Zdarza się, że podczas wykonywania pracy czy w drodze z pracy dochodzi do wypadku. Poszkodowany może wówczas starać się o otrzymanie jednorazowego odszkodowania, jednak przedtem należy spełnić szereg warunków. Ponadto trzeba dokonać wielu formalności i przejść przez ściśle określone procedury.
Wypadkiem przy pracy nazywa się nagłe zdarzenie powodujące uraz lub śmierć pracownika w trakcie wykonywania obowiązków, ale także w czasie, gdy pozostaje on do dyspozycji pracodawcy będąc poza siedzibą pracy. Jeżeli zaistniała sytuacja uznana zostaje za wypadek, osoba poszkodowana ma prawo do pobierania zasiłku chorobowego w wysokości 100%
Jeśli zaś zdarzenie prowadzi do powstania stałego czy też długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, pracownik może ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie z ZUS.
Praca i finanse
Co to jest wypadek przy pracy?
Definicja wypadku przy pracy jest dość szeroka, ponieważ obejmuje zdarzenia, które mają miejsce nie tylko podczas wykonywania obowiązków w siedzibie pracodawcy, ale również podczas delegacji, szkoleń, w drodze do i z pracy. To zdarzenie, które nastąpiło na skutek zaistnienia zewnętrznych okoliczności i które przyczyniło się do śmierci bądź urazu pracownika. Wypadki określone przez przepisy prawne podzielone zostały na 5 grup:
- wypadki przy pracy, wykonywane zgodnie z poleceniem pracodawcy lub bez polecenia, ale na rzecz pracodawcy,
- wypadki zrównane z wypadkami przy pracy: podczas podróży służbowej, szkolenia z powszechnej samoobrony, itp.,
- wypadki w drodze do pracy i z pracy do domu,
- wypadki w szczególnych okolicznościach.
Procedura stosowana w razie wypadku przy pracy to przede wszystkim konieczność podjęcia działań mających na celu wyeliminowanie zagrożenia oraz udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu. Równie pilne jest ustalenie przyczyn, a także okoliczności, w których doszło do zdarzenia, a także podjęcie stosownych kroków, które mogą zapobiec w przyszłości podobnym sytuacjom.
Zakres takich działań jest najczęściej uregulowany zapisami regulaminu pracy czy instrukcji zewnętrznych. Ich realizacją zajmują się pracownicy działu BHP. Postępowanie w razie wypadku przy pracy to ewakuacja osób będących w pobliżu, zabezpieczenie miejsca wypadku, a także wyłączenie maszyn czy urządzeń, odcięcie dopływu gazu, prądu (w zależności od okoliczności). Wypadek w miejscu pracy nakłada na poszkodowanego lub świadków zdarzenia obowiązek poinformowania pracodawcy, który z kolei musi przekazać informację Państwowej Inspekcji Pracy oraz prokuratorowi w przypadku ciężkiego lub zbiorowego zdarzenia śmiertelnego. Co ważne, o wypadku muszą zostać poinformowani pracownicy BHP (w formie pisemnej), powoływani jako członkowie zespołu orzekającego, który sporządzają protokół z wypadku w pracy. W skład zespołu powypadkowego wchodzi także społeczny inspektor pracy.
Odszkodowanie za wypadek w pracy
Wypadek przy pracy to także konkretne świadczenia. Wypadek w pracy wiąże się przede wszystkim z możliwością otrzymania zwolnienia lekarskiego płatnego w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. W sytuacji, gdy wypadek spowoduje stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu, poszkodowany ma prawo do jednorazowego odszkodowania z ZUS. Aby starać się o takie odszkodowanie, należy spełnić pewne warunki, przede wszystkim złożyć stosowne dokumenty: wniosek, zaświadczenie o stanie zdrowia, dokumentację medyczną, a czasem także protokół z wypadku czy kartę wypadku. Stopień uszczerbku określony jest przez ZUS po ukończeniu przez poszkodowanego leczenia lub rehabilitacji. ZUS ma 14 dni na wydanie decyzji o wypłacie odszkodowania liczonej od chwili otrzymania orzeczenia komisji lekarskiej lub lekarza orzecznika ZUS.
Odszkodowanie od pracodawcy za wypadek przy pracy
Poszkodowany pracownik może domagać się również odszkodowania za wypadek przy pracy od pracodawcy. Jest to możliwe w sytuacji, gdy kwota odszkodowania wypłaconego przez ZUS nie pokrywa kosztów leczenia. Z żądaniem wypłaty odszkodowania od pracodawcy, które ma charakter uzupełniający, można wystąpić dopiero po uzyskaniu świadczenia z ZUS. Najczęściej odszkodowanie za wypadek przy pracy wypłacane jest z OC pracodawcy, jeśli zaś nie ma on wykupionej polisy, ma obowiązek pokryć koszty leczenia pracownika z majątku własnego. Pracownik musi jednak udowodnić, że poniesiona przez niego szkoda ma związek z zaistniałym wypadkiem, który zdarzył się np. na skutek zaniedbań pracodawcy związanych z przestrzeganiem przepisów BHP.
Wypadek przy pracy z winy pracownika
Wypadek w pracy z winy pracownika niesie ze sobą nieco inne konsekwencje, a mianowicie brak prawa do odszkodowania z funduszu wypadkowego. Świadczenie z ubezpieczenia chorobowego wypłacane jest w wysokości 80%. Najpierw jednak musi zostać udowodniona wina pracownika. Świadczenie (100% chorobowego oraz odszkodowanie z ZUS) nie przysługują również pracownikowi, który był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających czy leków psychotropowych.
Zobacz także:
- Które branże mogą zatrudnić uchodźców z Ukrainy? Gdzie najłatwiej znaleźć pracę?
- Zmiany w prawie pracy. Pracodawca nie będzie mógł odmówić pracy zdalnej
- Wypadek w drodze do pracy - jak jest definiowany prawnie i jakich świadczeń może spodziewać się pracownik?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: chris fertnig/Getty Images