Sól kamienna wykorzystywana jest przez ludzi od tysięcy lat. Pierwsze wzmianki na temat tej substancji pochodzą z egipskich zapisków, powstałych około 3000 r. p.n.e. Sól stosowana była tam wówczas przede wszystkim jako środek leczniczy, który przynosić miał ulgę w wielu różnych dolegliwościach. Starożytni Grecy odkryli, że słona substancja doskonale nadaje się do konserwowania żywności. Hebrajczycy uważali sól za tak wartościową, że składali ją w ofierze podczas najważniejszych uroczystości religijnych.
Jakie zastosowanie miała sól kamienna w przeszłości?
W starożytności sól kamienna była niezwykle cenną substancją. W wielu miejscach świata wykorzystywano ją nawet jako środek płatniczy. W Rzymie żołnierskie wynagrodzenia wypłacano właśnie w soli - w ten sposób powstało nawet angielskie słowo salary (wynagrodzenie), pochodzące od łacińskiego salis, oznaczającego sól. W Tybecie z soli wybijano monety.
W średniowieczu wartość soli wciąż była bardzo wysoka. Powszechnie nazywano ją wówczas "białym złotem". Co ciekawe, w Polsce niewielkie przestępstwa były wówczas karane grzywną, których wysokość mierzona była w kruszcach soli. Bardzo prawdopodobne, że to właśnie wtedy powstało popularne do dziś powiedzenie "słono za coś zapłacić".
Wielu historyków przypuszcza, że sól kamienna (a raczej podatek, jaki nałożono na nią w XIV wieku) mogła być jedną z przyczyn… wybuchu rewolucji francuskiej.
Sól kamienna zyskała zastosowanie w przemyśle w XIX wieku. Od tamtego czasu stale rośnie liczba produktów, do których jest ona wykorzystywana.
Sól kamienna - jej cechy i zastosowanie
Sól kamienna jest minerałem - skałą osadową, która składa się przede wszystkim z halitu, czyli chlorku sodu. Pozostałymi związkami, jakie znaleźć można w soli kamiennej, są: anhydryt, gips, węglany, kwarc, siarczan oraz chlorek magnezu. W nieoczyszczonej soli kamiennej występują często także ślady substancji organicznych, np. bituminy.
Złoża soli powstają na skutek odparowywania słonej wody z różnego rodzaju zbiorników (głównie z basenów morskich o niedużej głębokości lub z wód śródlądowych). Zjawisko to zachodzi, jeżeli klimat jest wystarczająco ciepły i suchy, a dostawy świeżej wody ograniczone.
Powszechne zastosowanie soli kamiennej w życiu codziennym oraz w przemyśle sprawia, że każdego roku na świecie wydobywa się ponad 200 tysięcy ton tej substancji.
Wydobycie soli kamiennej w Polsce
W Polsce rocznie wydobywa się około 4 ton soli kamiennej. Największe jej złoża znajdują się na Kujawach (przede wszystkim w Inowrocławiu oraz Ciechocinku), Wielkopolsce oraz na Dolnym Śląsku.
Do najbardziej rozpoznawalnych, lecz aktualnie nieeksploatowanych złóż, zalicza się te zlokalizowane w Małopolsce - w Wieliczce, Bośni czy Baryczy.
Jakie zastosowanie ma sól kamienna?
Zastosowanie soli kamiennej jest niezwykle szerokie i w żadnym wypadku nie ogranicza się jedynie do przyprawiania czy konserwowania żywności. Oto kilka przykładów jej użycia w życiu codziennym.
Domowe porządki - sól kamienna jest skutecznym, a zarazem delikatnym środkiem czyszczącym. Łącząc ją z sodą oczyszczoną i wodą, uzyskamy naturalny produkt myjący, który sprawdzi się na wszystkich powierzchniach.
Odplamianie - dzięki soli z łatwością możemy usunąć plamę z wina z obrusu. Wystarczy, że posypiemy ją solą, a po 30 minutach wypierzemy tkaninę w zimnej wodzie.
Leczenie infekcji - płukanie gardła mieszanką soli i wody to sposób, który podczas przeziębienia stosowały już nasze prababcie. Możemy w ten sposób złagodzić ból i zahamować stan zapalny. Ile soli do płukania gardła powinno się używać? Na 1/3 szklanki wody wystarczy łyżeczka soli.
Wygładzanie skóry - sól stanowi doskonałą bazę do przygotowania domowego peelingu. Wystarczy, że zmieszamy garść soli z wybranym olejkiem eterycznym. Tak powstałą mieszanką należy masować ciało, a następnie całość spłukać.
Pielęgnacja biżuterii - sól to środek, przy pomocy którego z łatwością wyczyścić można srebrną biżuterię. Łańcuszki, kolczyki czy bransoletki, które utraciły swój dawny blask, należy przetrzeć roztworem przygotowanym z 2 łyżek soli i szklanki letniej wody.
Komfortowe pieczenie - jeżeli podczas przygotowywania potrawy na dno piekarnika skapnie tłuszcz (lub jakikolwiek inny składnik dania), wystarczy, że zasypiemy go garścią soli. Dzięki temu nie będzie się on dymił, a po skończeniu pieczenia, będziemy mogli z łatwością usunąć zabrudzenie.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Czarna sól o smaku jajka, czyli Kala Namak - właściwości i możliwości zastosowania w kuchni
- Kąpiel solankowa w domu - jak ją samodzielnie przygotować? Komu jest polecana?
- Jak zaparzyć kawę pięciu przemian, by móc w pełni wykorzystać jej właściwości?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: BURCU ATALAY TANKUT/Getty Images