Polacy zaniedbują profilaktykę zdrowotną, a wymówki są różne: od braku czasu, przez strach przed wynikami, aż po przekonanie o swoim zdrowiu. Regularne badania mogą uratować nam życie, wykrywając choroby na wczesnym etapie, gdy szanse na wyleczenie są największe. Jakie są statystyki? O tym w Dzień Dobry TVN mówiła dr n.med. Anna Fuchs, ginekolog-położnik i specjalistka PZU Zdrowie na temat profilaktyki zdrowotnej.
Akcja "Nie gadaj, tylko się zbadaj"
Badania profilaktyczne są niezwykle ważne, ponieważ pozwalają na wczesne wykrycie chorób, zanim pojawią się widoczne objawy. Wiele poważnych schorzeń rozwija się bezobjawowo przez długi czas, a regularne sprawdzanie stanu zdrowia pomaga szybciej je zdiagnozować i zgasić w zarodku. Niestety w zabieganym życiu często zapominamy, o tym, co dla nas najważniejsze. Z tego względu powstała akcja "Nie gadaj, tylko się zbadaj". Hasło to ma uzmysłowić Polakom, że badania to naprawdę ważna rzecz, która powinna nam wejść w nawyk.
- Dostaję zdecydowanie więcej pytań od kobiet, co też jest znaczące. Zachęcam kobiety, żeby namawiały partnerów do wizyt u lekarza. Mężczyźni częściej pamiętają o swoich samochodach niż zdrowiu. To jest kwestia braku czasu, kwestia tego, że mężczyźni mają wymówi. Oni boją się diagnozy. Teraz mamy "Movember", więc świetny czas, żeby nie gadać, tylko się zbadać – mówiła dr n.med. Anna Fuchs.
Lista najważniejszych badań profilaktycznych
Życie w ciągłym biegu i pośpiechu nie ułatwia nam zachowania harmonii i spokoju wewnętrznego. Stres, mała ilość snu czy zła dieta szybko odbijają się na naszym zdrowiu. Dlatego tym bardziej powinniśmy dbać o regularne sprawdzanie wyników. Jakie badania należy wykonywać przynajmniej raz w roku?
- Must have to regularna wizyta ginekologiczna z cytologią płynną. Jest bardziej dokładna i czuła. Umożliwia wykrywanie wirusa HPV. Kolejne badanie to badania piersi. Mężczyzna zaś powinien udać się na wizytę do urologa wraz z badaniem moczu. A co dalej, to wynika już z kwestii indywidualnych – powiedziała ekspertka.
Co ważne, wyników nie powinniśmy analizować i interpretować sami ani z pomocą Internetu. Od tego jest lekarz.
- Przestrzegam przed samodzielnym interpretowaniem wyniku lub wysłaniem lekarzowi na maila. Zawsze pierwsza wizyta jest wizytą diagnostyczną, potem należy umówić się, by omówić indywidualny plan. Nasze zdrowie nie jest na szybko, to najlepsza inwestycja. Jeżeli będziemy się leczyć sami, to nie wyjdzie – podsumowała Anna Fuchs.
Choroby nowotworowe - jak zapobiegać?
Czy palenie papierosów to jedyne zagrożenie, które należy wyeliminować, jeśli obawiam się raka płuc?
Dr n.med. Anna Fuchs, ginekolog, specjalistka PZU Zdrowie Profilaktyka, w tym unikanie palenia i narażenia na szkodliwe substancje (np. radon, azbest, metale ciężkie), jest kluczowa w zmniejszaniu ryzyka zachorowania na raka płuc. Ważne są również czynniki genetyczne - predyspozycje genetyczne mogą odgrywać rolę w zwiększonym ryzyku zachorowania na raka płuc, zwłaszcza w rodzinach, gdzie występuje większa skłonność do nowotworów. Należy pamiętać również o zanieczyszczeniach powietrza i paleniu biernym.
Czy mogę wykonać USG mimo tego, że karmię?
Dr n.med. Anna Fuchs, ginekolog, specjalistka PZU Zdrowie Tak, warto wykonać USG piersi nawet podczas karmienia piersią. Badanie to jest bezpieczne i nie wpływa na laktację ani na skład mleka. USG piersi jest szczególnie przydatne, ponieważ pozwala na wczesne wykrycie ewentualnych zmian, które mogą być trudniejsze do zauważenia podczas samobadania. Podczas laktacji tkanka piersi może być bardziej gęsta, co może utrudniać interpretację wyników, ale doświadczony specjalista potrafi ocenić obraz i zidentyfikować potencjalne problemy. Regularne badania profilaktyczne są kluczowe dla zdrowia piersi, niezależnie od okresu życia.
Czy wystarczy raz w życiu szczepić się przeciw HPV, czy trzeba co ileś lat powtarzać?
Dr n.med. Anna Fuchs, ginekolog, specjalistka PZU Zdrowie Schemat szczepienia przeciwko HPV zależy od wieku osoby, która ma być zaszczepiona: Dzieci i nastolatki w wieku 9-14 lat - schemat dwudawkowy: dwie dawki szczepionki podawane w odstępie od 6 do 12 miesięcy. Osoby w wieku 15 lat i więcej - schemat trójdawkowy: trzy dawki szczepionki podawane w odstępach: pierwsza dawka (dzień 0), druga dawka po 1-2 miesiącach, trzecia dawka po 6 miesiącach od pierwszej dawki.
Jestem matką 11-letniego syna. Czy jego też warto zaszczepić przeciw rakowi szyjki macicy?
Dr n.med. Anna Fuchs, ginekolog, specjalistka PZU Zdrowie Szczepienia przeciw HPV jest nie tylko szczepieniem chroniącym przeciw szyjki macicy. Wirus HPV może jednak wywołać mnóstwo innych chorób, takich jak rak gardła, odbytu czy prącia, a także kłykciny kończyste (zmiany skórne narządów płciowych i odbytu). Szczepionki na HPV są bezpieczne i skuteczne – warto stosować je także u pacjentów płci męskiej, zwłaszcza że chłopcy mogą być nosicielami wirusa i przenosić go na swoje partnerki.
Gdzie mogę się zgłosić na bezpłatną mammografię i od którego roku życia można ją wykonać?
Dr n.med. Anna Fuchs, ginekolog, specjalistka PZU Zdrowie Mammografia to badanie, które jest w Programie Przesiewowych Badań Profilaktycznych, który jest darmowy i nie potrzeba na niego skierowania. Badania te mogą pokazać zmiany, które nie są jeszcze wyczuwalne w dotyku. Od 1 listopada 2023 r. profilaktyczną mammografię w ramach NFZ mogą zrobić panie w wieku 45 – 74 lata. Powinna być wykonywana regularnie, co 2 lata lub zgodnie z zaleceniami lekarza na podstawie wyniku badania.
Proszę powiedzieć coś więcej na temat profilaktyki raka szyjki macicy.
Dr n.med. Anna Fuchs, ginekolog, specjalistka PZU Zdrowie Profilaktyka raka szyjki macicy obejmuje kilka kluczowych działań, które mają na celu wczesne wykrycie i zapobieganie rozwojowi tego nowotworu: regularne badania cytologiczne (najbardziej polecana jest cytologia płynna), szczepienia przeciwko wirusowi HPV (szczepienia przeciwko HPV są zalecane dla dziewcząt i chłopców od 9 lat, ale mogą być również podawane starszym osobom), edukacja i świadomość, stosowanie antykoncepcji barierowej, regularne wizyty u ginekologa.
Na jak długo można zawrzeć umowę na ubezpieczenie onkologiczne?
Dr n.med. Anna Fuchs, ginekolog, specjalistka PZU Zdrowie Dzień dobry, na temat ubezpieczeń zapraszamy na stronę internetową pzu.pl/kampania/nie-gadaj-tylko-sie-zbadaj.
Czy można ubezpieczyć się już po diagnozie?
Dr n.med. Anna Fuchs, ginekolog, specjalistka PZU Zdrowie Dzień dobry, na temat ubezpieczeń zapraszamy na stronę internetową pzu.pl/kampania/nie-gadaj-tylko-sie-zbadaj.
Co jaki czas powinno się badać profilaktycznie powyżej 35 roku życia? Jakie badania wykonywać?
Dr n.med. Anna Fuchs, ginekolog, specjalistka PZU Zdrowie Z ginekologicznego punktu widzenia warto raz w roku wykonać wizytę ginekologiczną z USG transwaginalnym i cytologią płynną, która można poszerzyć o typowanie wirusa HPV. Warto wykonywać USG piersi. Oczywiście jeżeli wyniki nie wskazują na częstsze odwiedzenie lekarza, tak wygląda profilaktyka.
Nie oglądałeś Dzień Dobry TVN na antenie? Wszystkie odcinki oraz Dzień Dobry TVN Extra znajdziesz też na Player.pl.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Dziecko choruje na wakacjach za granicą? Ta karta może odciążyć rodzinę z wydatków. Należy się spieszyć
- Przebywasz na zwolnieniu? Przygotuj się na kontrolę z ZUS. "Rocznie jest ich około 500 tysięcy"
- Wybierasz się na narty? Tego nie może zabraknąć w twoim ubezpieczeniu
Źródło zdjęcia głównego: Paweł Wodzyński/East News