Wieś Zalipie leży w województwie małopolskim, w odległości około 30 km od Tarnowa. Miejscowość uważana jest za najbardziej kolorową wieś w Polsce. Piękne malowidła z motywami kwiatowymi zdobią domy, budynki gospodarcze, a nawet studnie, ule czy budy dla psów.
Zobacz wideo: Różnice kulturowe
Różnice kulturowe
Malowane chaty w Zalipiu – skąd się wzięły?
Ta niewielka wieś, licząca nieco ponad 700 mieszkańców, jest dziś miejscem, które chętnie odwiedzają turyści z całej Polski, by podziwiać kolorowe domy w Zalipiu. Skąd jednak wziął się zwyczaj malowania budynków? Tradycja ozdabiania chat narodziła się około 100 lat temu. Za osobę, która rozpoczęła ten zwyczaj, uważa się Felicję Curyłową. Opowieść przekazywana z pokolenia na pokolenie mówi, że Curyłowa już jako dziecko, w wieku dziesięciu lat, zaczęła ozdabiać swoją chatę. Na początku zmieniła wygląd czarnego sufitu i w kilka dni pokryła go malunkami przedstawiającymi kwiaty. Następnie zaczęła zdobić inne części chaty – ostatecznie cały dom pokryły piękne kwiatowe motywy. Innym gospodyniom z Zalipia spodobał się ten sposób na ozdabianie chat i poszły w ślady Curyłowej. Z roku na rok malowanych domów w Zalipiu było coraz więcej. Narodziła się swoista zdrowa rywalizacja – każdy chciał, by jego chata wyglądała najpiękniej. Zwyczaj ozdabiania domów i przydomowych budynków barwnymi malowidłami przyjął się również w innych okolicznych wsiach, m.in. w Podlipiu czy Borusowej. Dodatkowo wnętrza chat były i nadal są ozdabiane kwiatami z bibułki czy pająkami ze słomy.
Malowane domy w Zalipiu – jak powstają?
Kiedyś do malowania chat zamiast pędzli używano słomy lub brzozowych patyczków. Następnie zaczęto wykorzystywać końskie włosie, co uczyniło cały proces o wiele łatwiejszym. Gospodynie do malowania używały sadzy rozrobionej w mleku. Każda malowana chata w Zalipiu jest inna. Kwiatowe motywy autorstwa lokalnych twórców są niepowtarzalne – gospodynie tworzą wzory według swojego pomysłu. Malowidła od zawsze powstawały bez użycia szablonów. Dlatego też każda ozdoba jest swoistą, unikatową wizytówką autora. Kwiaty namalowane na chatach często są "kwiatami wyobraźni" – nie przedstawiają prawdziwych gatunków roślin występujących w przyrodzie. Ile malowanych domów znajduje się w Zalipiu? Obecnie we wsi jest około 20 pięknie ozdobionych chat. Dodatkowo motywy kwiatowe znajdują się na remizie, domu kultury, domu parafialnym i we wnętrzu pobliskiego kościoła.
Zobacz wideo: Podróż śladami dziadków i rodziców
Zalipie – Dom Malarek
Dom Malarek w Zalipiu powstał z inicjatywy Zofii Curyłowej. Ludowa artystka niestety nie doczekała jego otwarcia, ale ostatecznie placówka powstała. Ideą Curyłowej było stworzenie miejsca, gdzie mogłyby spotykać się twórczynie ludowe z okolicznych miejscowości, by dzielić się ze sobą doświadczeniem i nawzajem się inspirować. Tak też się stało – dzisiaj Dom Malarek jest aktywną placówką, w której spotykają się twórcy ludowi z pobliskich miejscowości. Organizowane są tu spotkania i warsztaty, w których uczestniczą lokalni artyści i zaproszeni goście. Instytucja działa na rzecz zachowywania tradycji ozdabiania budynków w regionie. Z inicjatywy pracowników Domu Malarek ludowi twórcy pokryli kwiatowymi motywami m.in. pobliski kościół św. Józefa Oblubieńca. Dom Malarek jest oczywiście pięknie ozdobiony malunkami przedstawiającymi kwiaty. W środku można zobaczyć dzieła lokalnych twórców ludowych. Część z nich jest dostępna na sprzedaż. Budynek Domu Malarek jest też siedzibą gminnego ośrodka kultury. W środku można podziwiać dzieła lokalnych artystów. Wiele z nich jest dostępnych na sprzedaż. Dom Malarek znajduje się pod adresem Zalipie 128a.
Malowana wieś Zalipie – muzeum
Jedną z największych atrakcji w Zalipiu jest Zagroda Felicji Curyłowej. Na jej terenie znajduje się dom, w którym mieszkała ta słynna ludowa artystka. Zachowano go w oryginalnej postaci. Obok stoi też inny budynek pochodzący z XIX wieku, który został w to miejsce przeniesiony. Znajduje się tu filia Muzeum Okręgowego w Tarnowie, które przedstawia historię związaną z malowanymi chatami Zalipia.
Zalipie – "Malowana Chata"
Co roku w Zalipiu odbywa się konkurs "Malowana Chata". Wyłania się w nim najpiękniej pomalowany budynek. Jury składa się m.in. z etnografów. Tak naprawdę każda z twórczyń ludowych dostaje nagrodę. Głównym celem konkursu nie jest bowiem rywalizacja, a podtrzymywanie tradycji malowania chat w Zalipiu. Konkurs odbywa się każdego roku po Bożym Ciele.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz też:
- Ekstremalne wyprawy Mateusza Waligóry. "Piąta Strona Świata" pomoże mu zrealizować kolejny cel
- Kotor – średniowieczna perła Czarnogóry. Atrakcje i zabytki
- Kryzys w polskim lotnictwie. "2/3 lotów może być odwołanych"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Richard Radford/Getty Images
