Co możemy zrobić, by pomóc osobie będącej w trakcie leczenia onkologicznego? Kluczowe jest odpowiednie żywienie. Warto o tym mówić, szczególnie dziś, w Światowy Dzień Walki z Rakiem. Na wszystkie pytania widzów Dzień Dobry TVN na ten temat odpowiedziała na czacie dr n. med. i n. o zdr. Iwona Sajór, ekspert Nutridrink.

Rola żywienia w terapii onkologicznej

Prawidłowa dieta jest ważna na każdym etapie życia, jednak w czasie choroby onkologicznej nabiera szczególnego znaczenia. Rozwój nowotworu w organizmie oraz leczenie m.in. chemioterapia, radioterapia czy leczenie chirurgiczne mogą sprawiać, że chorzy z uwagi na różne dolegliwości są szczególnie narażeni na spadek masy ciała i wystąpienie niedoborów. Właściwe wsparcie żywieniowe pacjentów z chorobą nowotworową jest integralną częścią leczenia onkologicznego.

Dr n. med. i n. o zdr. Iwona Sajór, ekspert Nutridrink w trakcie programu odpowiadała na pytania naszych widzów. Jakie zagadnienia najczęściej się pojawiały?

- Było bardzo dużo pytań dotyczących utraty masy ciała w czasie leczenia przeciwnowotworowego, braku apetytu, ponieważ te potrawy, które kiedyś smakowały, to teraz niekoniecznie smakują. Pojawiło się dużo takich pytań, które koncentrowały się na tym, co zrobić, aby masa ciała była w miarę stabilna, aby ją utrzymać - powiedziała Iwona Sajór.

W takich przypadkach może pomóc żywność medyczna. Jakie są jej zalety?

- Tak zwane preparaty do żywienia medycznego, czyli specjalnie stworzone formuły, zawierają wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Ewentualnie, jeśli potrzebujemy eliminować jakieś składniki, to oczywiście takie preparaty też można dostać. Zawierają skoncentrowane źródło: witamin, składników mineralnych, białka, które jest niezmiernie ważne w czasie leczenia przeciwnowotworowego, kwasów omega-3, które działają przeciwzapalnie, zapobiegają chudnięciu. Są to preparaty, którymi można się wspierać, czyli tak naprawdę uzupełniać tą swoją podstawową dietę. I nawet jeśli nie mamy ochoty zjeść pięciu posiłków w ciągu dnia, to na przykład w ramach drugiego śniadania czy podwieczorku możemy sobie taki preparat przyjąć. Należy te preparaty sączyć, a nie wypijać duszkiem, ponieważ mają dużo składników w małej objętości - wskazała ekspertka Nutridrink.

Materiał promocyjnyPosiłki w chorobie

Czym jest żywienie medyczne i dla kogo jest przeznaczone? 

Materiał promocyjnyLongForm

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Żywienie pacjentów onkologicznych

Preparaty do żywienia medycznego są dostępne w różnych smakach.

- W związku z tym myślę, że każdy pacjent może tutaj poszukać takiego, który będzie w miarę optymalny dla niego. Zawsze sugeruję, aby w wyborze takiego odpowiedniego preparatu pacjent skonsultował się ze swoim lekarzem prowadzącym - podkreśliła doktor nauk medycznych i nauk o zdrowiu.

Niewłaściwy stan odżywienia pacjentów onkologicznych może powodować nasilenie skutków ubocznych terapii. Osłabienie organizmu może również przyczynić się do zmniejszenia dawek leków, a nawet do przesunięcia leczenia w czasie. Ponadto pojawiające się różnego rodzaju dolegliwości, jak m.in. wymioty, nudności, biegunki, zaburzenia w odczuwaniu smaku i zapachu, i bóle, powodują, że chorzy tracą apetyt i spożywają zbyt małe ilości pokarmów i nie pokrywają swojego zapotrzebowania na składniki odżywcze. Wówczas należy włączyć do diety żywienie medyczne, którego stosowanie należy omówić z lekarzem już w momencie diagnozy onkologicznej.

Czat z ekspertem

Nie mam apetytu, a jestem zdiagnozowana onkologicznie. Co robić? Bo wiem, jaka ta dieta jest ważna, ale ja po prostu nie mogę nic jeść.

• Iwona Sajór, dietetyk kliniczny: Żywienie w trakcie leczenia onkologicznego jest kluczowe, dlatego pomimo braku apetytu należy starać się jeść regularnie. Może Pani wybierać swoje ulubione potrawy, dodawać do nich różne przyprawy, które wzbogacą smak i aromat. Wsparciem podstawowej diety mogą być również specjalne preparaty do żywienia medycznego, które uzupełnią ewentualne niedobory.

Dzień dobry, co można jeść przy chorej trzustce?

• Iwona Sajór, dietetyk kliniczny: W zależności od stopnia wydolności trzustki zalecenia żywieniowe mogą się różnić. Ogólnie zalecane są produkty o większej zawartości białka: chude mięso drobiowe, chude ryby, białko jajka, odtłuszczony nabiał, a także produkty zbożowe o mniejszej zawartości błonnika pokarmowego np. biały ryż, drobna kasza jęczmienna, kasza manna, kukurydziana, jasne pieczywo, płatki ryżowe. Ważne są też warzywa i owoce, przy czym warzywa będą lepiej tolerowane w postaci gotowanej, a spośród owoców najlepiej wybierać bezpestkowe. Przy problemach z trzustką należy ograniczać ilość tłuszczu w diecie i dostosować ją do tolerancji.

Dzień dobry, mam raka piersi i jestem w trakcie chemii, ale wszystko smakuje okropnie, a zapachy mnie odrzucają. Co zrobić, żeby móc coś zjeść? Dziękuję z góry za odpowiedź.

• Iwona Sajór, dietetyk kliniczny: Do potraw można dodawać aromatyczne zioła np. miętę, bazylię, oregano, cynamon, kardamon. Mięso i ryby można przygotowywać w sosach warzywnych lub doprawiać sokiem z cytryny. Jeśli zaburzenia odczuwania zapachu są nasilone, można poprosić o pomoc w przygotowaniu posiłków kogoś z bliskich - tak, aby nie eksponować się nadmiernie na zapach jedzenia. Dodatkowo dietę w czasie chemioterapii można uzupełnić o odpowiednio dobrane preparaty do żywienia medycznego - warto zapytać o nie lekarza prowadzącego.

Ciągle tracę na wadze, choć staram się jeść. Jakie jedzenie pomoże mi utrzymać wagę?

• Iwona Sajór, dietetyk kliniczny: Przede wszystkim należy starać się utrzymać regularny rytm posiłków, nie pomijając żadnego z nich. Jeśli tolerancja tłuszczu jest dobra, do posiłków można dodawać nieduże ilości oliwy z oliwek, mielonych orzechów, jogurtu greckiego. Ważne jest również odpowiednie spożycie produktów bogatych w białko (chude mięso, ryby, jajka, sery) oraz zawierających węglowodany (kasze, ryż, pieczywo, płatki zbożowe, warzywa, owoce). Jeśli pomimo tych starań masa ciała wciąż spada, należy sięgnąć po dodatkowe wsparcie, czyli preparaty do żywienia medycznego.

Mój mąż ma raka płuc i ostatnio sporo schudł. Gotuję mu jego ulubione potrawy, ale nie zjada wszystkiego. Czy powinien mieć jakąś specjalną dietę, czy lepiej podawać to, co lubi?

• Iwona Sajór, dietetyk kliniczny: Dobrym pomysłem jest przygotowywanie potraw akceptowanych i lubianych przez chorego. Warto również dzielić porcje na mniejsze i podawać je częściej. Niezbędne jest zwrócenie uwagi na produkty bogate w białko, a także kwasy omega-3, których dobrym źródłem są ryby morskie, olej lniany, orzechy włoskie czy migdały. W przypadku utraty masy ciała należy uzupełnić dietę doustnymi preparatami do żywienia medycznego.

Jestem coraz słabsza i nie mam siły przygotowywać posiłków, a wiem, że muszę jeść. Czy jest coś, co mogę jeść, żeby mieć więcej energii i co mogę szybko i prosto przygotować?

• Iwona Sajór, dietetyk kliniczny: Rozwiązaniem tego problemu może być przygotowywanie większej ilości posiłków jednorazowo (np. zupy, pulpety), dzielenie ich na mniejsze porcje i mrożenie tak, aby móc je wykorzystać w momentach większego osłabienia. Ponadto można poprosić o przygotowanie posiłków kogoś z bliskich lub wykorzystać gotowe zupy z prostym składem wzbogacając je dodatkiem gotowanego jajka albo kanapki z twarożkiem. Warto rozważyć też produkty do żywienia medycznego - w wyborze odpowiedniego preparatu może pomóc lekarz prowadzący.

Zdiagnozowano u mnie nowotwór, a dodatkowo mam cukrzycę i mam problemy z przewodem pokarmowym. Od kiedy rozpoczęłam leczenie onkologiczne, straciłam apetyt i nie jestem w stanie zjeść pełnowartościowego posiłku. Wiem, jak ważne jest odpowiednie żywienie, ale zmagam się z mdłościami i brakiem sił do jedzenia. Do tego muszę kontrolować poziom cukru we krwi. Czy w takiej sytuacji powinnam rozważyć żywienie medyczne? Jakie produkty mogą mi pomóc utrzymać odpowiedni stan odżywienia?

• Iwona Sajór, dietetyk kliniczny: Nadrzędnym celem w tej sytuacji będzie zadbanie o odpowiednie odżywienie organizmu, dlatego żywienie medyczne może być dobrym rozwiązaniem, aby wspierać organizm w czasie leczenia przeciwnowotworowego. Wśród preparatów do żywienia medycznego można znaleźć produkty przeznaczone specjalnie dla osób z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej. Co ważne, aby uniknąć dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, należy pić te preparaty bardzo powoli przez ok. 30 minut, ponieważ są one skoncentrowanym źródłem składników odżywczych.

Mój synek (20. miesięcy) choruje od września 2024 na AML m5 HR. Nieustannie ma apetyt mimo chemii. Chętnie zjada np. pastę jajeczną (2 jajka z jogurtem). Czy jest limit jaj, jakie może jeść w tygodniu? Czy jajka są zdrowe w diecie onkodziecka? Jakie produkty mogę mu podawać, aby wspomóc regenerację, skoro tak chętnie wszystko je?

• Iwona Sajór, dietetyk kliniczny: Jajka są bardzo wartościowym produktem spożywczym w diecie dziecka. Warto je jednak zamieniać na inne produkty dostarczające pełnowartościowego białka. Podobną pastę może Pani przygotować na bazie pieczonej ryby i twarożku, gotowanego mięsa z włoszczyzną lub fasoli, groszku zielonego czy ciecierzycy. Być może te smaki również przypadną dziecku do gustu.

Nie oglądałeś Dzień Dobry TVN na antenie? Wszystkie odcinki znajdziesz na Player.pl.

Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.

Zobacz także:

• Złamałeś rękę lub nogę w wyniku upadku? Sprawdź, czy możesz się ubiegać o odszkodowanie
• Zadławienie u dziecka. Jak udzielić pomocy?
• Sposoby na ból. Jak z pomocą naturalnych składników pozbyć się dolegliwości?