Olimpia to grecka miejscowość, znajdująca się na Półwyspie Peloponeskim, u podnóża góry Kronos. Co roku przyciąga ona turystów pragnących zetknąć się ze śladami historii i antyczną kulturą. Stanowisko archeologiczne w Olimpii jest jednym z najważniejszych na świecie – od 1989 roku stanowi ono element dziedzictwa kulturowego i jest wpisane na listę UNESCO.
Olimpia w starożytnej Grecji
Tereny Olimpii były zamieszkiwane od 2800 roku p.n.e., czyli w okresie kultury helladzkiej. To właśnie z tamtego okresu zachowały się ślady, które wskazują na kult Pelopsa, Kronosa, Gai oraz Temidy, czyli bogów i bogiń z mitologii greckiej.
Około dziesiątego wieku przed naszą erą Olimpia stała się najważniejszym miejscem kultu Zeusa, który nieprzerwanie rozwijał się tu przez cztery wieki. Nazwa miejscowości nawiązuje do siedziby, jaką zajmować miał najwyższy z greckich bogów – góry Olimp.
W dziesiątym wieku przed naszą erą u podnóża góry Kronos wzniesiono sanktuarium Zeusa. Był to gaj o powierzchni czterech hektarów. Zasadzono w nim oliwki, topole, dęby oraz sosny. W centralnym punkcie gaju znajdował się ołtarz Zeusa oraz grób Pelopsa (dziecka złożonego w ofierze bogom i wskrzeszonego przez króla Olimpu).
Wokół sanktuarium organizowano cykliczne igrzyska panhelleńskie. Odbywały się one co cztery lata i ze względu na nazwę miejscowości szybko zaczęto nazywać je igrzyskami olimpijskimi. Szacuje się, że pierwsze wydarzenie tego typu miało miejsce w 776 roku p.n.e.
Początkowo na igrzyska składała się tylko jedna dyscyplina sportowa – bieg. Dopiero w kolejnych wiekach na igrzyskach zaczęły pojawiać się inne dyscypliny.
Olimpia – świątynia Zeusa
Około 500 roku p.n.e. wzniesiono świątynię Zeusa. Wewnątrz niej umieszczono 13-metrowy posąg boga Olimpu – dzisiaj jest on uznawany za jeden z siedmiu cudów świata starożytnego.
W roku 394 na rozkaz Cesarstwa Rzymskiego Olimpia została niemalże doszczętnie zniszczona. W kolejnych wiekach, na skutek trzęsień ziemi i powodzi, pozostałości najważniejszych zabytków miasta zostały zasypane kilkumetrową warstwą mułu i piasku. Sanktuarium Zeusa odkryto ponownie dopiero w 1766 roku.
Olimpia – zwiedzanie
Największą atrakcją Olimpii jest oczywiście Sanktuarium Zeusa. Zwiedzanie stanowiska archeologicznego pozwala z bliska przyjrzeć się bezcennym zabytkom sprzed tysięcy lat. Najważniejsze punkty Sanktuarium w Olimpii to:
· Filipejon – świątynia wzniesiona przez Filipa II Macedońskiego (jej budowę ukończył Aleksander Wielki), pochodząca z około 300 roku p.n.e. Jest to okrągły grobowiec, otoczony przez 18 kolumn jońskich. W środku budowli znajdowało się 9 kolumn korynckich oraz posągi: Aleksandra Wielkiego, jego ojca, żony oraz dziadków. Świątynia została wzniesiona dla uwiecznienia zwycięstwa odniesionego w bitwie pod Cheroneą w 338 roku p.n.e.;
· Świątynia Hery – pochodząca z VI wieku p.n.e. Na budowlę składa się gmach dorycki, wzniesiony z wapienia, gliny oraz drewna. Naos otoczony był przez drewniane kolumny, które z biegiem lat wymieniono na wapienne;
· Zanes – to piedestały, na których ustawione były posągi Zeusa, wykonane z brązu. Posągi wznoszone były za pieniądze pozyskane z kar finansowych, jakie nakładano na uczestników igrzysk, którzy dopuszczali się oszustw;
· Stadion olimpijski – o wymiarach 212,54 na 30–34 metry. Budowę stadionu rozpoczęto w 775 roku p.n.e., ostateczną formę zyskał on zaś dopiero około V wieku p.n.e. Szacuje się, że stadion mógł pomieścić nawet 45 tysięcy osób;
· Świątynia Zeusa – największa na Peloponezie świątynia, znajdująca się w centralnym punkcie Sanktuarium w Olimpii. W środku świątyni znajdował się posąg Zeusa wykonany przez Fidiasza;
· Warsztat Fidiasza – budynek zlokalizowany poza terenem sanktuarium. W toku prac archeologicznych odnaleziono tutaj wiele narzędzi rzeźbiarskich oraz kubek z napisem "Fidiasz". Według historyków to właśnie w tym budynku powstać miała statua Zeusa.
Wiele artefaktów odnalezionych podczas wykopalisk umieszczonych zostało w lokalnych muzeach.
W Muzeum Archeologicznym w Olimpii oglądać można m.in. dekoracje rzeźbiarskie, pochodzące z świątyni Zeusa, posąg Nike, rzeźbę Hermesa z małym Dionizosem, posąg Marka Aureliusza.
W Muzeum Historii Starożytnych Igrzysk Olimpijskich spoczęły wszystkie artefakty związane z Olimpiadą. Na wystawach można oglądać m.in. dyski i hantle wykorzystywane podczas igrzysk, strigil do czyszczenia ciała, posągi przedstawiające sportowców, a także minojską i mykeńską ceramikę, na której przedstawiano sceny z igrzysk.
Zobacz wideo: Spływ pontonem
Zobacz także:
- Wspomnienia świadków ataku na WTC. Polak pracujący na gruzach: "To był zapach śmierci i spalenizny"
- Picie alkoholu w ciąży może skutkować ciężkimi zaburzeniami u dziecka. "Należy zachować abstynencję jeszcze przed poczęciem"
- Magda Boczarska ostro o kibicach przed meczem z Anglią. "Jest mi wstyd, że zupełnie tracimy poczucie człowieczeństwa". W komentarzach burza
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: assalve/Getty Images