Rola opiekuna osoby starszej
Opiekunów seniorów, którzy często chorują przewlekle, nazywa się "cichymi bohaterami", ponieważ towarzyszą najbliższym, dbając o ich zdrowie i dobre samopoczucie. Pomagają w codziennych obowiązkach, w realizowaniu zaleceń medycznych, a czasem w wykonywaniu podstawowych czynności związanych z higieną osobistą, poruszaniem się czy jedzeniem. Służą wsparciem psychicznym, choć niejednokrotnie sami zmagają się z obawami, lękami, bezradnością czy poczuciem zagubienia.
Opiekun w trakcie zajmowania się osobą starszą, która często zmaga się z wieloma chorobami, zdobywa szereg kompetencji. Staje się wielozadaniowy, dobrze organizuje czas i ciągle uczy się, jak radzić sobie z różnymi problemami. Często wchodzi w wiele różnych ról, np. pielęgniarki, fizjoterapeuty, psychologa czy dietetyka, ponieważ musi wiedzieć, jakie produkty są odpowiednie dla podopiecznego, jak często podawać posiłki, a także jak przezwyciężyć trudności wynikające z np. zaburzeń połykania czy braku apetytu.
Jak można pomóc opiekunom osób starszych?
Opiekunowie pragną wesprzeć bliskich, ale jednocześnie borykają się z wątpliwościami, czy dadzą sobie radę, czy podołają nowym, nieznanym im dotąd wyzwaniom. Bycie opiekunem może wiązać się z przemęczeniem fizycznym, ponieważ pomoc seniorowi często próbuje się łączyć z pracą, a także z codziennymi, domowymi obowiązkami, aby nie zaniedbywać rodziny. Przytłoczenie dodatkowymi zadaniami sprawia, że opiekun zapomina o sobie samym. Widok wyczerpanej osoby sprawującej opiekę, może być niezwykle bolesny i wywoływać poczucie winy u seniora.
Kiedy wszyscy dookoła starają się zadbać o dobrostan fizyczny i psychiczny, osoby starszej, często przewlekle chorej, potrzeby samych opiekunów zwykle schodzą na dalszy plan. Jest to bez wątpienia zrozumiałe i uzasadnione, jednak jak w każdej dziedzinie życia potrzebny jest balans. Opiekunowie seniorów powinni troszczyć się nie tylko o swoich podopiecznych, ale także o siebie samych. Jeśli będą w dobrej kondycji fizycznej i psychicznej, to o wiele łatwiej będzie im stawiać czoła codziennym problemom, pokonywać trudności i szukać rozwiązań w kryzysowych sytuacjach, które mogą się pojawić na ich drodze. Właśnie dlatego tak ważne jest, aby opiekun nauczył się nazywać swoje potrzeby, zaczął dzielić się obowiązkami z rodziną czy personelem medycznym, ale również nie bał się prosić o pomoc i bez obaw ją przyjmował.
Wraz z wiekiem u pacjenta pojawiają się wyzwania związane ze zmianami wynikającymi z procesu starzenia i chorobami wieku starszego. Mogą to być m.in. zmniejszenie lub brak apetytu, problemy z gryzieniem bądź połykaniem, zaburzenia w odczuwaniu smaku czy pogorszenie trawienia. Przez to seniorzy zwykle jedzą mniej i eliminują z diety ważne dla nich produkty, a w konsekwencji nie pokrywają zapotrzebowania organizmu na składniki odżywcze. Aż jedna na trzy osoby w starszym wieku nie je tyle, ile powinna. Dlatego jednym z kluczowych elementów w opiece nad osobą starszą, zwłaszcza gdy choruje, jest zadbanie o jej prawidłową dietę. To będzie miało pozytywny wpływ nie tylko na seniora, ale również na osobę, która się nim zajmuje.
W sytuacji, gdy tradycyjna dieta nie jest wystarczająca, lekarz zalecić może specjalistyczne preparaty odżywcze, tzw. żywność medyczną, które uzupełnią dietę starszego pacjenta o potrzebne mu składniki odżywcze.
Badanie "Opiekunowie osób chorych neurologicznie i onkologicznie" wykazało, że ponad 70% respondentów będących opiekunami chorych, którym lekarz zalecił żywienie medyczne, stwierdziło, że poprawiło to ich sytuację jako opiekunów1. Najczęściej wskazywali na wzrost poczucia, że ich opieka nad chorym ma sens (57%) oraz potwierdzali powrót nadziei i optymizmu na poprawę stanu chorego (39%)[1].
[1] Badanie „Opiekunowie osób chorych neurologicznie i onkologicznie” zrealizowane przez SW Research na zlecenie Nutricii Medycznej w dniach 23.02-05.03.2018; próba reprezentatywna ze względu na wiek, płeć, wielkość miejscowości, n=303, ankieta internetowa CAW
Źródło zdjęcia głównego: shapecharge/GettyImages