Nachrapnik to część ogłowia, które zakłada się koniom. Ich użyteczność jest przedmiotem dyskusji w kręgach miłośników koni. Część jeźdźców uważa, że ich funkcja jest jedynie ozdobna, a inni przekonują, że nachrapniki mają konkretne zastosowanie. Co prawda występują one w komplecie z ogłowiem, ale czy rzeczywiście ich zakładanie jest konieczne?
Zwierzęta
Nachrapnik – zastosowanie kiedyś i dziś
Znany był już w starożytnej Persji, gdzie wykorzystywano go do kontroli spanikowanych i rozjuszonych koni. Początkowo nachrapnik posiadał metalowe elementy, które uciskały koński nos przy ciągnięciu wodzy. Miało to na celu przejęcie kontroli nad koniem i wydawanie mu poleceń. Był to bardzo skuteczny sposób na utrzymanie konia we właściwym kierunku jazdy. W okresie średniowiecza powstał również nachrapnik zaciskowy, który był zbudowany z krótkiego paska zamocowanego na końskim nosie. Podczas ciągnięcia powodował zamknięcie pyska konia.
Z biegiem lat i poznawaniem sfery behawioralnej koni, zaczęto odchodzić od używania nachrapników w celach kontrolnych, a zaczęto używać ich jako akcesoriów ozdobnych. Zrezygnowano z metalowych części uciskowych, by w końcu nachrapniki stały się cieńsze, złożone z lekkich pasków.
W dzisiejszych czasach są one głównie używane do szkolenia młodych koni lub podczas zawodów polo, po to, by zminimalizować ryzyko nieprzewidzianego zachowania zwierzęcia i mieć możliwości szybkiej reakcji. Bardzo wielu jeźdźców decyduje się jednak na używanie ogłowi bez nachrapników. Wszystko zależy od wychowania konia. Solidnie wypracowana więź między zwierzęciem a jeźdźcem eliminuje konieczność stosowania nachrapników i innych akcesoriów mających na celu przejmowanie nad nim kontroli.
Przeciwnicy nachrapników zwracają uwagę na to, iż ich używanie to poniekąd droga na skróty w szkoleniu konia. Usilne zamykanie koniowi pyska nie daje mu możliwości na wyrażenie sprzeciwu. Podstawowym zadaniem nachrapnika jest prawidłowe ustawienie wędzidła w pysku i niedoprowadzenie do sytuacji, kiedy koń sam może się go pozbyć. Istotną kwestią pozostaje jednak sposób jego zapięcia. Zbyt luźne spowoduje całkowite nietrzymanie się wędzidła, natomiast zbyt ciasne – zaburzy prawidłową pracę języka i przełykanie śliny. Efekt toczenia piany z pyska przez konia, to znak nieprawidłowo zapiętego nachrapnika.
Rodzaje nachrapników
Nachrapnik to część ogłowia, która jest poniekąd przedłużeniem wędzidła. Obie te części powinny być dopasowane indywidualnie, nie tylko do budowy konia, ale też jego charakteru.
Nachrapnik hanowerski jest dobry dla koni, które mimowolnie zbyt mocno zaciskają pysk. Pełni rolę kontrolną w prawidłowym otwieraniu i zamykaniu pyska. Zawieszony jest nisko, tuż nad nozdrzami. Założony zbyt ciasno nie tylko ściska pysk konia, ale może uniemożliwić mu prawidłowe oddychanie. Zaletą ogłowia z nachrapnikiem hanowerskiego jest trzymanie wędzidła w jednej pozycji i uniemożliwienie jego przesuwania. Nachrapnik meksykański to nachrapnik kombinowany w lżejszej wersji. Dodatkowo zamocowany pasek, co prawda zapobiega otwieraniu pyska, ale nie wpływa na jego usztywnienie. Polecany jest dla koni, które mają problem ze zgryzem lub zgrzytają zębami, przez co przesuwają wędzidło do jednej strony. Nachrapnik utrzymuje je więc w prawidłowej pozycji. Zawieszony jest wysoko na paskach policzkowych, przez co nie naciska bezpośrednio nozdrzy. Nachrapnik szwedzki lub zaciskowy jest w budowie prosty i przypomina nachrapnik polski/angielski. Dodatkowo, pasek uciskający nos, wyłożony jest miękką podkładką, przez co odczuwalność ucisku jest minimalna. Ogłowie z nachrapnikiem szwedzkim polecane jest szczególnie dla koni bardzo delikatnych, młodych, będących w początkowej fazie szkolenia, które żywo reagują na każdy, najmniejszy bodziec. Nachrapnik kombinowany, zwany irlandzkim, to połączenie nachrapnika szwedzkiego z angielskim. Ma on dodatkowy pasek, który całkowicie ogranicza otwieranie pyska. Jest dosyć trudny do zapięcia, bowiem założony zbyt ciasno – ograniczy dopływ powietrza, a zamocowany zbyt luźno – powoduje otarcia wędzidłem. Zakładany jest głównie na zawody i używany przez doświadczonych jeźdźców. Nachrapnik polski, znany też jako nachrapnik angielski, to najpopularniejszy rodzaj o prostej konstrukcji. W niewielkim stopniu zapobiega otwieraniu pyska, nie wytwarzając przy tym zbyt dużego nacisku. Jest on stosunkowo delikatny, a każde szarpnięcie jest minimalnie odczuwalne przez konia. Stosowany jest z prostym i niewielkim wędzidłem, które nie wpływa na usztywnienie pyska zwierzęcia. Nie powinien być stosowany dla koni, które przekładają język nad wędzidłem.
Zobacz także:
- Straszyki – terrarium, żywienie. Jakie odmiany dla początkujących terrarystów?
- Pan Wojciech uratował pisklę. Jego historię śledzą tysiące internautów
- Bociania wioska w Polsce - jedyne takie miejsce w Europie. "To są wyśnione dla nich warunki"