Co to jest poliamid? Powszechnie używamy tego terminu do określania pewnego rodzaju włókien, które powstały syntetycznie. Do stworzenia sztucznych włókien poliamidowych potrzebny jest karpolaktam, który się topi, a następnie miesza z wodą. Co ciekawe, mianem "poliamidów" określamy również te substancje, które występują naturalnie. Dlatego pod względem chemicznym do tej grupy należy również jedwab czy wełna.
Dalszą część tekstu przeczytasz pod materiałem wideo.
Poliamid – krótka historia materiału
Celem wytwarzania poliamidu było stworzenie tańszego odpowiednika jedwabiu. Już w XIX wieku zaczęto pracować nad tym materiałem, jednak światło dzienne ujrzał on dopiero w 1930 roku, w USA. Powstał głównie za sprawą chemika Wallace'a Carothersa, który był szefem grupy badawczej polimerów w amerykańskiej firmie DuPont. Kilka lat później poliamid został wprowadzony do masowej produkcji, gdzie uzyskał nową nazwę "nylon".
Nie bez znaczenia był fakt, że w momencie odkrycia poliamidu trwał Wielki Kryzys. Aby znaleźć alternatywę dla drogich tworzyw, próbowano szyć wówczas nawet z winylu. Materiał ten nie zrobił jednak wielkiej kariery w branży odzieżowej. Przez wiele lat poliamid kojarzono głównie z pończochami, przez niektórych nazywane one były "nylonami". Ludzie zaczęli traktować ten materiał jak sztuczny jedwab. W branży odzieżowej stosuje się go obecnie do produkcji rajstop, wstążek oraz kurtek sportowych. W Polsce produkowane są dwa rodzaje włókien poliamidowych: ciągłe (Stilon) i cięte (Polana).
Właściwości poliamidu – czym różni się od poliestru?
Jeśli chodzi o różnice między poliamidem a poliestrem, ten pierwszy cechuje się większą sprężystością, odpornością na plamy i zagniecenia, nie trzeba go więc prasować np. po upraniu. Syntetyczne włókno poliamidowe jest też bardziej odporne na rozciąganie. Poliamid ma trochę lepsze właściwości higroskopijne, choć – co warto zaznaczyć – dużo gorsze od bawełny. Jeśli chodzi o cenę, poliamid jest droższy od poliestru.
Do wad poliamidu należy żółknięcie oraz blaknięcie na słońcu, ponieważ jest dość wrażliwy na światło. Pod jego wpływem materiał szybciej się również starzeje. Poliamid z reguły jest bardzo sztywny, trudno się więc go nosi na co dzień. Nie powinno się go czyścić chemicznie, ponieważ materiał reaguje z niektórymi substancjami, których używa się w pralniach – jest to o tyle istotne, że materiał w ten sposób może się łatwo zniszczyć.
Poliamid łatwo pofarbować, aby uzyskać efekt głębokiej czerni oraz innych intensywnych kolorów. To szczególnie ważna informacja dla producentów ubrań. Pod tym względem poliamid zdecydowanie wygrywa z poliestrem, efekt można zauważyć na strojach kąpielowych, które – wykonane z poliamidu – dodatkowo świetnie dopasowują się do ciała. Ubrania, które są jednak w całości uszyte z tego materiału, wyglądają sztucznie.
Poliamid jest odporny na pleśń, mole i grzyby. Nie powoduje alergii, chociaż – ze względu na to, że się elektryzuje, a tym samym przyciąga roztocza – nie jest polecany osobom skłonnym do uczuleń. Jednocześnie w sytuacji, gdy imituje wełnę lub bawełnę, może się szybko mechacić.
Poliamid jest odporny na wycieranie oraz rozdarcia. Jego kolejnym atutem jest to, że łatwo schnie, do tego jest lekki i bardzo wytrzymały. Nie wchłania zbytnio wody, dlatego szybko wysycha. Niestety, łatwo jest się w nim spocić.
Do kolejnych właściwości poliamidu należy łatwopalność. Na metkach ubrań wykonanych z tego materiału można zazwyczaj zobaczyć napis: "Keep away from fire". Wystarczy niewielka iskra, aby w ciągu dwóch lub trzech sekund poliamid się zapalił. W takich sytuacjach zaczyna się topić i skapywać w postaci gorącej masy.
Jedynie wysokiej jakości włókna poliamidowe wykorzystywane są do produkcji odzieży sportowej. Mają ulepszoną strukturę i wykończenie, dlatego też lepiej odprowadzają wilgoć ze skóry. Ich właściwości sprawdzają się również przy produkcji praktycznych kurtek nylonowych. Zaawansowane technologie sprawiają, że wykonane z takiego tworzywa kurtki przeciwdeszczowe zapewniają bardzo dobrą ochronę przed deszczem i śniegiem. Z niego tworzy się ubrania dla narciarzy oraz piłkarzy.
Niektórzy twierdzą również, że jeśli poliamid występuje w niewielkich ilościach w okryciach wierzchnich, podnosi trwałość np. płaszczy wykonanych z wełny. W przypadku koszul, sukienek czy spodni, z pewnością nie jest jednak najlepszym wyborem.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Jak powstają kilimy? "Metr kwadratowy tka się przez tydzień"
- Wyjątkowa sztuka ręcznego tkania. "Przy dużych krosnach nie muszę chodzić na siłownię"
- Poliester jednak nie taki zły, jak go malują? "Idealnie się sprawdzi"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Olga Rolenko/Getty Images