Które czynności ratownik medyczny może wykonywać samodzielnie
22 kwietnia w Dzienniku Ustaw opublikowano obwieszczenie Ministra Zdrowia w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 grudnia 2019 r. w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego. Ustanowiono w nim, jakie czynności medyczne i niemedyczne może wykonywać ratownik bez i po zleceniu lekarza. Dodatkowo wyszczególniono, że mogą oni wykonywać tzw. świadczenia zdrowotne (inne niż czynności ratunkowe), jeżeli są zlecone przez lekarza. Są to czynności z poniższej listy oraz asystowanie przy drobnych zabiegach chirurgicznych.
Zdrowie
Do niemedycznych ratunkowych czynności, które może wykonać ratownik medyczny bez zlecenia lekarza, zalicza się:
- Ocenę stanu pacjenta.
- Układanie pacjenta w pozycji właściwej dla stanu pacjenta lub odniesionych obrażeń.
- Podjęcie i prowadzenie podstawowej i zaawansowanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.
- Bezprzyrządowe przywracanie drożności dróg oddechowych.
- Przyrządowe przywracanie i zabezpieczanie drożności dróg oddechowych z zastosowaniem w szczególności: rurki ustno gardłowej; rurki nosowo-gardłowej; przyrządów nadgłośniowych; konikopunkcji.
- Odsysanie dróg oddechowych.
- Podjęcie tlenoterapii czynnej lub wspomagania oddechu lub sztucznej wentylacji płuc metodami bezprzyrządowymi i przyrządowymi, z użyciem tlenu lub powietrza, w tym z użyciem respiratora.
- Wykonanie intubacji dotchawiczej i prowadzenie wentylacji nieinwazyjnej w nagłym zatrzymaniu krążenia.
- Wykonanie defibrylacji zautomatyzowanej.
- Wykonanie defibrylacji manualnej na podstawie EKG lub zapisu kardiomonitora.
- Monitorowanie czynności układu oddechowego.
- Monitorowanie czynności układu krążenia metodami nieinwazyjnymi.
- Wykonanie i ocena zapisu EKG.
- Wykonanie kaniulacji żył obwodowych oraz żyły szyjnej zewnętrznej.
- Wykonanie dojścia doszpikowego przy użyciu gotowego zestawu.
- Podawanie leków drogą dożylną, domięśniową, podskórną, doustną, podjęzykową, wziewną, dotchawiczą, doodbytniczą i wziewną oraz doszpikową.
- Odbarczenie odmy prężnej drogą nakłucia jamy opłucnowej.
- Pobieranie krwi żylnej i włośniczkowej do badań diagnostycznych.
- Opatrywanie ran.
- Tamowanie krwawień zewnętrznych.
- Unieruchamianie złamań, zwichnięć i skręceń.
- Unieruchamianie kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego.
- Przyjęcie porodu.
- Wykonanie segregacji medycznej pierwotnej i wtórnej.
- Cewnikowanie pęcherza moczowego.
- Wykonanie pomiaru temperatury głębokiej.
- Oznaczanie parametrów krytycznych z użyciem dostępnego sprzętu.
- Przygotowanie pacjenta do transportu i opieka medyczna podczas transportu.
- Podawanie określonych rozporządzeniem leków.
Do czynności medycznych, które może wykonać ratownik medyczny bez zlecenia lekarza, zalicza się:
- Ocenę stanu pacjenta.
- Układanie pacjenta w pozycji właściwej dla stanu pacjenta lub odniesionych obrażeń.
- Odsysanie dróg oddechowych.
- Podjęcie i prowadzenie podstawowej i zaawansowanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.
- Bezprzyrządowe przywracanie drożności dróg oddechowych.
- Przyrządowe przywracanie i zabezpieczanie drożności dróg oddechowych z zastosowaniem w szczególności: rurki ustno gardłowej; rurki nosowo-gardłowej; przyrządów nadgłośniowych; konikopunkcji.
- Monitorowanie czynności układu oddechowego.
- Monitorowanie czynności układu krążenia metodami nieinwazyjnymi.
- Podjęcie tlenoterapii czynnej lub wspomagania oddechu lub sztucznej wentylacji płuc metodami bezprzyrządowymi i przyrządowymi, z użyciem tlenu lub powietrza, w tym z użyciem respiratora.
- Wykonanie defibrylacji manualnej na podstawie EKG lub zapisu kardiomonitora.
- Wykonanie intubacji dotchawiczej i prowadzenie wentylacji nieinwazyjnej w nagłym zatrzymaniu krążenia.
- Wykonanie defibrylacji zautomatyzowanej.
- Wykonanie kardiowersji w tachyarytmiach w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie.
- Wykonanie przezskórnej elektrostymulacji serca w bradyarytmiach w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie.
- Wykonanie i ocena zapisu EKG.
- Wykonanie dojścia doszpikowego przy użyciu gotowego zestawu.
- Wykonanie kaniulacji żył obwodowych oraz żyły szyjnej zewnętrznej.
- Podawanie leków drogą dożylną, domięśniową, podskórną, doustną, podjęzykową, wziewną, dotchawiczą, doodbytniczą oraz doszpikową.
- Odbarczenie odmy prężnej drogą nakłucia jamy opłucnowej.
- Oznaczanie parametrów krytycznych z użyciem dostępnego sprzętu.
- Opatrywanie ran.
- Tamowanie krwawień zewnętrznych.
- Unieruchamianie złamań, zwichnięć i skręceń.
- Unieruchamianie kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego.
- Przyjęcie porodu.
- Wykonanie segregacji medycznej pierwotnej i wtórnej.
- Przygotowanie pacjenta do transportu i opieka medyczna podczas transportu.
- Wykonanie pomiaru temperatury głębokiej.
- Podawanie leków (zostały wymienione w tabeli dołączonej do rozporządzenia).
- Podawanie koncentratów czynników krzepnięcia oraz desmopresyny w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego z zasobów własnych chorego.
- Pobieranie materiału z górnych dróg oddechowych od pacjenta oraz wykonywanie testu antygenowego na obecność wirusa SARS-CoV-2 w okresie ogłoszenia stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego wywołanych tym wirusem.
Co może wykonać ratownik medyczny na zlecenie lekarza
Ratownik medyczny może również wykonywać czynności medyczne na zlecenie lekarza. Czynności te zostały wymienione w załączniku nr 2 do Rozporządzenia.
Zalicza się do nich:
- Medyczne czynności ratunkowe wymienione w załączniku nr 1 do rozporządzenia (lista czynności medycznych powyżej).
- Wykonanie intubacji dotchawiczej z użyciem środków zwiotczających.
- Cewnikowanie pęcherza moczowego.
- Zakładanie sondy żołądkowej i płukanie żołądka, po zabezpieczeniu drożności dróg oddechowych.
- Asystowanie przy innych medycznych czynnościach ratunkowych niewymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
- Podawanie leków.
Dzień Ratownictwa Medycznego
To obchodzone 13 października święto polskiego ratownictwa medycznego. Po raz pierwszy obchodzone było w 2006 r. w Wyszkowie w województwie mazowieckim. Zostało powołane Ustawą z dn. 8 września 2006 o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Misją jest zwracanie uwagi na trudy pracy na rzecz ratowania ludzkiego życia i poprawa sytuacji zawodowej ratowników medycznych.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Smutne realia pracy ratowników medycznych. "Wracałem do domu i łzy same leciały mi po twarzy"
- Poruszające wyznania ratowników WOPR. "Bardzo mało brakowało, by skończyło się tragedią"
- Kurs pierwszej pomocy z mistrzami Polski w ratownictwie medycznym. "Nie wystarczy zadzwonić na numer alarmowy"
Autor: Teofila Siewko
Źródło: rynekzdrowia.pl/sip.lex
Źródło zdjęcia głównego: Massimo Merlini/Getty Images
