1 czerwca obchodzony jest Światowy Dzień Mleka. Powstał on z inicjatywy Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa w 2001 roku. Z tej okazji przypominamy najważniejsze informacje o mleku.
Z tego artykułu dowiesz się:
- co mówią statystyki na temat produkcji mleka krowiego,
- czy picie mleka jest zdrowe - badania
- skutki uboczne picia mleka - kto nie powinien pić mleka,
- picie mleka - czym zastąpić mleko.
Zdrowa dieta
Co mówią statystyki na temat produkcji mleka krowiego
Produkcja mleka na przestrzeni lat drastycznie wzrosła. Czy oznacza to, że po łąkach biega więcej szczęśliwych, łaciatych krów? Niestety nie. Mleko jest wszechobecne w naszej diecie, jako codzienny dodatek do kawy, w postaci jogurtów, serków, dodatków do tysięcy produktów. Spożywamy mleko nieświadomie, a świadomość w tym przypadku ma ogromne znaczenie. Warto w tym celu sięgnąć po statystyki, już na tym etapie zrozumiemy, że mleko dziś, nie jest tym samym mlekiem, które pili nasi dziadkowie i pradziadkowie.
Według amerykańskich badaczy ilość produkowanego mleka przez 2199 krów w 1950 roku wynosiła 116 mln litrów mleka rocznie, gdzie w 1990 roku 9993 krowy produkowały już 147 mln litrów mleka na rok. Co ma wpływ na takie wyniki? W wielu krajach zaczęto krowom podawać hormon, który wpłynął na ilość produkowanego mleka. Tym hormonem jest BST, czyli bydlęca somatotropina. Choć nie udowodniono jego negatywnego wpływu na zdrowie człowieka, a użycie go przez europejskich hodowców jest zakazane, to warto wiedzieć, skąd wzięło się przekonanie o jego szkodliwości. Otóż hodowcy zaczęli podawać krowom syntetyczną wersję BST, czyli RBST, która sama w sobie nadal pozostaje neutralna dla człowieka, ale jej użycie powoduje wzrost hormonu IGF-1, czyli insulinopodobny czynnik wzrostu, który może przyczynić się do zachorowania na raka piersi, prostaty i jelita grubego. Idąc dalej, BST i RBST, pozwala na zwiększenie produkcji mleka przez krowy, jednak nie jest dla nich obojętny, ponieważ krowy chorują, dochodzi bowiem do stanów zapalnych sutek. Leczenie w takim wypadku polega na podaniu antybiotyków, które przenikają do mleka. Tym samym spożycie dużej ilości nabiału przyczynia się do niszczenia flory bakteryjnej jelit, co w konsekwencji może prowadzić do tycia. Mleko zawiera estrogen, jest to sprzyjający hormon, pod warunkiem, że jego poziom pozostaje w normie. Jednak nie wolno zapomnieć, że mleko i jego produkty mleczne, to tylko część produktów bogatych w estrogen, zatem nadmierne spożycie nabiału, może poważnie zaburzyć jego poziom w ludzkim organizmie, a skutki to najczęściej:
- zaburzenia cyklu miesiączkowego,
- wzrost wagi,
- ból głowy,
- infekcje pochwy,
- trądzik.
Czy picie mleka jest zdrowe - badania
Pytanie pozostaje bez jasnej odpowiedzi. Zwolenników picia mleka jest tyle samo co przeciwników, zarówno wśród konsumentów, jak i naukowców. Badania na ten tematów nie są jednoznaczne i wciąż pozostawiają dużą przestrzeń do dyskusji.
Co zawiera mleko:
- laktoza - jest to dwucukier zbudowany z glukozy i galaktozy,
- białka - zawierają aminokwasy, których ludzki organizm nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie,
- tłuszczowce - 98% frakcji tłuszczowej mleka stanowią tłuszcze proste. Nastepne 2% to cholesterol, fosfolipidy, karotenoidy oraz witaminy A, D, E i K,
- składniki mineralne - wapń, magnez, fosfor, potas, sód, cynk, selen,
- witaminy - mleko zawiera witaminę A, D, E, K, B 1, B 2, B 3, B 6, B 12, b 5 (kwas pantotenowy).
Największe kontrowersje wśród badaczy wywołuje wpływ mleka na osteoporozę. Nie ma jednak badań, które potwierdziłyby zbawienny wpływ mleka na kości i zapobieganie osteoporozie. Uczeni z Uniwersytetu Harvarda po ponad 12 latach badań podważyli wręcz te obiegowe opinie. Badania ,,The Nurses' Health Studies’’ dowodzą, że osoby, które wapń w większości dostarczają z mleka i jego produktów, są bardziej podatne na złamania. W badaniach wskazali, że ludzka krew zawiera wapń o stężeniu około 9-10 mg, a po spożyciu mleka ta wartość gwałtownie wzrasta. W tym momencie organizm stara się obniżyć zbyt duży poziom wapnia i usuwa go - wraz z moczem - z nerek, tym samym przyczynia się wręcz do powstawania osteoporozy i próchnicy. Zupełnie odmienną teorię prezentują badania przeprowadzone przez Szpital Uniwersytecki w Zurychu i Dartmouth Medical School. Wynika z nich, że do złamań kości u osób spożywających każdego dnia 4 szklanki mleka dochodzi o około 70 proc. rzadziej, niż u osób go niespożywających. Co według badaczy jest efektem szybkiej przyswajalności wapnia i fosforu.
Skutki uboczne picia mleka - kto nie powinien pić mleka
Do skutków ubocznych picia mleka, najczęściej należą te wynikające z faktu, że mleko jest najczęstszym alergenem pokarmowym. Substancjami, których organizm ludzki może nie tolerować są laktoza i kazeina. W przypadku laktozy, bardzo szybko można zaobserwować niechciane skutki uboczne picia mleka, takie jak: oddawanie nadmiernej ilości gazów, wzdęcia, kurczowy ból brzucha, biegunka, mdłości. Objawy alergii na kazeinę mogą być różnorakie, najczęściej ze strony układu pokarmowego obserwuje się występowanie zaparć, wzdęć, wymiotów, biegunek czy bóli brzucha. Nietolerancja kazeiny może dawać także obawy ze strony układu oddechowego takie jak nieżyt nosa czy zaburzenia oddychania. Zatem jeśli zaobserwujemy u siebie któreś z wymienionych dolegliwości, warto wykonać testy na nietolerancję laktozy i kazeiny.
Uwaga. Szczególną grupą osób, które mleka krowiego spożywać nie powinny są osoby chorujące na stwardnienie rozsiane wykazujące równocześnie nietolerancję na kazeinę. W ich wypadku picie mleka może zaostrzyć objawy choroby.
Picie mleka - czym je zastąpić?
Zastępowanie produktów mlecznych nigdy nie było prostsze niż dziś. Wielu producentów wyszło na przeciw osobom, które mleka nie chcą lub nie mogą pić. Czym zastąpić mleko i jego przetwory?
- mleko - napoje roślinne, czyli owsiane, sojowe, kokosowe, migdałowe, ryżowe. Wybierając napój roślinny, należy uważnie czytać skład i kupować te bez cukru oraz chemicznych dodatków, np. smakowych, stabilizatorów. Dobrym wyborem są napoje wzbogacane wapniem, najlepiej z alg. Mleko roślinne można również wykonać samodzielnie w domu,
- jogurty, kefiry - podobnie jak mleka, tak i jogurty i kefiry mają swoje roślinne odpowiedniki: sojowe, kokosowe,
- śmietana - dostępne są śmietany sojowe, ale w tej roli doskonale sprawdzi się mleczko kokosowe, czy też jogurt roślinny,
- sery - na rynku dostępne są wegańskie sery każdego rodzaju, od "żółtych", czyli twardych, po pleśniowe.
- masło - roślinne margaryny bez serwatki, oleje roślinne dobrej jakości, np. kokosowy, oliwa z oliwek, masło klarowane, które ma znikomą ilość białek mleka krowiego.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Czy warto sięgnąć po "mleko" z ziemniaków? "Postawiłabym na różnorodność"
- Napój ryżowy – zdrowa alternatywa dla mleka krowiego
- Mleko z miodem na wirusy i bakterie. Czy ta mikstura rzeczywiście działa?
Autor: Patrycja Sibilska
Źródło zdjęcia głównego: Getty Images