Kim są "latające małpy" narcyza?
Termin "latające małpy" może się wydawać zabawnym określeniem, jednak w rzeczywistości skrywa dość zaskakujące, a miejscami nawet przerażające zjawisko. Nie od dziś wiadomo, że narcyz jak mało kto potrafi przekonać do swoich racji. Dzięki temu ma wokół siebie grono zaufanych osób biorących jego "prawdę" za pewnik.
To właśnie ci "przyjaciele" określani są mianem "latających małp" narcyza. Pojęcie to pochodzi z powieści o "Czarnoksiężniku z krainy Oz" i dotyczy wiernych żołnierzy złej czarownicy. W rzeczywistości miano złej czarownicy przypada narcyzowi, który zaślepiony osiągnięciem własnych celów, wykorzystuje do ich realizacji osoby ze swojego bliskiego otoczenia.
Narcyz a przyjaźń
Na początku warto zastanowić się, czy narcyz jest zdolny do obustronnej przyjaźni, a przecież taka powinna ona być, by dwie strony relacji czuły się usatysfakcjonowane. Psycholog Zuzanna Butryn zaznacza, że przy podjęciu tego tematu należy pokusić się o pewne rozróżnienie.
- Narcyzm to zaburzenie osobowości, stwierdzone pełne spektrum np. poprzez test osobowości. Rys narcystyczny jest czymś zupełnie innym – to delikatne cechy, charakterystyczne także dla narcyza, jednak nie są one pełnym zespołem cech stwierdzających wystąpienie tego zaburzenia - tłumaczy.
- Są osoby cierpiące na to nieuleczalne zaburzenie osobowości narcystycznej, ale wysoko funkcjonujące. Potrafią nawiązywać dobre relacje, nawet z przyjaciółmi, ale są bardzo auto refleksyjne, samoświadome, wiedzą, jakie mają cechy i jakie mechanizmy nimi kierują. Gdy osoby nie do końca są świadome, co się z nimi dzieje, raczej patrzą na własne korzyści. Narcyz to osoba mająca niezwykle obniżone poczucie empatii. Nie będzie patrzył, jak czują się inni, tylko będzie stawiał siebie na pierwszym miejscu - dodaje.
Zadania latających małp
Narcyz może wybierać sobie "przyjaciół" na podstawie określonych cech. "Latające małpy" mają pomóc osiągnąć mu cel. - Otacza się osobami dającymi sobą manipulować, czerpiącymi przyjemność z ogrzewania się w jego blasku, bo on roztacza wokół siebie taką aurę świetności - wyjaśnia psycholog.
- Czasem są to osoby, które nie mają w sobie tak silnych, strategicznych cech, a lubią przebywać wśród takich osobowości. "Jestem koleżanką takiej wspaniałej osoby”, choć realnie ta wspaniałość jest oczywiście tylko pozorna. Niekoniecznie musi być to prawda, ale latające małpy w to wierzą. On czerpie z tego korzyść mając wokół siebie ludzi gotowych zrobić dla niego praktycznie wszystko - dodaje.
"Latające małpy" mogą być pewnego rodzaju szpiegami w relacjach z osobami, które z jakiegoś powodu postanowiły zrezygnować ze znajomości z narcyzem. Mogą być to byli partnerzy czy przyjaciele.
- Pamiętajmy, że jeśli odcinamy się od narcyza, to on doświadcza ogromnego bólu, cierpi na tym jego „wielkość”, ego i wówczas chce zrobić wszystko, by osoba, która się od niego odwróciła, znów chciała przebywać w jego towarzystwie - mówi Zuzanna Butryn.
Wypuszczając "latające małpy" w świat, narcyz chce sprawdzić, czy na przykład dana osoba jest skłonna do niego wrócić. Zdaniem psychologa, często robi to nieświadomie, niekoniecznie jest to celowe działanie. - Niestety nie radzi sobie z odrzuceniem, dlatego sięga po tego typu strategie - podkreśla Zuzanna Butryn.
Jak chronić się przed "latającymi małpami", gdy w końcu uda nam się uciąć źle wpływającą na nas relację z narcyzem?
- "Latające małpy" są często zaślepione tym, co mówi narcyz. Ufając mu przyjmują tylko jego wersję wydarzeń. Mogą starać się działać na jego korzyść, żeby też nie stracić tej przyjaźni. Warto się temu nie poddawać i pilnować własnych granic np. komunikatem: "Jeżeli zakończyłam/em tę relację to nie rozmawiam na ten temat". Gdy to nie pomoże, może warto zastanowić się nad ograniczeniem kontaktów, jeśli oczywiście nie są to bardzo bliskie nam osoby. W przypadku, gdy jednak są dla nas istotne, to warto dać jasny komunikat, że to temat, którego nie chcemy poruszać. W ten sposób chronimy siebie - podsumowuje Zuzanna Butryn.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Jak rozpoznać narcyza? "To są sytuacje, kiedy ta osoba się do nas nie odzywa"
- Echoizm - groźne przeciwieństwo narcyzmu. Psycholog wyjaśnia, dlaczego ta postawa budzi niepokój
- Przez 17 lat tkwiła w małżeństwie z narcyzem. "Uważałam, że to ze mną jest problem"
Autor: Aleksandra Matczuk
Źródło zdjęcia głównego: GettyImages/Joos Mind/Chase Swift