Zarówno pysznogłówka szkarłatna, jak i ogrodowa pochodzą z Ameryki Północnej, jednak z powodzeniem mogą być uprawiane w Polsce. Wyjątkowy aromat i lecznicze działanie pysznogłówki znane były już Indianom z Ameryki Północnej, być może właśnie dlatego tę roślinę nazywa się indiańskim pióropuszem. A dlaczego bergamotka? Zapach kwiatów i liści pysznogłówki do złudzenia przypomina aromat olejku bergamotowego, który dodaje się do herbaty Earl Grey. Z bergamotki również możemy przyrządzić herbatę, jest też doskonałym dodatkiem do sałatek i koktajli. Jak uprawiać pysznogłówkę?
Uprawa i pielęgnacja pysznogłówki
Jak rośnie bergamotka? Kwiat lubi wilgotne i żyzne stanowiska, choć dobrze znosi również suszę. Jeśli poszukujemy rośliny do obsadzenia oczka wodnego lub strumyka, świetnym pomysłem będzie właśnie pysznogłówka. Rozmnażanie rośliny odbywa się przez sadzonki, podział kłączy lub z siewu.
Kiedy kwitnie pysznogłówka? Uprawa z nasion jest możliwa od wiosny, a piękne szkarłatne kwiaty pojawiają się w lipcu i zdobią nasz ogród aż do września. Jeśli marzymy o pachnącym ogrodzie ziołowym o wyglądzie dzikiej łąki, doskonałym wyborem będzie właśnie pysznogłówka. Nasiona warto kupić od sprawdzonego dostawcy, aby mieć pewność, że wykiełkują i będą wolne od grzybów.
W Polsce znane są cztery gatunki pysznogłówki:
- pysznogłówka szkarłatna – o pięknych krwistoczerwonych kwiatach i mocnym aromacie;
- pysznogłówka ogrodowa – doskonała do sałatek;
- pysznogłówka cytrynowa – o aromacie cytryny i oregano;
- pysznogłówka dęta – o zapachu zbliżonym do lawendy.
Pysznogłówka – zastosowanie
Zdecydowanie największym walorem pysznogłówki jest okazały, podobny do pióropusza kwiat. Pysznogłówka czerwona oraz rzadziej spotykana pysznogłówka biała doskonale sprawdzą się w ogrodzie o charakterze naturalistycznym i preriowym, będą również efektowną ozdobą ziołowej rabaty. Kwiat bergamotki dobrze czuje się w towarzystwie floksów, lawendy, dziewanny, a także takich ziół, jak melisa, rumianek czy oregano. Na ziołowej rabacie dobrze wygląda z dziurawcem, nawłocią i krwawnikiem.
Pysznogłówka służy jednak nie tylko ku ozdobie. Jej kwiaty i liście ze względu na charakterystyczny cytrusowy aromat można wykorzystać także w kuchni, a pozyskiwane z tej rośliny olejki eteryczne to cenne składniki wykorzystywane m.in w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym i perfumeryjnym. Już Indianie używali kwiatów pysznogłówki jako naturalnych perfum.
Jakie zastosowanie może mieć w kuchni bergamotka? Herbata z jej liści jest bardzo aromatyczna, a w zależności od użytej odmiany pysznogłówki możemy uzyskać nieco inne smaki. Suszona pysznogłówka dobrze smakuje dodana do innych herbat – jej smakiem możemy wzbogacić yerba mate, herbatę zieloną i czarną. Bergamotka doskonale nadaje się również jako dodatek do sałatek, przyprawa do potraw i aromatyczny komponent koktajli owocowych.
Bergamotka suszona jest wykorzystywana do produkcji pachnącego potpourri, stosuje się ją również w przemyśle zielarskim.
Jakie właściwości ma bergamotka?
Lecznicze właściwości pysznogłówki szkarłatnej były znane już północnoamerykańskim Indianom, którzy przyrządzali napar z jej kwiatów i liści. Ziołowa herbata z bergamotki pomoże nam na katar i ból gardła. Wyciąg z liści pysznogłówki pomoże również złagodzić objawy przeziębienia i grypy, ma bowiem działanie przeciwzapalne i wykrztuśne.
Możemy także połączyć wyjątkowy aromat pysznogłówki z jej leczniczym zastosowaniem i zrobić z niej nalewkę. Nalewka z pysznogłówki wykorzystywana jest w amerykańskim ziołolecznictwie – jest stosowana do odkażania ran i przyspiesza ich leczenie.
Wyjątkowy aromat bergamotki przyciąga również owady – pysznogłówka szkarłatna to roślina miododajna. Zapach kwiatów pysznogłówki przyciąga trzmiele, motyle i pszczoły – warto więc posadzić ją w pobliżu pasieki.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN