Dalsza część tekst znajduje się poniżej.
Lunatykowanie, czyli co?
Lunatyzm, czyli fachowo somnambulizm, to rodzaj parasomnii. Termin ten określa zachowania, które nie powinny pojawić się podczas snu. Epizody somnambulizmu występują w najgłębszym śnie. Wtedy nasz mózg odpoczywa, nie myśli logicznie, a mięśnie są rozluźnione.
- U osób z somanambulizmem pod wpływem różnych bodźców (zewnętrznych lub wewnętrznych) kora ruchowa uwalnia się spod hamującego działania kory mózgowej i pojawiają się złożone aktywności typu siadanie, wstawanie, chodzenie, czasami jedzenie, prowadzenie pojazdu i inne. Pamiętam pacjentów, którzy śpiąc, zszywali spodnie i przesadzali kwiatki – mówiła dr hab. Dorota Wołyńczyk-Gmaj.
Warto dodać, że wokół lunatykowania krąży wiele mitów. Jednym z najpopularniejszych jest przekonanie, że obudzenie somnambulika wywołuje zmiany w mózgu, które mogą doprowadzić do rozwoju choroby psychicznej.
- Rzeczywiście, lepiej takiej osoby gwałtownie nie budzić, ale dlatego, że może zareagować reakcją obronna, agresją. Najlepszym rozwiązaniem będzie namówienie jej, aby wróciła z powrotem do łóżka - tłumaczyła psychiatra.
Dlaczego niektórzy lunatykują?
Lunatykowanie, choć najczęściej występuje u dzieci, może pojawić się również u osoby dorosłej. W przypadku małych pacjentów ta parasomnia ma związek z niedojrzałością ośrodkowego układu nerwowego. Nie bez znaczenia są też stres oraz brak higieny snu.
U dorosłych epizody chodzenia przez sen - u osoby predysponowanej - najczęściej mają właśnie podłoże emocjonalne. Zdarza się, że przeżywany stres w ciągu dnia powoduje, że ktoś zaczyna w nocy chodzić lub wykonywać jakieś czynności przez sen.
Podobnie jak w przypadku dzieci, istotna jest też higiena snu. Rozregulowany zegar biologiczny, jedzenie przed snem czy korzystanie z urządzeń elektronicznych w łóżku lub na krótko przed położeniem się spać mogą niekorzystnie wpływać na jakość snu, a tym samym przyczynić się do wystąpienia różnego rodzaju zaburzeń. Należy pamiętać, że częściej lunatykują te osoby, które jako dzieci miały takie epizody.
W niektórych przypadkach epizody aktywności ruchowej podczas snu mają związek z poważniejszymi problemami ze zdrowiem. Zdarza się to np. u osób, które mają zaburzenia oddychania.
Czy lunatykowanie trzeba leczyć?
U dzieci sporadyczne lunatykowanie zazwyczaj nie jest groźne i wraz z wiekiem ustępuje samoistnie. Jeśli jednak epizody lunatykowania są częstsze – trzeba skonsultować się z lekarzem. Podobnie jest w przypadku dorosłych.
– Chory może wypaść z okna, może wejść pod samochód, może spać ze schodów, może kogoś zaatakować. Więc to jest coś, co absolutnie powinno być objęte opieką specjalistyczną – podkreśliła specjalistka z Poradni Leczenia Zaburzeń Snu.
Lunatykowanie - szukać pomocy?
Najpierw warto spotkać się z lekarzem pierwszego kontaktu, by zbadać ogólny stan zdrowia. Jeśli jest dobry, należy udać się do specjalisty od zaburzeń snu, który może zlecić wykonanie badania polisomnograficzne.
– Pozwala ono wykluczyć inne schorzenia, które mogą dawać podobne do somnambulizmu objawy (m.in. padaczka czołowa) – wskazała dr hab. Dorota Wołyńczyk-Gmaj. W niektórych przypadkach, jeśli lunatykowanie ma związek z przeżywanym silnym stresem czy depresją, stosuje się leczenie farmakologiczne. Są to zazwyczaj leki z grupy benzodiazepin (doraźnie i krótkotrwale!- tylko w szczególnie niebezpiecznych sytuacjach) oraz antydepresyjne. Niezwykle ważnym elementem "leczenia" somnambulizmu jest dbałość o higienę snu, tj. unikanie alkoholu, objadania się wieczorem, dbanie o odpowiednie warunki do spania (wygodne łóżko, wyciszone i wywietrzone pomieszczenie itp.). Ważne jest także to, aby każdego dnia kłaść się spać i wstawać o tej samej porze.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Bezdech senny to nie tylko męski problem. Kiedy i u kogo może się rozwinąć?
- Cierpi na nią już 1/3 Polaków. Zdaniem badaczy pandemia jeszcze nasiliła problem
- Przerażające objawy paraliżu sennego. Co to za przypadłość?
Autor: Katarzyna Oleksik
Źródło zdjęcia głównego: riskms/Getty Images