Zaburzenia emocji, czyli cyklotymia. Jak się objawia i jak ją leczyć?

Czym jest cyklotymia?
Czym jest cyklotymia?
Źródło: PM Images/Getty Images
Cyklotymia jest chorobą związaną z zaburzeniami emocji i aktywności. W jej przebiegu występują naprzemiennie okresowe stany depresji i podwyższonego nastroju. Najczęściej diagnozuje się ją u osób młodych. Objawy cyklotymii mogą być na tyle łagodne, że większość chorych nie podejmuje terapii.

Szacuje się, że cyklotymia dotyczy nawet 5 procent populacji. Jest to choroba przewlekła, która utrzymuje się przynajmniej dwa lata. Dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Osoby chore zmagają się z naprzemiennymi stanami obniżonego i podwyższonego nastroju. Objawy cyklotymii przypominają chorobę afektywną dwubiegunową, jednak mają znacznie łagodniejszy przebieg.

Problemy natury psychologicznej

Michał Zaorski, iluzjonista
Źródło: Dzień Dobry TVN
Iluzja psychologiczna
Iluzja psychologiczna
Jak wyleczyć złamane serce?
Jak wyleczyć złamane serce?
Czy wybaczać sobie małe grzeszki?
Czy wybaczać sobie małe grzeszki?
Nauka 4 dni w tygodniu – rewolucja w kreatywności?
Nauka 4 dni w tygodniu – rewolucja w kreatywności?
Rodzicu, bądź obecny w życiu dziecka
Rodzicu, bądź obecny w życiu dziecka
Jak wspierać osoby w kryzysie psychicznym?
Jak wspierać osoby w kryzysie psychicznym?
Jak radzić sobie z lękiem i stresem?
Jak radzić sobie z lękiem i stresem?
Nastoletnia depresja - niewidzialny wróg
Nastoletnia depresja - niewidzialny wróg
Mistrzyni olimpijska o walce z depresją
Mistrzyni olimpijska o walce z depresją
Zaburzenia psychiczne u dzieci
Zaburzenia psychiczne u dzieci
Psychoefekty - codziennie wpływają na nasze życie
Psychoefekty - codziennie wpływają na nasze życie
Internet na ratunek psychologii
Internet na ratunek psychologii
Jak znaleźć psychoterapeutę dla siebie?
Jak znaleźć psychoterapeutę dla siebie?
Jak pomóc dziecku radzić sobie z emocjami?
Jak pomóc dziecku radzić sobie z emocjami?
Depresja poporodowa - czym różni się od "baby bluesa"?
Depresja poporodowa - czym różni się od "baby bluesa"?
Anna Jędrzejowska wspiera budowę Centrum Psychiatrii Dzieci i Młodzieży
Anna Jędrzejowska wspiera budowę Centrum Psychiatrii Dzieci i Młodzieży
Agnieszka Więdłocha o psychiatrii dziecięcej w Polsce. "Szprycuje się je lekami ogłupiającymi"
Agnieszka Więdłocha o psychiatrii dziecięcej w Polsce. "Szprycuje się je lekami ogłupiającymi"
Epidemia zaburzeń odżywiania w dobie pandemii
Epidemia zaburzeń odżywiania w dobie pandemii
Julia Wróblewska w obszernym wywiadzie o zaburzeniach osobowości. "Moje problemy zaczęły się po rozwodzie rodziców"
Julia Wróblewska w obszernym wywiadzie o zaburzeniach osobowości. "Moje problemy zaczęły się po rozwodzie rodziców"
Zespół Otella, czyli urojenie bycia zdradzanym
Zespół Otella, czyli urojenie bycia zdradzanym
Błędna diagnoza. Jak leczyć zaburzenia borderline
Błędna diagnoza. Jak leczyć zaburzenia borderline

Cyklotymia – co to jest?

Cyklotymia to utrzymujące się przez dłuższy czas naprzemienne występowanie "łagodnej depresji" – dystymii i hipomanii (podwyższonego nastroju), które nie mają związku z wydarzeniami życiowymi. Często są one oddzielone od siebie kilkumiesięcznymi okresami umiarkowanego samopoczucia. Początek choroby ma zwykle miejsce w młodości. Zaburzenie występuje równie często u mężczyzn, jak i u kobiet. Cyklotymia może przebiegać łagodnie lub znacznie zaburzać i dezorganizować codzienną aktywność. U niektórych chorych, po wielu latach trwania, przekształca się w chorobę afektywną dwubiegunową, która charakteryzuje się znacznie intensywniejszymi objawami.

Jakie są objawy cyklotymii?

Pierwsze objawy cyklotymii mogą pojawić się już w okresie dojrzewania. Osoby chore doświadczają objawów dystymii i hipomanii, które zwykle występują po sobie w nieregularnych odstępach czasu i nie można powiązać ich z bieżącymi wydarzeniami życiowymi. Dolegliwości są zwykle łagodne – nie spełniają kryteriów ciężkiej depresji, a podwyższony nastrój nie zakłóca całkowicie funkcjonowania psychospołecznego i jest odbierany raczej jako stan doskonałego zdrowia oraz sprawności. Obniżone samopoczucie jest znacznie dotkliwsze dla pacjentów, a jego główne objawy to:

  • przygnębienie, smutek, płaczliwość;
  • uczucie beznadziejności i pustki;
  • drażliwość i przewrażliwienie;
  • apatia i bierność;
  • brak motywacji;
  • spadek aktywności;
  • obniżone poczucie własnej wartości;
  • uczucie zmęczenia;
  • problemy z koncentracją i skupieniem uwagi;
  • obniżenie popędu płciowego;
  • zaburzenia snu;
  • zmiany apetytu;
  • wycofanie społeczne;
  • myśli samobójcze.

Objawy cyklotymii w okresie podwyższonego nastroju (określanego jako hipomania) zwykle nie utrudniają funkcjonowania i nie są traktowanie przez chorego i jego otoczenie jako problem zdrowotny. Należą do nich:

  • wesołość i dobry humor;
  • uczucie szczęścia i euforia;
  • optymizm;
  • podwyższone poczucie własnej wartości;
  • zwiększenie aktywności i energii;
  • pobudzenie;
  • zmniejszona potrzeba snu;
  • problemy z koncentracją, gonitwa myśli, natłok pomysłów;
  • zwiększenie popędu seksualnego;
  • impulsywność;
  • motywacja i napęd do realizowania celów;
  • drażliwość i agresja;
  • nieprzejmowanie się innymi;
  • upośledzony osąd i brak samokrytyki.

W okresie hipomanii może pojawić się skłonność do ryzykownych zachowań: przypadkowych kontaktów seksualnych, uległość wobec używek (alkoholu, narkotyków, substancji psychoaktywnych), a także niekontrolowane wydawanie pieniędzy lub rozdawanie swoich, często cennych, rzeczy.

Przyczyny cyklotymii

Przyczyny cyklotymii nie zostały jednoznacznie poznane. U niektórych choroba może rozwinąć się po kilku epizodach samej depresji lub manii w przeszłości, co skłania do przyjęcia tezy, że wywołują ją przeżycia życiowe (traumatyczne lub pozytywne) i przewlekły stres (podwyższony poziom kortyzolu we krwi). Zaobserwowano także, że częściej chorują osoby, które są obciążone wywiadem rodzinnym w zakresie występowania u bliskich krewnych zaburzeń afektywnych dwubiegunowych.

Jak leczyć cyklotymię?

Cyklotymia jest rozpoznawana w przypadku, gdy dolegliwości występują przez co najmniej dwa lata i wykluczone zostało inne schorzenie psychiczne lub neurologiczne oraz przyjmowanie substancji psychoaktywnych. U części osób choroba ta nie zostaje nigdy zdiagnozowana, ponieważ objawy nie są na tyle uciążliwe, aby były przyczyną wizyty lekarskiej. Długotrwała i nieleczona cyklotymia może przekształcić się w chorobę afektywną dwubiegunową, w której przebiegu stany depresji i manii są dużo bardziej poważne i mają intensywniejszy przebieg.

Leczenie cyklotymii zwykle odbywa się w warunkach ambulatoryjnych. Działania terapeutyczne obejmują psychoterapię (indywidualną lub grupową) i środki farmaceutyczne, do których należą stabilizatory nastroju (lit, karbamazepina lub kwas walproinowy). Terapia psychologiczna ma na celu nauczenie chorego radzenia sobie ze stresem, wahaniami nastroju, problemami i objawami depresji. W tym celu wykorzystuje się najczęściej metody behawioralno-poznawcze. Coraz większe znaczenie w polepszaniu nastroju przypisuje się aktywności fizycznej, dlatego pacjenci są zachęcani do uprawiania sportów.

Leczenie cyklotymii powinno odbywać się przez cały czas, także w okresach remisji, dzięki czemu zostanie zmniejszona częstotliwość nawrotów oraz ryzyko wystąpienia choroby afektywnej dwubiegunowej.

Zobacz także:

podziel się:

Pozostałe wiadomości