Szczur to gatunek, który coraz częściej traktowany jest jako zwierzę domowe, a jednocześnie odgrywa ważną rolę w służbie człowiekowi w bardzo wielu różnych dziedzinach nauki. Szczury należą do zwierząt o wysokiej odporności, plenności oraz wyjątkowych zdolnościach adaptacyjnych.
Więcej:
- Kaczor Biegus. Miał iść na rosół, a znalazł nowy dom
- Pomagają seniorom w domu opieki, ale same też potrzebują pomocy
- Domek dla kota na zimę – jaki wybrać?
Szczury laboratoryjne i domowe muszą być hodowane w odpowiednich warunkach, które określa Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 10 marca 2006 (Dz.U. 06.50.368) . W ustawie znajdują się szczegółowe informacje dotyczące hodowli zwierząt w jednostkach doświadczalnych. Przepisy prawne nie precyzują warunków przetrzymywania zwierząt w hodowlach amatorskich, ale można się nimi sugerować, by zapewnić zwierzętom odpowiednie środowisko do życia.
Szczury dzikie
Dziki szczur wędrowny od sprzedawanego w sklepach zoologicznych czy hodowanego w laboratorium różni się możliwością przenoszenia groźnych dla zdrowia pasożytów, które mogą powodować takie choroby, jak: dur brzuszny, choroba Weila, szczurza gorączka, włośnica czy dżuma. Z tego względu wiele osób nie przepada za tymi zwierzętami, jednak osobniki, które są udostępnione w sprzedaży czy hodowane w celach przeprowadzania doświadczeń naukowych, są całkowicie zdrowe i wolne od chorobotwórczych pasożytów .
Szczury hodowane w warunkach domowych
W domu najczęściej hoduje się szczury wędrowne, które pochodzą z hodowli zarejestrowanych na obszarze Polski. Zwierzętom należy zapewnić odpowiednie warunki , np.: temperaturę – ok. 15–27℃, przestronną klatkę (o minimalnych wymiarach 45 × 30 × 25 cm) ze ściółką, którą można wykonać np.: z siana, trocin, słomy czy zwykłego papieru. Przestrzeń, w której przebywa zwierzę na co dzień, warto urozmaicić różnego rodzaju domkami, półkami czy drewnianymi klockami, na które będzie mogło się wspinać. Szczury to zwierzęta, które bardzo dobrze czują się w stadzie, ale można je również trzymać pojedynczo.
Udomowione szczury wędrowne, aby rozwijały się prawidłowo, muszą mieć również zapewnioną odpowiednią dietę, bogatą w aminokwasy, witaminy, białko oraz tłuszcze. Dzienne zapotrzebowanie dorosłego osobnika na paszę wynosi ok. 20–35 g. Istotne, aby zwierzę miało także stały dostęp do świeżej i przede wszystkim czystej wody.
Szczury laboratoryjne – zwierzęta doświadczalne
Warunki prawne dotyczące hodowli zwierząt w laboratoriach, w tym również szczurów, określa Ustawa o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych z 15 stycznia 2015 roku (Dz.U. 2015 poz. 266). W zapisach prawnych znajdują się informacje dotyczące nie tylko warunków, w jakich należy przetrzymywać zwierzęta, ale również procedur przeprowadzania na nich doświadczeń, kontroli hodowców czy kompetencji etycznych komisji zajmujących się sprawami dotyczącymi prowadzenia praktyk doświadczalnych na szczurach. Wymogi zawarte w ustawie skrupulatnie określają wszelkie wymagania, jakie muszą zostać spełnione, aby zwierzęta miały w laboratorium odpowiednie warunki, np.: optymalny poziom hałasu, wilgotności, temperatury, wentylację, oświetlenie, pożywienie, rodzaj ściółki czy wodę. Zapewnienie odpowiedniej wentylacji zwierzętom pozwala dostarczyć im świeżego powietrza, tym samym ograniczając emisję szkodliwych zapachów, gazów (np.: dwutlenku węgla, amoniaku, siarkowodoru) czy nadmiaru ciepła. W warunkach laboratoryjnych szczury powinny być przetrzymywane w cyklu dobowym składającym się z 12 godzin dostępu do światła i 12 godzin w całkowitej ciemności. W sytuacji gdy zachodzi konieczność stymulacji rozrodczych funkcji zwierząt, zarówno płci męskiej, jak i żeńskiej, czas dnia świetlnego się wydłuża.
Optymalna wilgotność powietrza dla szczurów waha się pomiędzy 50 a 60%. Zwierzęta przeznaczone do badań naukowych mieszkają w wiwarium. Jest to specjalne pomieszczenie, w którym panują warunki maksymalnie zbliżone do naturalnych. Okres aklimatyzacji zwierząt do warunków panujących w wiwarium zwykle wynosi od 5 do 15 dni. Jego minimalna wysokość przy hodowli dorosłego osobnika wynosi 18 cm, a powierzchnia – 800 cm². Zagęszczenie w klatce zależy głównie od masy ciała znajdujących się w niej szczurów. Przy masie ciała 200 g każdego z nich, w jednej klatce mogą przebywać maksymalnie 4 sztuki, z kolei przy wadze 600 g – jedna sztuka. Zwierzęta o większej masie ciała mogą również przebywać grupowo, ale wówczas klatka musi mieć powierzchnię 1500 cm².
Autor: Filip Yak
Źródło zdjęcia głównego: Fot. Jessica Florence/Getty Images