Kim jest więzień polityczny?
Jak można przeczytać w Słowniku Języka Polskiego PWN, więzień polityczny to "człowiek więziony za poglądy polityczne". Wielki Słownik Języka Polskiego podaje nieco bardziej obszerną definicję. Zgodnie z nią jest to "osoba więziona za sprzeciwianie się ideom politycznym i społecznym obowiązującym w państwie, w którym żyje". Więzienie może być zakładem karnym, ale również aresztem domowym. Termin też bywa utożsamiany z więźniem sumienia.
- Określenie "więzień polityczny" odnosi się do osoby, która jest prześladowana z przyczyn politycznych, która walczy o prawa człowieka, działa w opozycji w państwie, w którym prawa opozycji są łamane, a także w takich sytuacjach, gdy władza, z przyczyn politycznych, stara się dokonywać machinacji w postępowaniach sądowych - wyjaśnił dr Marcin Szwed, prawnik w Programie Spraw Precedensowych Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka dla PAP.
Więźniami politycznymi stawały się osoby, które otwarcie krytykowały władzę, a czasem stawały się nimi w wyniku walk w obrębie jednej partii. Większość z nich jest lub była represjonowana, jak np. zsyłana do gułagu czy przetrzymywana niesłusznie w zakładach psychiatrii (np. w ZSRR). Niejednokrotnie więźniowie polityczni spotykają się z przemocą fizyczną, jak i psychiczną.
Więźniem politycznym jest też osoba, która została skazana na więzienie przez sąd, który wykonuje polecenie polityczne władzy. Jak zaznacza Adam Szostkiewicz (dziennikarz, publicysta i działacz opozycji w okresie PRL) na swoim blogu, "w demokracji praworządnej nie może być więźniów politycznych. Mogą być więźniowie skazani za bezprawne czyny wynikające z ich politycznej ideologii. Ale oni też nie są więźniami politycznymi".
Więzień polityczny a więzień sumienia
Więźniowie polityczni bywają utożsamiani z więźniami sumienia, jednak nie jest to do końca takie samo zjawisko. Więźniowie sumienia to osoby uwięzione lub poddane ograniczeniom fizycznym ze względu na swoje poglądy polityczne lub społeczne, ale która nie nawoływała ani nie uciekała się do przemocy w swoich działaniach.
Słynni więźniowie polityczni
Do znanych i ważnych historycznie więźniów politycznych można zaliczyć, między innymi:
- Nelsona Mandelę (ur. 18 lipca 1918, zm. 5 grudnia 2013) - czarnoskórego polityka południowoafrykańskiego, lauerata PokojoWej Nagrody Nobla w 1993, aresztowany w 1956 i ponownie w latach 1962–1990.
- Andrzeja Poczobuta (ur. 16 kwietnia 1973) - polsko-białoruskiego dziennikarza, publicystę i blogera związanego z Grodnem, działacza mniejszości polskiej na Białorusi, aresztowanego w latach: 2011, 2012 i 2021.
- Mahatmę Gandhiego (ur. 2 października 1869, zm. 30 stycznia 1948), indyjskiego działacza niepodległościowego i pacyfistycznego, który był kilkukrotnie więziony.
- Kima Dae-junga (ur. 3 grudnia 1925, zm. 18 sierpnia 2009) – południowokoreańskiego polityka, laureata Pokojowej Nagrody Nobla w 2000 roku, został uprowadzony przez służby specjalne w latach: od 1976 do 1979, w 1998 został prezydentem Korei Południowej.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Wstrząsający dokument o białoruskich emigrantach politycznych. Historia zatrzymanego fotografa
- Wstrząsające wyznanie byłego najemnika Grupy Wagnera "Zrobią teraz wszystko, żebym zamilkł na zawsze"
- Oleg Sencow o 5 latach w łagrze: "Nawet w więzieniu nie byłem zniewolony"
Autor: Teofila Siewko
Źródło: sjp.pwn.pl/wsjp.pl/forsal.pl/szostkiewicz.blog.polityka.pl
Źródło zdjęcia głównego: Rafa Jodar/Getty Images