Gangkhar Puensum to szczyt, który jest jednym z najcenniejszych alpinistycznych trofeów. Liczba chętnych na zdobycie góry nie maleje.
Co warto wiedzieć o Gangkhar Puensum?
Ganghar Puensum, Gangkar Punsum bądź Gankar Punzum, leżący w państwie Butan to góra mierząca 7570 metrów n.p.m. Jest to najwyższy niezdobyty szczyt na świecie. Pierwsze próby jego zdobycia miały miejsce w 1983 roku, gdyż dopiero wtedy władze po raz pierwszy zezwoliły alpinistom na wspinaczkę. Wówczas odbyły się cztery ekspedycje, lecz żadna z nich nie zakończyła się sukcesem. Gangkhar Puensum oznacza "biały szczyt trzech duchowych braci". Początkowo wiele kłopotów sprawiało samo określenie wysokości szczytu. W 1986 roku brytyjscy alpiniści ustalili, że jego wysokość wynosi 24770 stóp i leży w państwie Butan. Położenie nie zawsze było jasne, gdyż mapy regionu były niedokładne, co utrudniało określenie dokładnej wysokości i lokalizacji szczytu.
Podróżnicy i ich niezwykłe wyprawy
Gangkhar Puensum to szczyt, który dla lokalnych mieszkańców ma duże znaczenie religijne. Z tego powodu władze Butanu w 1994 roku zabroniły alpinistom wchodzenia wyżej niż 6000 metrów. Od 2003 roku przepisy uległy zaostrzeniu i zabroniono wspinania się na Gangkhar Puensum, mimo tego, że zabiegały o to Towarzystwa Alpinistyczne.
Dlaczego nikt jeszcze nie zdobył Gangkhar Puensum?
Mogłoby się wydawać, że w czasach, gdy zarówno sprzęt alpinistyczny, jak i umiejętności alpinistów są na bardzo wysokim poziomie, zdobycie Gangkhar Puensum nie powinno być trudne. Jednak w rzeczywistości problemem nie są kwestie techniczne, lecz opór ze strony władz państwa. Butan to specyficzny kraj. Przez długi czas miał ustrój feudalny, a rządził nim król i kasta mnichów. Było to powodem wielu konfliktów z alpinistami, gdyż władca często zmieniał zdanie – czasem zezwalał na wspinaczkę, a następnie jej zabraniał. Miał jednak ku temu swoje powody. Kilka ekspedycji zakończyło się bowiem śmiercią alpinistów.
W państwie Butan, ze względu na tryb życia mnichów, nie ma elektroniki i prądu. To konserwatywne państwo, dla którego mieszkańców wspinaczka na Gangkhar Puensum może wydawać się po prostu fanaberią. Warto pamiętać, że tamtejszy styl życia znacznie odbiega od europejskiego. Młodzież uczy się jedynie śpiewu, tańca i języka. Większość z nich nie kontynuuje nauki na uczelniach wyższych. Z tych powodów brakuje tam m.in. naukowców, którzy zbadaliby szczyt Gangkhar Puensum. Wielu alpinistów musiało więc korzystać z własnych, niezbyt dokładnych map. Co więcej, kilka ekspedycji z tego powodu weszło przez pomyłkę na inny szczyt.
Jak przygotowywali się alpiniści chcący zdobyć Gangkhar Puensum?
Wspinaczka na szczyty typu Gangkhar Puensum to wyzwanie ekstremalne. Alpiniści, którzy niegdyś atakowali tę, górę przez długi czas koncentrowali się na odpowiednim treningu. Najwięcej uwagi przykładali do umiejętności takich jak wytrzymałość, szybkość i gibkość. Ćwiczyli również moc maksymalną, wytrzymałość siłową i długotrwałą. Jednak nie było wówczas jednego, uniwersalnego planu treningowego, gdyż poszczególni alpiniści tworzyli własne modele treningu. Bardzo często były one inspirowane treningami wspinaczy sportowych. Dodatkowe dyscypliny sportu, które należą do pewnego standardu treningowego, to biegi długodystansowe, pływanie, kolarstwo, gry zespołowe. W przypadku gór typu Gangkhar Puensum brak przygotowania jest niemalże wyrokiem śmierci. Obecnie kadry alpinistów pracują często z wieloma specjalistami, m.in. od spraw żywienia. Takie przygotowanie jest niezbędne, gdyż organizm w ekstremalnych warunkach pracuje inaczej niż na co dzień.
Czy cechy charakteru mogą pomóc w zdobyciu Gangkhar Puensum?
Alpinizm to sport dla wąskiej grupy osób – wymaga silnych nerwów i odpornej psychiki. Podobne wymogi muszą spełniać m.in. spadochroniarze czy osoby uprawiające sporty ekstremalne. Wyżej wymienione cechy są jednak niemniej ważne niż właściwe przygotowanie kondycyjne. Osoba chcąca wspiąć się na Gangkhar Puensum lub jakikolwiek inny szczyt nie może mieć lęku przestrzeni oraz zaburzenia równowagi. Równie istotny jest refleks i umiejętność szybkiego przyswajania nawyków ruchowych – ich brak niemalże zawsze kończy się tragedią. Alpiniści, którzy kiedykolwiek chcieliby wspiąć się na Gangkhar Puensum, muszą również być dojrzali psychicznie i umieć działać w większym zespole ludzi. Co więcej, muszą posiadać zdolność szybkiej adaptacji do trudnych warunków oraz odpowiednio radzić sobie z rozłąką od rodziny, bliskich czy cywilizacji. W przypadku wypraw kilkuosobowych niezmiernie ważne jest poczucie odpowiedzialności, gdyż często zachodzi potrzeba asekurowania siebie i partnera. Ponadto dobry alpinista jest także inteligentny, potrafi szybko ocenić sytuację, a w razie problemów umie błyskawicznie wybrać najbezpieczniejsze rozwiązanie.
Zobacz także:
- Uroki światowej stolicy cytryny. Czym zachwyca Menton?
- Zwiedza świat konno. "To wyprawa w pełnym tego słowa znaczeniu"
- Mikołaj Sondej o wyprawie po Arktyce. "Nie było granicy pomiędzy horyzontem a Ziemią"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Brandon Goh/Getty Images