BMI jest prostym w obliczeniu wskaźnikiem, pozwalającym określić prawidłową masę ciała. Stanowi ważny element w diagnozowaniu nadwagi i otyłości zarówno u dorosłych, jak też u dzieci i młodzieży. Do wyliczenia wskaźnika BMI konieczny jest pomiar masy i wysokości ciała.
Co to jest BMI?
BMI, z ang. Body Mass Index , to wskaźnik masy ciała, który pozwala określić, czy waga danej osoby mieści się w granicach normy. Metoda obliczania BMI należy do powszechnie stosowanych oraz prostych sposobów określania prawidłowości masy ciała. Znajduje zastosowanie w życiu codziennym, jak też w badaniach klinicznych. Wskaźnik BMI można wyliczyć za pomocą tradycyjnego kalkulatora. Szybszą alternatywą jest możliwość skorzystania ze specjalnego przelicznika BMI. Tego rodzaju narzędzia są ogólnodostępne w internecie.
Jak wyliczyć BMI? Wzór
Współczynnik BMI jest stosunkiem masy ciała wyrażonej w kilogramach do wysokości ciała podanej w metrach i podniesionej do kwadratu. Oznacza to, że wskaźnik BMI oblicza się, dzieląc swoją masę ciała przez wzrost podniesiony do potęgi drugiej. Otrzymany wynik poddaje się interpretacji, korzystając ze specjalnych tabel zawierających normy BMI. Wartości BMI umożliwiają stwierdzenie:
- czy masa ciała jest prawidłowa (BMI idealne)
- czy masa ciała jest zbyt niska, co wskazuje na niedowagę,
- czy masa ciała jest jest za wysoka, co wskazuje na nadwagę bądź otyłość.
Wskaźnik masy ciała BMI i tabele pozwalające na interpretację wyników zostały opracowane dla osób dorosłych. W przypadku dzieci i młodzieży zakresy te nie mają zastosowania. BMI dzieci i nastolatków oblicza się według identycznego wzoru, jednak stosuje się zmodyfikowany sposób interpretacji. Uzyskane wyniki należy nanieść na siatki centylowe BMI określone oddzielnie dla chłopców i dla dziewcząt.
Jak walczyć z otyłością?
Normy BMI – wartości, interpretacja
Podstawowa skala zakłada cztery możliwości i wyróżnia następujące zakresy BMI :
- do 18,5 – BMI za niskie, diagnozuje się niedowagę,
- 18,5–24,99 – BMI prawidłowe, masa ciała prawidłowa w stosunku do wieku i wzrostu,
- 25–29,9 – BMI wysokie, diagnozuje się nadwagę,
- 30 i wyżej – BMI bardzo wysokie, diagnozuje się otyłość.
Druga powszechnie stosowana klasyfikacja jest bardziej rozszerzona, a przy tym dokładniejsza. Poza wymienionymi wyżej stanami wyróżnia przedziały BMI, pozwalające określić stopień otyłości. Rozszerzona skala BMI przedstawia się następująco:
- do 18,5 – niedowaga,
- 18,5–24,9 – prawidłowa masa ciała,
- 25–29,9 – nadwaga,
- 30–34,9 – otyłość pierwszego stopnia,
- 35–39,9 – otyłość drugiego stopnia,
- powyżej 40 – otyłość trzeciego stopnia.
BMI dzieci i nastolatków
BMI dzieci i nastolatków oblicza się według tradycyjnego, powszechnie stosowanego wzoru. Różnica między BMI dorosłych a dzieci i młodzieży tkwi wyłącznie w interpretacji wyników, która w tym przypadku jest nieco bardziej skomplikowana. U dzieci, obliczając wskaźnik BMI, bierze się pod uwagę płeć i wiek osoby badanej, co nie jest uwzględniane przy wyliczaniu tego współczynnika dla osób dorosłych. Otrzymane wyniki BMI dziecka nanosi się na specjalne wskaźniki opracowane przez naukowców z podziałem na płeć. Są to tzw. percentyle, nazywane również siatkami centylowymi. Mają one zastosowanie u dzieci i młodzieży w wieku 2–18 lat. Siatki centylowe pozwalają na porównanie wagi dziecka do innych dzieci w tym samym wieku oraz o tej samej płci. Dzieci z wynikiem poniżej 5 percentyla mają niedowagę, a powyżej 95 percentyla – otyłość. Wynik 50 oznacza, że dziecko zbliżone jest pod względem masy ciała do średniej populacji.
BMI – wady i zalety
Licznik BMI ma zarówno zalety, jak też wady. Niewątpliwym plusem miernika BMI jest prostota i szybkość dokonywania obliczeń, a także łatwa interpretacja otrzymanych wyników. Wskaźnik ten pozwala uzyskać informacje o stanie zdrowia określonej osoby oraz stwierdzić ewentualne nieprawidłowości. Obliczenie BMI jest jednym z podstawowych elementów umożliwiających zaplanowanie i podjęcie konkretnych działań, służących poprawie masy ciała, a tym samym jakości życia. Należy pamiętać, że wszystkie wyniki BMI inne niż prawidłowe wskazują na pewne zaburzenia wymagające odpowiedniego postępowania dietetycznego, a niekiedy również leczniczego.
Optymalne BMI, nazywane inaczej idealnym BMI mieści się w przedziale 18,5 a 25. Osoby z prawidłowym BMI są mniej narażone na choroby dietozależne, do których zalicza się m.in.: cukrzycę typu 2, otyłość, miażdżycę, nadciśnienie tętnicze, chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy. Ta metoda określania prawidłowości masy ciała bardzo często okazuje się jednak niemiarodajna. Przy liczeniu BMI nie uwzględnia się zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie oraz udziału mięśni. Przykładowo u sportowców z mocno rozbudowaną masą mięśniową wskaźnik BMI będzie bardzo wysoki, wręcz wskazujący na otyłość, w rzeczywistości jednak osoba badana jest w doskonałej formie. Indeks BMI nie powinien być również wyłącznym wyznacznikiem prawidłowości masy ciała u kobiet ciężarnych.
Zobacz także:
- Tych czterech diet lepiej unikać. Mogą przynieść opłakane skutki
- Rówieśnicy wyśmiewali jej "twarogowe" nogi. Lekarze zdiagnozowali chorobę
- Paulina i Marek walczą z otyłością. "Wiem, że mogę coś jeszcze z mamą zdziałać"
Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: David Malan/Gettyimages