Jakie są pierwsze oznaki wiosny? Gdzie szukać wiosny w lesie? Jak sprawić, by w ogrodzie ta pora roku była obecna jak najwcześniej? W Dzień Dobry TVN Marcin Kostrzyński opowiedział o tym, jak przyroda budzi się do życia na wiosnę.
Pierwsze oznaki wiosny w przyrodzie to nie tylko przebiśniegi, krokusy i pierwiosnki. Warto zwrócić uwagę także na drzewa i krzewy. Oznaki nadchodzącej wiosny to także ptaki, które wracają z ciepłych rejonów świata oraz pierwsze owady. Większość roślin wczesnowiosennych kwitnie zanim pojawią się na nich liście, co jednak nie ujmuje im uroku.
Od rana podglądaliśmy też w programie bocianie gniazdo w Świerklańcu - zobaczcie jak wygląda bociani Big Brother.
Marcin Kostrzyński o bocianach:
To nie jest jednoznacznie powiedziane, że dany bocian wraca na to samo gniazdo. Jeżeli wróci i to gniazdo będzie już zajęte to musi sobie zbudować gniazdo albo znaleźć sobie nowe miejsce. Samce przylatują po to, żeby wszystkoposprzątać, żeby wszystko było gotowe. Jak samica przylatuje to już są gałązki ułożone. Wszystko jest pięknie. Zwłaszcza, że to wcale nie musi być ta sama samica, która była rok temu.Rośliny i kwiaty
Pierwsze oznaki wiosny w przyrodzie
Pierwsze oznaki wiosny można zaobserwować w przyrodzie już w czasie przedwiośnia. Przedwiośnie to uzupełniająca pora roku między wiosną a zimą, podczas której temperatury nie przekraczają 0–5℃. Zaczyna się w lutym lub w marcu, a kończy się na początku kwietnia. Występuje tylko w klimacie umiarkowanym.
Termiczna wiosna natomiast zaczyna się w momencie, kiedy temperatury przekroczą 5℃, choć należy się spodziewać dużej zmienności pogody. W tym czasie mogą się zdarzać nocne przymrozki.
Przedwiośnie nie ma kalendarzowego odpowiednika. Początek przedwiośnia wyznacza się na podstawie kwitnienia dwóch roślin:
- leszczyny pospolitej – to popularne drzewo wytwarza drobne kwiaty, pogrupowane po kilka w grona, tzw. kotki,
- podbiału pospolitego nazywanego także bożym liczkiem, oślą stopą – małych, żółtych kwiatów pojawiających się na przydrożnych skarpach, na brzegach rzek i osuwiskach.
Wiosna w Polsce przychodzi w różnych terminach w zależności od regionu. Najwcześniej pierwsze oznaki nadchodzącej wiosny można zauważyć na południowym zachodzie kraju. Najpóźniej – na krańcu północno-wschodnim.
Pierwsze oznaki wiosny - kwiaty i inne rośliny
Zaraz po nich (najczęściej w marcu) w przyrodzie można zauważyć kolejne oznaki wczesnej wiosny. Kwitną wówczas:
- śnieżyczki przebiśniegi o delikatnych, białych, zwisających kwiatach (należy pamiętać, że w Polsce są pod ochroną),
- krokusy spiskie (ich inna nazwa to szafrany spiskie) – bezlistną łodygę obrastają duże, fioletowe kwiaty z pomarańczowymi słupkami (również są pod ochroną),
- zawilce gajowe – ich białe kwiaty można znaleźć w starych lasach,
- przylaszczki pospolite – małe, fioletowe kwiaty pojawiają się na łodyżkach przed liśćmi, te kwiaty można znaleźć w lasach liściastych,
- kaczeńce (kniecie błotne), występujące na podmokłych, bagnistych łąkach, mają drobne, żółte kwiaty.
Pierwsze oznaki wiosny na drzewach i krzewach
- modrzewie wypuszczają pierwsze pąki,
- kwitnie olsza czarna, wytwarzając zielonkawe kotki (w zimie są czerwone),
- pojawiają się liście na klonach ,
- rzadki krzew – wawrzynek wilczełyko kwitnie na różowo, zanim pojawią się liście i pięknie pachnie,
- kwitną wierzby (potrzebują do zapylenia owadów, więc kwitną nieco później).
Pierwsze oznaki wiosny – zwierzęta
Oznaki nadchodzącej wiosny to nie tylko kwitnące kwiaty, choć te stosunkowo najłatwiej zauważyć. Pierwsze ptaki, które powracają do Polski po zimie, to:
- skowronki (niekiedy wracają już w połowie lutego),
- szpaki,
- droździki,
- zięby,
- jaskółki dymówki,
- pliszki siwe,
- kopciuszki,
- drozdy,
- paszkoty,
- rudziki,
- bociany,
- żurawie.
Te ptaki, które nie wyleciały od nas na zimę, wiosną rozpoczynają gody, odnawiają lub budują gniazda. Najwcześniej jaja wysiadują kruki. Jemiołuszki, gile, kwiczoły natomiast wiosną odlatują w chłodniejsze rejony.
Łosie żyjące w polskich lasach zrzucają rogi (nazywane wieńcami) już na początku lutego. U najstarszych osobników następuje to wcześniej, nawet pod koniec listopada. Jelenie z kolei rogi zrzucają pod koniec lutego.
Pierwszymi motylami, które latają już w marcu, są listkowce cytrynki i rusałki pokrzywniki.
Jakie są oznaki wiosny w lesie, jakie w ogrodzie?
Pierwsze oznaki wiosny w lesie to kwitnące przebiśniegi, zawilce gajowe i przylaszczki. W polskich lasach rosną też wawrzynki wilczełyka, choć częściej spotyka się ich ogrodowe odmiany.
Aby cieszyć się jak najwcześniej zieleniejącym i kwitnącym ogrodem, warto posadzić następujące rośliny:
- śnieżycę wiosenną,
- śnieżyczkę przebiśnieg,
- krokusy,
- hiacynty,
- niski krzew tawliny jarzębolistnej,
- wrzośca krwistego,
- kalinę wonną,
- rannika zimowego.
Kiedy zaczyna się wiosna?
Wiosna astronomiczna zaczyna się w momencie równonocy wiosennej, która wypada 19, 20 lub 21 marca, w zależności od roku. Równonoc oznacza, że noc i dzień trwają dokładnie po 12 godzin. Po równonocy wiosennej dni wydłużają się, a noce stają się krótsze.
Wiosnę kalendarzową zawsze świętujemy 21 marca. To wtedy, pierwszego dnia wiosny, przedszkola i szkoły organizują topienie marzanny.
Wiosna według kalendarza trwa trzy miesiące. Są to marzec, kwiecień i maj. Wiosna astronomiczna kończy się ok. 22 czerwca, w momencie przesilenia letniego.
Zobacz także:
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło zdjęcia głównego: Santiago Urquijo/Getty Images
Pozostałe wiadomości