Ambiwertykiem nazywa się przedstawiciela stosunkowo nowego typu osobowości, czyli ambiwersji. Pojęcie to wprowadził znamienity angielski psycholog Hans Eysenck. Pod wpływem badań i obserwacji doszedł do wniosku, że zaproponowana przez Carla Gustawa Junga typologia, wyróżniająca ekstrawertyzm i introwertyzm, jest niewystarczająca do opisania wielości i różnorodności ludzkich temperamentów. Zaproponowany przez Eysencka nowy typ osobowościowy był więc próbą rozszerzenia spektrum charakterów człowieka.
Kto to jest introwertyk, ekstrawertyk i ambiwertyk?
Przed podjęciem rozważań na temat tego, co to znaczy ambiwertyk, warto najpierw nieco bliżej przyjrzeć się powszechnie znanym typom osobowości. Czym wyróżniają się reprezentanci introwertyzmu i ekstrawertyzmu? Introwertyk to osoba zwracającą się ku swojemu wnętrzu. Człowiek o tym typie osobowości lubi spokój i ciszę. Nie przeszkadza mu samotność, a wręcz przeciwnie – pozostawiony sam sobie czuje się bardzo dobrze. Męczą go za to hałas i duże skupiska ludzi. W związku z tym introwertyk jest typem domatora, który najlepiej czuje się w swoim własnym towarzystwie. Taka osoba może mieć oczywiście przyjaciół. W tym przypadku wybiera jednak małą grupę zaufanych ludzi.
Problemy natury psychologicznej
Ekstrawertyk jest z kolei zupełnym przeciwieństwem introwertyka. Taki człowiek to prawdziwy wulkan energii i dusza towarzystwa w jednym. Dla osoby o usposobieniu ekstrawertycznym samotność jest wręcz przekleństwem. Wszystko dlatego, że czerpie ona radość i siłę z bodźców zewnętrznych. W związku z tym jest bardzo otwarta na nowe znajomości i uwielbia otaczać się dużą grupą ludzi. Ze względu na swoje predyspozycje, często staje się jej przywódcą. Poza tym ekstrawertyk czuje ciągłą potrzebę działania. Reprezentanci tego typu osobowości bywają też czasem bardzo impulsywni. Oprócz tego mają tendencję do gadatliwości i szybkiego mówienia. Ekstrawertyzm i introwertyzm to bardzo znane typy osobowości, o których słyszał praktycznie każdy. Należy jednak pamiętać, że bardzo rzadko występują w czystej postaci. Najczęściej ludzie mają wymieszane cechy introwersji i ekstrawersji, a jedne z nich są po prostu dominujące. Czasami jednak mogą one rozkładać się po połowie i ujawniać w zależności od konkretnej sytuacji. Wtedy właśnie mamy do czynienia z ambiwertykiem. Upraszczając, można więc powiedzieć, że osoba ambiwertyczna to człowiek, u którego widoczne są zarówno cechy ekstrawertyzmu, jak i introwertyzmu. Odpowiedź na pytanie kto to jest ambiwertyk nie powinna jednak ograniczać się do tak lakonicznego stwierdzenia. Osobowość ta ma bowiem wiele ciekawych aspektów.
Kim jest ambiwertyk? Cechy osobowości ambiwertycznej
Pojęcie ambiwertyk w psychologii funkcjonuje od XX wieku, a sam termin wywodzi się z łaciny. Istotny jest zwłaszcza jego przedrostek "ambi" – pochodzi on od słowa "ambo", które oznacza "oboje". Ten typ osobowości jest więc swoistą mieszanką. Być może właśnie dlatego wielu ludzi wciąż nie do końca rozumie, kim tak naprawdę jest osoba ambiwertyczna. U ambiwertyka występują cechy introwertyzmu i ekstrawertyzmu. Jego sposób bycia nie pozwala jednak na jednoznaczne zakwalifikowanie go po jednej ze stron. Człowiek ambiwertyczny stoi więc jakby po środku – w zależności od konkretnej sytuacji potrafi być bardziej introwertykiem lub ekstrawertykiem. Ta elastyczność charakteru oraz wynikające z niego zachowanie są istotą usposobienia ambiwertyka. Człowiek o osobowości ambiwertycznej może dostosować się do każdej sytuacji. Wpływ na jego sposób bycia bardzo często ma potrzeba chwili. W związku z tym dość trudno wyróżnić konkretne cechy ambiwertyka. Osoba o tym typie osobowości w zależności od okoliczności może wyróżniać się:
- tendencją do samotnego spędzania wolnego czasu lub do otaczania się ludźmi;
- dojrzałością emocjonalną i opanowaniem lub dużą impulsywnością;
- otwartą lub zamkniętą postawą wobec ludzi;
- zamiłowaniem do ciszy i spokoju lub poszukiwaniem bodźców zewnętrznych;
- dużą gadatliwością lub umiejętnością słuchania innych;
- skrupulatnością i dokładnością lub zdolnością szybkiego przystosowywania się do zmian.
W przypadku ambiwertyka jego zachowanie często uzależnione jest od otoczenia, w którym przebywa. Gdy spędza czas z bliskimi przyjaciółmi, może odznaczać się postawą dominującą i przyjąć na siebie rolę przywódcy niewielkiej grupy. Będzie wtedy otwarty i śmiały. Z kolei w towarzystwie nieznanych mu osób, które są głośne i pewne siebie, może stać się zamknięty w sobie i wycofany.
Skąd bierze się krytyka ambiwertyków?
Pozornie ambiwersja wydaje się być idealnym typem osobowości. Łączy ze sobą różne cechy, dzięki czemu pozwala dostosować się do różnorodnych sytuacji. Niektórzy jednak mogą odczytać to jako objaw bycia fałszywym. Należy jednak pamiętać, że ambiwertyk nie jest "chorągiewką na wietrze" i tak naprawdę nikogo nie oszukuje. Jego natura jest po prostu zmienna, a elastyczność zachowania wynika z chęci pozostania wiernym swojej tożsamości.
Zobacz także:
- Jak rozpoznać u siebie współuzależnienie? "Taki ktoś jest jak weteran, który wraca z frontu"
- Jak rozpoznać prawdziwe uczucie? "Miłość jest budowana na rzeczywistości"
- Dlaczego uwielbiamy celebrytów występujących w programach? "Zmagają się z problemami i doświadczają takich emocji, jak my"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Morsa Images/Getty Images