Mimo zniesienia w Polsce stanu pandemii, jej wpływ na rynek pracy nadal jest odczuwalny. Jednym z jego przejawów jest chociażby upowszechnienie pracy zdalnej. Wychodząc temu naprzeciw, ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie zmian w Kodeksie pracy, które dotyczą zasad wykonywania obowiązków zawodowych poza biurem.
Praca zdalna - definicja i zmiany od 7 kwietnia
Obowiązująca od 7 kwietnia 2023 r. nowelizacja zawiera m.in. definicję pracy zdalnej. Zgodnie z nowymi przepisami może być ona wykonywana całkowicie (w pełnym wymiarze czasu pracy) lub częściowo (okazjonalnie albo hybrydowo) w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.
W praktyce oznacza to, że w godzinach pracy musimy być dostępni w zgłoszonym i zaakceptowanym miejscu. Jeżeli więc uzgodniliśmy z szefem, że swoje obowiązki zawodowe będziemy wykonywać w domu, a zamiast tego przeniesiemy się np. do kawiarni, to złamiemy przepisy.
Co ważne, wskazanie miejsca oznacza podanie jego adresu. - Wynika to m.in. z faktu, iż miejsce to powinno być każdorazowo ustalone z pracodawcą, a ponadto z możliwości przeprowadzenia przez pracodawcę kontroli w miejscu wykonywania przez pracownika pracy zdalnej – powiedziała adwokat Eliza Kuna.
Wniosek o pracę zdalną
Praca zdalna może być powierzona na wniosek pracownika. - Pracownik wraz z wnioskiem o wykonywanie pracy zdalnej powinien przedłożyć dokument świadczący o wystąpieniu przesłanek umożliwiających mu skorzystanie z dyspozycji kodeksu pracy w zakresie pracy zdalnej - wyjaśniła adwokat Eliza Kuna.
Pracodawca ma prawo odrzucić wniosek, gdy praca nie jest możliwa ze względu na jej organizację lub rodzaj. Przy czym musi uzasadnić swoją decyzję w ciągu 7 dni roboczych od złożenia wniosku. Ma obowiązek to zrobić na piśmie w formie papierowej lub elektronicznej.
Wniosek musi być jednak uwzględniony, gdy przedkłada go m.in.:
- pracownik w ciąży,
- pracownik wychowujący dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia,
- pracownik sprawujący opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Praca zdalna na polecenie
Praca zdalna może być także wykonywana na polecenie pracodawcy. Następuje to w dwóch przypadkach:
- w czasie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub
- w okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w naszym dotychczasowym miejscu pracy nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej.
W obu przypadkach musimy złożyć oświadczenie, że posiadamy warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej.
Pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej z co najmniej dwudniowym uprzedzeniem. Zrobi to jednak niezwłocznie, gdy poinformujemy go o zmianie warunków lokalowych i technicznych uniemożliwiającej wykonywanie pracy zdalnej.
Kontrola pracy zdalnej
Ustawodawca przyznał pracodawcy prawo do kontroli, która może być dokonana w zakresie:
- wykonywania przez nas pracy zdalnej (w tym uzgodnionego miejsca),
- bezpieczeństwa i higieny pracy lub
- przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych.
Jak wyjaśniła adwokat Eliza Kuna, kontrola powinna być dokonana w porozumieniu z nami, a jej sposób przeprowadzania musi być dostosowany do miejsca wykonywania pracy zdalnej i jej rodzaju. Pracodawca nie może przy tym naruszać naszej prywatności i innych osób, ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.
- Jeśli w wyniku kontroli pracodawca stwierdzi uchybienia, to będzie mieć prawo do tego, by zobowiązać pracownika do ich usunięcia we wskazanym terminie. Będzie też mógł wycofać zgodę na wykonywanie pracy zdalnej. W przypadku zastosowania tego drugiego rozwiązania, pracownik rozpocznie pracę w dotychczasowym miejscu pracy w terminie określonym przez pracodawcę - wyjaśniła adwokat Eliza Kuna.
Wypadek podczas pracy zdalnej
Jeżeli podczas pracy zdalnej ulegniemy wypadkowi, to możemy ubiegać się o ubezpieczenie z tytułu wypadku w miejscu pracy. - Nowe przepisy przewidują takie same obowiązki w związku z wypadkiem przy pracy dla pracownika zdalnego, jak i pracownika stacjonarnego – wyjaśniła prawniczka.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Rewolucja w Kodeksie pracy i urlopach. Jakie zmiany wejdą w życie?
- Czy skrócenie czasu pracy to dobry pomysł? Ekspert rozwiewa wątpliwości
- Kiedy pracodawca będzie mógł sprawdzić trzeźwość pracownika? Radca prawny rozwiewa wątpliwości
Autor: Izabela Dorf
Źródło zdjęcia głównego: pixelfit/Getty Images/East News
