Dieta żydowska jest zdrowa i lekkostrawna. Potrawy koszerne zazwyczaj nie są bardzo tłuste ani zbyt kaloryczne. Większość dań bazuje na rybach, chudym mięsie, warzywach i owocach. Kuchnia żydowska czerpie z tradycji kuchni niemieckiej, polskiej, rosyjskiej i arabskiej. Słynny niemiecki strudel jest również popularnym przysmakiem żydowskim. Żydowska kuchnia obfituje w wiele dań z karpia, które przecież od lat obecne są w naszej polskiej tradycji – podobnie jak pierogi żydowskie, inspirowane kuchnią staropolską. A aromatyczne przyprawy? To oczywiście zasługa inspiracji krajami Bliskiego Wschodu. Żydowskie potrawy obfitują w wiele przypraw korzennych, wywodzących się z tradycyjnej kuchni arabskiej.
Zdrowa dieta
Kuchnia żydowska – zwyczaje i tradycje
Zwyczaje kulinarne Żydów są ściśle związane z ich tradycją i religią. To właśnie wierzenia wyznaczają zasady przyrządzania i spożywania potraw. Przede wszystkim potrawy żydowskie cechuje koszerność. Żydzi dzielą żywność na koszerną, czyli czystą – dozwoloną według zasad Biblii, i trefną, czyli zakazaną. Według nakazów religijnych żydowskie dania nie powinny zawierać wieprzowiny, krwi, niektórych gatunków ryb, owadów i skorupiaków.
Najpopularniejsze dania żydowskie
Jadłospis Żydów jest uzależniony od pór roku, świąt i obrzędów religijnych. Żydowska maca spożywana jest na co dzień w dużych ilościach, ale największym powodzeniem cieszy się podczas Paschy. Święto Purim kojarzy się z tradycyjnymi słodkimi trójkątami – to hamantasze, świąteczne ciasteczka żydowskie z nadzieniem owocowym. Popularne żydowskie ciasto świąteczne to oczywiście słynna drożdżowa chałka. Z kolei ciasto czekoladowe to ulubiony przysmak małych łasuchów. Wielbicieli słodkich smaków bez wątpienia zachwyci cymes – słodka potrawa żydowska na bazie marchwi, miodu i bakalii. Może być serwowana jako dodatek do obiadu albo deser. Prawdziwym rarytasem jest gulaszowa zupa żydowska – można z powodzeniem traktować ją jako danie jednogarnkowe, bo obfita ilość jarzyn i ziemniaków w połączeniu z mięsem daje poczucie pełnej sytości.
Marzysz o tym, żeby skosztować żydowskich specjałów? Prezentujemy dwa proste przepisy kuchni żydowskiej, które doskonale sprawdzą się w codziennym menu, a także podczas imprez i uroczystości.
Cymes – słodka potrawa żydowska z marchewki
Składniki (przepis na 6 porcji):
- kilogram marchwi;
- 100 g śliwek suszonych;
- 100 g rodzynek sułtańskich;
- 2 szklanki wody;
- kilogram cukru;
- cztery łyżki miodu;
- szklanka soku z pomarańczy;
- odrobina soku z cytryny;
- pół łyżeczki soli;
- cynamon;
- imbir;
- orzechy włoskie lub migdały.
Przygotowanie:
1. Marchewki obierz i pokrój w plasterki.
2. Rodzynki przepłucz pod zimną wodą. Śliwki pokrój na kawałki. Orzechy posiekaj drobno.
3. Wlej wodę do rondelka, dodaj cukier i marchewkę i gotuj do momentu, aż stanie się miękka.
4. Następnie wlej sok z pomarańczy i kilka kropel soku z cytryny. Dodaj sól, cynamon, imbir, owoce suszone i orzechy. Wymieszaj, posłódź miodem i duś jeszcze przez kilka minut.
5. Cymes gotowy. Przełóż danie do salaterek i udekoruj listkami mięty.
Hamantasze – drożdżowe ciasteczka żydowskie na święto Purim
Składniki (na ok. 20 sztuk):
- 4 szklanki mąki pszennej;
- 2 jajka;
- szklanka mleka;
- pół szklanki cukru;
- cukier puder do posypania;
- 2 szczypty soli;
- 30 g świeżych drożdży;
- ¼ kostki masła.
Nadzienie:
- posiekane migdały;
- marmolada wieloowocowa;
- sok z cytryny.
Przygotowanie:
1. Pokruszone drożdże włóż do miski. Dodaj dwie łyżeczki cukru, dwie łyżki mąki i ¼ szklanki mleka. Wymieszaj dokładnie wszystkie składniki i tak przygotowany rozczyn odstaw do wyrośnięcia.
2. Na rozgrzanej patelni roztop masło i zdejmij z ognia.
3. Do dużej miski wsyp mąkę, dodaj wyrośnięty rozczyn, mleko i roztrzepane jajka, masło, cukier i sól. Mieszaj dokładnie, aż wszystkie składniki się połączą.
4. Następnie ugniataj ciasto przez parę minut. Kiedy będzie już gładkie i wyrobione, włóż je do miski, przykryj czystą ściereczką i odstaw do wyrośnięcia.
5. Przygotuj nadzienie – marmoladę przełóż do miseczki, dodaj posiekane migdały i cynamon, skrop sokiem z cytryny. Wymieszaj dokładnie wszystkie składniki.
6. Stolnicę posyp mąką. Wyłóż ciasto i wyrabiaj je jeszcze przez kilka minut. Kiedy nie będzie już kleiste, rozwałkuj je na grubość ok. 5 mm. Szklanką wycinaj kółka i na środek każdego krążka nakładaj łyżeczkę nadzienia i zlepiaj dokładnie.
7. Blachę wyłóż papierem do pieczenia i układaj na nich ciasteczka, zachowując niewielkie odstępy. Odstaw jeszcze raz do wyrośnięcia.
8. Rozgrzej piekarnik do temperatury 180℃, wstaw blachę z ciasteczkami i piecz przez ok. pół godziny. Kiedy będą wyrośnięte i rumiane, wyjmij je z piekarnika i odstaw do ostygnięcia.
9. Ciasteczka żydowskie gotowe. Przed podaniem możesz posypać je cukrem pudrem.
Zobacz także:
- Czym charakteryzuje się koszerne jedzenie? Historia, przykłady dań i ubój rytualny
- Izrael od kuchni, czyli najsłynniejsze potrawy kuchni izraelskiej
- Tradycyjna kuchnia polska – przepisy kulinarne
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: yulka3ice/Getty Images