochłaniać promieniowania i zatrzymywać docierającego do niej ciepła. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że taka sytuacja miała już miejsce kilkaset milionów lat temu.
Efekt cieplarniany a globalne ocieplenie
Efekt cieplarniany często mylony jest z globalnym ociepleniem. Efekt cieplarniany jest zjawiskiem zupełnie naturalnym i pożądanym, z kolei na globalne ocieplenie ma wpływ jedynie działalność człowieka.
Gazy biorące udział w tworzeniu efektu cieplarnianego są jednak wytwarzane nie tylko w sposób naturalny. Do zwiększenia obecności dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu oraz fluorowanych gazów cieplarnianych w atmosferze przyczyniają się także procesy takie jak spalanie węgla, ropy i gazu, popularność hodowli zwierząt gospodarskich, stosowanie nawozów azotowych oraz masowa wycinka drzew. Duża ilość gazów cieplarnianych, która gromadzi się w atmosferze w związku z działalnością człowieka, przyczynia się do ciągłego podwyższania się temperatury powietrza, a tym samym do niepożądanych zmian klimatu.
Niekorzystny wpływ na życie na planecie ma, przede wszystkim, dwutlenek węgla. Jest on jedną z głównych przyczyn pogłębiania się procesu globalnego ocieplenia, wywołanego przez procesy przemysłowe. Jeszcze przed rewolucją przemysłową w atmosferze było go około 40% mniej niż obecnie.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Recykling życzeniowy i jego konsekwencje. Jakie znaczenie ma nasze podejście do segregacji odpadków?
- Recykling opon samochodowych – wymóg przepisów i element ochrony środowiska
- Domowy ogród z recykling. "Po narzędzia ogrodnicze wcale nie musimy iść do sklepu, niektóre z nich możemy zrobić sami"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Peter Starman/Getty Images