Oddawanie krwi to świadoma pomoc osobom, które dosłownie za chwilę mogą jej potrzebować. Honorowi dawcy krwi zdają sobie sprawę, jak ważny to dar jednego człowieka dla drugiego. Dar, który właściwie nic nie kosztuje – wymaga jedynie poświęcenia chwili czasu. Niepotrzebne są szczególne przygotowania. Ważne jest jednak, aby osoba chcąca oddać krew była zdrowa i dobrze się czuła.
Oddawanie krwi – warunki
Przygotowanie do oddania krwi nie jest szczególnie skomplikowane. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że nie każdy może oddać krew. Podstawowe warunki oddawania krwi to:
- ukończone 18 lat,
- posiadanie przy sobie dowodu osobistego lub paszportu,
- wypełnienie kwestionariusza dotyczącego zdrowia,
- poddanie się badaniu morfologii krwi.
Ponadto osoba zgłaszająca się do punktu krwiodawstwa:
- czuje się dobrze i nie odczuwa osłabienia ani zmęczenia,
- nie przyjmowała leków doustnych (wyjątek stanowią suplementy diety i doustne środki antykoncepcyjne),
- w przypadku kobiet – powinna zakończyć miesiączkę co najmniej trzy dni wcześniej,
- w przeciągu ostatnich 24 godzin nie spożywała alkoholu.
Kiedy nie można oddać krwi?
O możliwości oddania krwi w dużej mierze decydują wyniki badań. Kwestionariusz osobowy, który wypełnia pacjent, to podstawa do wywiadu lekarskiego i uzupełnienia badań morfologicznych. Dopiero na podstawie takiego zestawu informacji lekarz podejmuje decyzję o tym, czy dana osoba może oddać krew.
Podstawowe przeciwwskazania do oddawania krwi to:
- choroby układu krążenia (zarówno aktywne, jak i przebyte w przeszłości),
- zawał serca,
- choroba niedokrwienna mięśnia sercowego,
- niewydolność krążenia,
- miażdżyca znacznego stopnia,
- wada serca (poza całkowicie wyleczoną),
- choroby pochodzenia naczyniowo-mózgowego (np. udar),
- skłonność do patologicznych krwawień,
- poważne choroby układu nerwowego (np. padaczka),
- choroby zakaźne,
- nowotwory,
- cukrzyca.
Przeciwwskazaniem do oddania krwi są również niektóre choroby układu pokarmowego, oddechowego, moczowo-płciowego, a także choroby endokrynologiczne, krwi i skóry.
Oddawanie krwi a okres: krwi nie można oddawać w trakcie miesiączki, a także bezpośrednio po jej zakończeniu. Konieczny jest odstęp co najmniej 3 dni od zakończenia krwawienia.
Tatuaż a oddawanie krwi
Oddawanie krwi jest niemożliwe w różnych, szczególnych przypadkach. Należy do nich między innymi świeżo wykonany tatuaż. Nie można oddawać krwi przez 6 miesięcy od momentu wykonania tatuażu. Ta sama zasada obowiązuje przy przekłuciu wybranej części ciała. Dyskwalifikacja jest związana z ryzykiem zakażenia krwi podczas tego typu zabiegów. Okres dyskwalifikacji może się jednak skrócić do 4 miesięcy, jeśli badania w kierunku WZW typu B i C oraz HIV dają wyniki ujemne.
Co ile można oddawać krew?
To, jak często można oddawać krew, zależy od zaleceń centrum krwiodawstwa. Według obowiązujących aktualnie zaleceń, krew od mężczyzn nie powinna być pobierana częściej niż 6 razy w roku, a od kobiet nie częściej niż 4 razy w roku . Dodatkowo, pomiędzy jednym a drugim pobraniem nie powinno upłynąć mniej niż 2 miesiące.
Ile krwi można oddać?
Oddawanie krwi zakłada, że w trakcie jednego pobrania od dawcy powinno się pobrać jedną jednostkę krwi, czyli 450 ml . Jest to dawka, która nie powoduje poważnych zaburzeń w organizmie osoby oddającej krew.
Jak zostać honorowym dawcą krwi?
Honorowym dawcą krwi zostaje każdy, kto choć raz odda dobrowolnie krew. W niektórych ośrodkach pobierania krwi legitymacja honorowego dawcy zostaje wydana przy drugim poborze krwi.
Co zjeść przed oddaniem krwi?
Jak przygotować się do oddania krwi? Przede wszystkim nie należy pić alkoholu dzień wcześniej, trzeba się wyspać i zjeść wartościowy posiłek. Częstym problemem przy oddawaniu krwi jest zbyt mała ilość żelaza w organizmie, jeśli więc planuje się regularne oddawanie krwi, warto wzbogacić swoją dietę o produkty bogate w ten pierwiastek. Należą do nich między innymi:
- czerwone mięso,
- żółtka jaj,
- brązowy ryż,
- szpinak,
- banany,
- sałata.
Co po oddaniu krwi?
Oddanie krwi trwa około 10 minut. Cała procedura dopuszczenia do pobrania krwi (szczególnie za pierwszym razem) jest jednak o wiele dłuższa – trwa około 1–2 godzin. Po oddaniu krwi warto zjeść posiłek regeneracyjny, który dawca otrzymuje w punkcie poboru (jest to z reguły czekolada). Po powrocie do domu, w dniu pobrania trzeba szczególnie pamiętać o regularnych posiłkach i wzbogaceniu diety o nieco większą dawkę węglowodanów. Niewskazane jest picie alkoholu po oddaniu krwi.
Oddawanie krwi a sport
Wielu sportowców, wyczynowych oraz amatorów, zastanawia się, czy regularne oddawanie krwi nie wpłynie negatywnie na ich wydolność i wytrzymałość. Badania wskazują, że donacja nie przeszkadza w treningach, jednak trzeba trzymać się pewnych zasad. Warto dodać, że krew osób aktywnych fizycznie i zdrowo się odżywiających jest bardziej natleniona i ma lepsze parametry składowe.
Międzynarodowy Dzień Krwiodawstwa - 14 czerwca
Międzynarodowy Dzień Krwiodawstwa obchodzony jest 14. czerwca - w dzień urodzin dr Karla Landsteinera. To on w 1901 r odkrył grupy krwi: A,B i 0, za co w 1930 roku otrzymał nagrodę Nobla. Święto ustanowione zostało w 2004 r., aby uhonorować wszystkich ludzi, którzy bezinteresownie dzielą się swoją krwią, ratując zdrowie i życie innych. Dlatego nazywani są honorowymi dawcami krwi. Celem święta jest zwiększanie świadomości społecznej o znaczeniu oddawanie krwi, a także zachęta do tego, ponieważ ciągle jej brakuje. Z tej okazji przypominamy, jakich zasad należy przestrzegać, jeśli chcemy podzielić się swoją krwią.
Zobacz też:
- Zwierzęce krwiodawstwo. Psy i koty również mogą być dawcami
- Centrum e-Zdrowie nie panuje nad projektem e-Krew? Koszty wzrosły prawie trzykrotnie
- Krew dla Ukrainy. Gdzie można oddać krew w Polsce? Lista miast
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Moment RF