Samotność osób starszych
Samotność jest zawsze doświadczeniem subiektywnym, głęboko zakorzenionym w osobistych przeżyciach, charakterze osobowości i często zależnym od wieku danej osoby. Można ją charakteryzować jako uczucie niedostatku relacji z innymi lub braku komunikacji z grupą społeczną, z którą dana osoba się identyfikuje. Osoby doświadczające samotności mogą czuć się izolowane, niezrozumiane, a nawet odrzucone, przy czym często towarzyszą im uczucia smutku i tęsknoty za więzią z innymi, niekoniecznie konkretnymi osobami. Samotność można odczuwać nawet będąc wśród ludzi, jeśli brak jest ważnych dla nas głębokich relacji. Dla młodych ludzi samotność może mieć zupełnie inne znaczenie niż dla osób starszych, przy czym samotność, która jest wyborem niektórych młodych osób, różni się od tej, na którą starsi są niejako skazani.
Osoby starsze często borykają się z problemami będącymi konsekwencją utraty bliskich, z którymi przez wiele lat dzielili swoje życie. Kluczowe momenty, takie jak wyjście dzieci z domu, przejście na emeryturę czy śmierć współmałżonka są przełomowe i mogą nasilać poczucie samotności. Dodatkowo problemy zdrowotne ograniczające mobilność jeszcze bardziej izolują seniorów, utrudniając nawiązywanie nowych relacji, co pogłębia uczucie osamotnienia.
Wpływ samotności na zdrowie seniorów
Samotność wśród osób starszych znacząco wpływa na ich dobre samopoczucie i zdrowie, często prowadząc do negatywnych konsekwencji takich jak depresja, lęk, zmniejszenie samooceny, osłabienie zdolności poznawczych, problemy z koncentracją czy zaburzenia snu. Taki postępujący negatywny wpływ na stan psychiczny może zwiększyć ryzyko rozwoju poważnych schorzeń, w tym chorób sercowo-naczyniowych i udarów. Jak wykazano, samotność może podnieść ryzyko przedwczesnej śmierci o ponad jedną czwartą.
Wsparcie dla seniorów: jak to robić skutecznie?
Kluczowym elementem wsparcia dla osób starszych jest utrzymanie z nimi regularnego kontaktu. Bardzo ważne są częste odwiedziny lub telefony do seniorów, najlepiej codziennie poświęcając chwilę na rozmowę. Zachęcaj również inne osoby z rodziny do podtrzymywania kontaktów, a także nie wahaj się prosić znajomych czy sąsiadów o to samo.
Ważne jest również wspólne spędzanie czasu z seniorami czasu. Towarzyszenie im, szczególnie gdy żyją w samotności lub mają ograniczone możliwości wyjścia z domu, jest nieocenione. Możesz zaproponować wspólne posiłki, spacery, oglądanie telewizji. Zachęcaj także osoby starsze, jeśli jest to możliwe, do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym poprzez dołączanie do klubów seniora, uczestnictwo w zajęciach hobbystycznych, warsztatach czy wycieczkach.
Warto podkreślić, że wsparcie w codziennych działaniach takich jak robienie zakupów, przygotowywanie posiłków czy utrzymanie czystości w domu jest kluczowe. Ważne jest, aby być obok i wspierać np. w organizacji wizyt lekarskich, a najlepiej również w nich uczestniczyć. Pomoc w zakresie nowoczesnych technologii jest równie istotna, gdyż współczesne urządzenia, takie jak smartfony, komputery czy telewizory, mogą być wyzwaniem dla wielu seniorów, uniemożliwiając im korzystanie nawet z podstawowych funkcji. To, co miało zbliżać i ułatwiać komunikację, często staje się barierą bez możliwości nauki ich obsługi. Dodatkowo podczas kontaktu z osobami starszymi kluczowa jest cierpliwość i empatia, nawet jeśli momentami może to być wyzwaniem.
Zagrożenie depresją wśród seniorów
Samotność wśród osób w podeszłym wieku znacząco przyczynia się do wzrostu ryzyka depresji. Co ciekawe, objawy tej poważnej choroby często łatwiej zauważyć przez osoby z otoczenia niż przez samego seniora. W związku z tym opiekunowie i bliscy, którzy regularnie spędzają czas z osobą starszą, powinni wykazywać się wzmożoną czujnością. Depresja w starszym wieku może objawiać się na różne sposoby, niektóre symptomy są podobne do tych u osób młodszych, lecz mogą występować również inne mniej specyficzne. Rodzina i opiekunowie muszą interweniować, gdy pojawi się podejrzenie depresji u kogoś bliskiego. Istotne jest prowadzenie rozmów, zadawanie pytań i zachęcanie do konsultacji ze specjalistą. Profesjonalna diagnoza i terapia mogą znacznie zmniejszyć odczuwane objawy i poprawić jakość życia seniora.
Znaczenie właściwego odżywiania osób starszych
Kwestia odżywiania osób starszych wymaga szczególnej uwagi ze strony rodziny, opiekunów, a także osób blisko związanych z seniorami. Niedożywienie stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia seniorów, prowadząc do negatywnych konsekwencji dla ich samopoczucia i funkcjonowania całego organizmu. Nieodpowiednia dieta może osłabić system odpornościowy, co zwiększa ryzyko infekcji, może prowadzić do chorób serca, osteoporozy, a także wpływa na spowolnienie procesu gojenia się ran. Seniorzy borykający się z problemem niedożywienia często doświadczają także pogorszenia funkcji poznawczych, zmniejszenia poziomu energii, są bardziej narażeni na hospitalizację i dłuższe pobyty w szpitalach. Niedożywienie może znacząco obniżyć jakość życia seniora, prowadząc do depresji, która może być zarówno skutkiem, jak i przyczyną niedożywienia.
Jak postępować w obliczu problemów z odżywianiem seniora? W pierwszej kolejności, o ile jest to możliwe, zaleca się konsultację z lekarzem i dietetykiem, którzy mogą ustalić przyczynę trudności i zalecić odpowiednie rozwiązania. Konsultacja ze specjalistami umożliwi opiekunowi starszego pacjenta opracowanie efektywnego planu żywieniowego, a współpraca z dietetykiem pomoże w ustaleniu optymalnej diety, w tym jej wartości kalorycznej. Lekarz w razie konieczności może zalecić osobie starszej żywność specjalnego przeznaczenia medycznego (żywność medyczną) dostosowaną do kondycji zdrowotnej seniora, jego specyficznych potrzeb oraz ewentualnych problemów zdrowotnych.
Źródło zdjęcia głównego: RUNSTUDIO/GettyImages
