Wybory parlamentarne 2023 - kiedy oficjalne wyniki?
Tegoroczne wybory były rekordowe pod względem frekwencji, która wyniosła 71,99%. To pierwszy raz w historii III RP po 1989. roku. Jak zapowiedziała Szefowa Krajowego Biura Wyborczego, Magdalena Pietrzak podanie oficjalnych wyników wyborów ma mieć miejsce we wtorek 17 października.
Jak się tworzy rząd - konstytucyjne trzy kroki
Zgodnie z art. 109 ust. 2. Konstytucji RP prezydent zwołuje pierwsze posiedzenie Sejmu i Senatu na dzień przypadający w ciągu 30 dni od dnia wyborów. Oznacza to, że najpóźniej musi się ono odbyć we wtorek 14 listopada.
Jakie są konstytucyjne trzy kroki:
- prezydent desygnuje premiera i powołuje rząd,
- sejm wybiera premiera i rząd,
- prezydent powołuje premiera i rząd.
Prezydent ma obowiązek desygnowania premiera, ten z kolei kompletuje rząd i zaproponuje mu skład nowej Rady Ministrów. Zgodnie z Konstytucją ma na to 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów. W ciągu kolejnych 14 dni premier ma przedstawić Sejmowi exposé, czyli program działania rządu, wraz z wnioskiem o udzielenie wotum zaufania. Aby móc uchwalić program, konieczne jest zdobycie bezwzględnej większości głosów przy obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
W kolejnym kroku, jeśli "Rada Ministrów nie zdobędzie zaufania parlamentarzystów zasiadających w Sejmie, wtedy to oni przejmą inicjatywę utworzenia nowego rządu" - podaje portal TVN24. W takiej sytuacji co najmniej 46 posłów ogłasza kandydata na Prezesa Rady Ministrów. Aby go powołać, znów potrzebna jest bezwzględna większość głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Marszałek Szymon Hołownia zapowiedział możliwą zmianę sposobu głosowania. Dotychczas przepisy zakładały, że parlamentarzyści mają zagłosować przy pomocy papierowych kart wrzucanych do urn. Ten sposób głosowanie jest jednak niezwykle archaiczny i mógłby opóźnić wybór nowego rządu. Dotychczas Sejm nie musiał wybierać Premiera w tak zwanym drugim kroku, gdyż za każdym razem kandydat dysponował już większością parlamentarną. W związku z tym nikt nie widział konieczności zaktualizowania tych przepisów i niejako dostosowania ich do współczesnych norm. Teraz, po zmianach zapowiedzianych przez Marszałka Hołownię, pojawić ma się możliwość głosowania elektronicznego. Jest ono imienne, więc nie powinno być wątpliwości, kto w jaki sposób głosował.
W trzecim kroku, kiedy prezydent powołuje premiera i rząd, do wotum zaufania potrzeba jedynie zwykłej większości. Ma to miejsce, jeśli wskazany przez Sejm kandydat nie uzyska bezwzględnej większości głosów. W takiej sytuacji prezydent w ciągu 14 dni powołuje zarówno premiera, jak i rząd na jego wniosek, a także odbiera od nich przysięgę.
Ilu jest posłów w sejmie?
W Sejmie zasiada 460 posłów. Mandaty rozdziela się proporcjonalnie do uzyskanego poparcia dla komitetów wyborczych. Przy czym do podziału dopuszczone są jedynie te komitety, które uzyskały co najmniej 5% głosów lub w przypadku koalicji - 8%.
Ile musi zdobyć partia do samodzielnego rządzenia?
Aby móc rządzić samodzielnie, czyli zdobyć większość, potrzeba uzyskać 50% mandatów plus jeden. Oznacza to, że potrzeba 231 mandatów.
Możliwe scenariusze tworzenia rządu
Jeśli przewidywania late poll się potwierdzą, PiS nie zdobędzie większości w sejmie. Z sondażu IPSOS dla TVP, TVN i Polsat wynika, że rozkład mandatów miałby wyglądać w następujący sposób: PiS - 198 mandatów, Koalicja Obywatelska - 161 mandatów, Trzecia Droga - 57 mandatów, Lewica - 30 mandatów, Konfederacja - 14 mandatów.
Zwyczajowo zwycięskie ugrupowanie otrzymuje możliwość tworzenia rządu, co oznacza, że w takiej sytuacji wciąż zostałoby ono powierzone partii Prawa i Sprawiedliwości. - Ponieważ PiS nie zyskał na razie większości, by samodzielnie rządzić, w grę może wchodzić nawet scenariusz stworzenia rządu mniejszościowego - podaje portal TVN24.
Więcej na temat przewidywanych scenariuszy przeczytasz na Konkret24.tvn24.pl.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Wybory 2023. Wyniki sondażu exit poll i z 5 proc. komisji. Do której trwało głosowanie? "Takie kolejki"
- Wybory 2023. Kobiety czy mężczyźni - kto częściej interesuje się polityką? Oto wyniki sondażu
- Wyniki sondażu late poll. Jak rozkładają się mandaty?
Autor: Teofila Siewko
Źródło: TVN24
Źródło zdjęcia głównego: David Crespo/Getty Images