Brzozę brodawkowatą najłatwiej spotkać w lesie, na polach oraz na łąkach. Rośnie ona głównie w Europie, jednak można znaleźć ją również w Azji oraz w Afryce. Osiąga nawet 30 m wysokości. Posiada cienkie, zwisające gałązki, dlatego jej pokrój określa się jako „płaczący”. Młode drzewa posiadają brązową korę, której kolor później zmienia się na biały. Brzoza brodawkowata posiada lekko wygięty pień oraz rozłożystą koronę o jajowatym lub kolumnowym kształcie. Żyje około 100 lat, kwitnie w kwietniu.
Brzoza brodawkowata – liść
Drzewo posiada jasnozielone listki o piłkowatym kształcie. Wyrastają najczęściej w parach na delikatnych pędach. Na całej ich powierzchni widoczne są mocno zarysowane nerwy. Młode liście charakteryzują się tym, że są lepkie i pokryte włoskami, starsze zaś są ich pozbawione. W przypadku brzozy brodawkowatej liść jest głównym surowcem zielarskim. Zawiera on:
· flawonoidy,
· trójterpeny,
· garbniki,
· witaminę C.
· olejek eteryczny (młode liście).
Ze względu na właściwości lecznicze, o brzozie mówi się, że jest drzewem życia.
Brzoza brodawkowata – owoce
Brzoza brodawkowata owoce ma ukryte w podłużnych szyszkach, które najpierw są zielone, a później brązowe. Orzeszki mają zwykle długość około 2 mm, posiadają charakterystyczne, błonkowate skrzydełka. Brzoza brodawkowata jest w stanie wytworzyć bardzo dużą ilość takich nasion , które w następnej kolejności rozprzestrzeniają się na duże odległości. Szacuje się jednak, że kiełkuje jedynie 15% z nich. Zimą stanowią one przysmak dla różnych ptaków, m.in. dla czeczotek.
Brzoza brodawkowata – sadzonki i wymagania
Drzewo to lubi szczególnie miejsca wyeksponowane na słońce, nie ma szczególnych wymagań, jeśli chodzi o glebę. Dobrze też radzi sobie na terenach zanieczyszczonych, dlatego chętnie się ją sadzi w miastach, ogrodach oraz parkach. W przypadku brzozy brodawkowatej, sadzonki kupuje się jednak przede wszystkim po to, aby posadzić ją w lasach.
Ceny sadzonek brzozy brodawkowatej nie są w tym momencie wygórowane, a w ofertach sklepowych można natknąć się na sadzonki balotowane, z nagim korzeniem oraz uprawiane w pojemniku. Sadzonki z nagim korzeniem są najtańsze, jednak są podatne na wysychanie, często mają uszkodzone korzenie. Dużo lepszym rozwiązaniem są sadzonki balotowane lub w pojemnikach – ich system korzeniowy jest dużo lepiej wykształcony i, co więcej, łatwiej jest je przetransportować. Warto wiedzieć, że sosny raczej lepiej jest nie przesadzać.
Brzoza brodawkowata – właściwości lecznicze
Brzoza posiada wiele wspaniałych właściwości leczniczych.
· sok z pni i gałęzi brzozy (oskoła)
Sok z brzozy, zawarty w pniu i gałęziach, pozyskiwany jest wiosną, zawiera fruktozę, witaminę C oraz sole mineralne, tj. potas, fosfor, miedź, mangan, wapń. Jest również źródłem aminokwasów i kwasów organicznych.
Świeży sok brzozowy warto wykorzystać przy leczeniu chorób układu moczowego oraz detoksykacji organizmu. Zapobiega on tworzeniu się kamieni nerkowych, wypłukując zalegające złogi. Jest także nieocenionym sprzymierzeńcem w leczeniu dny moczanowej, stanów zapalnych nerek oraz pęcherza moczowego. Ma właściwości wzmacniające i odtruwające, a także pozytywnie wpływa na metabolizm. Ze względu na słodki smak, z powodzeniem może być wykorzystywany jako zwyczajny, smaczny napój podawany do codziennych posiłków. Kiedyś stosowano go także do produkcji piwa, syropu oraz octu.
Sok brzozowy można pozyskać w łatwy sposób, nacinając pień lub gałęzie w okresie wczesnej wiosny. Tylko z małego drzewa, którego średnica pnia wynosi 15 cm, można pozyskać 5 litrów soku dziennie, z dużych drzew natomiast – do 15 litrów. Warto zaznaczyć, że należy przechowywać go w emaliowanych lub szklanych naczyniach – w przeciwnym wypadku straci on swoje właściwości.
· inne właściwości lecznicze brzozy brodawkowatej
Pączki brzozy brodawkowatej warto wykorzystać pod postacią naparów i odwarów, które mogą pomóc w leczeniu skazy moczanowej oraz chorób reumatycznych. Zmniejszają one obrzęki, wzmacniają odporność oraz poprawiają krążenie. Świetnie sprawdzą się także przy różnych schorzeniach skórnych: przy łojotoku, trądziku i łuszczycy. Surowiec zielarski stanowi również kora, będąca źródłem betuliny, którą powszechnie stosuje się w leczeniu trądziku.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN