Chleb to podstawowy element diety człowieka od wielu wieków. Jednym z najpopularniejszych rodzajów jest chleb na zakwasie żytnim lub chleb żytni na drożdżach. W jednym i w drugim przypadku trzeba poczekać, aż ciasto spokojnie wyrośnie, a następnie upiec je w piekarniku. Możesz skorzystać także ze specjalnej maszyny do pieczenia chleba, ale zwykły piekarnik, elektryczny lub gazowy, również spełni swoje zadanie. Przepis na chleb z mąki żytniej to propozycja dla każdego, kto ceni sobie naturalny smak pieczywa bez konserwantów i spulchniaczy.
Chleb żytni na zakwasie – przepis na pyszne domowe pieczywo
Chleb z mąki żytniej na zakwasie, podobnie jak pszenny, pieczony był już kilkanaście tysięcy lat p.n.e. i do dziś jest niezwykle popularny. Nic zresztą dziwnego, gdyż wartości kaloryczne chleba żytniego i jego właściwości odżywcze powodują, że jest on zalecany do spożycia dla wszystkich, którzy szukają pełnowartościowego pieczywa, między innymi dzięki stosunkowo wysokiej ilości potasu i sodu. Jeśli nie możesz się już doczekać stworzenia własnego, domowego wypieku, pozostaje zatem odpowiedzieć na pytanie – jak upiec chleb żytni?
Domowy chleb żytni na zakwasie – potrzebne składniki (porcja na jedną standardową formę 12 × 24 cm):
- ok. 450 g mąki żytniej typu 700 lub wyższego (nawet 2000),
- 150 ml zakwasu żytniego,
- pół łyżki stołowej soli,
- 350 ml letniej wody.
Przepis na chleb żytni na zakwasie
Chleb na zakwasie żytnim jest niezwykle prosty w przygotowaniu. Oto kilka kroków, które musisz wykonać:
1. Wymieszaną z solą mąkę żytnią wsyp do miski lub innego naczynia i połącz z wodą. Ważne, by woda nie była całkowicie zimna ani ciepła (najlepsza jest w temperaturze pokojowej). Wszystko należy dobrze ze sobą wymieszać.
2. Formę do pieczenia, np. keksówkę, wyłóż papierem do pieczenia lub bezpośrednio wysmaruj tłuszczem, np. olejem lub smalcem (dla entuzjastów takiego smaku).
3. Delikatnie przełóż chleb w zacienione, ciepłe miejsce. Przykryj ściereczką i zaczekaj ok. 5–6 godzin do wyrośnięcia.
4. Jeśli ciasto na chleb wyrosło już odpowiednio, zwiększając swoją objętość, włóż je do uprzednio rozgrzanego do temperatury 230℃ piekarnika. Po ok. 15–20 minutach zmniejsz temperaturę do 200℃ i poczekaj jeszcze ok. 45 minut do całkowitego upieczenia.
5. Gotowy chleb żytni rozpoznasz po twardej i zarumienionej skórce. Wyłóż pieczywo i pozwól mu ostygnąć. Smacznego!
Domowy chleb żytni na zakwasie – właściwości
Chleb żytni na zakwasie ma bardzo wiele zalet dla naszego zdrowia. Badania potwierdzają, że sfermentowany zakwas przyczynia się usuwania niektórych związków chemicznych azotanów i azotynów, które wykazują działanie rakotwórcze. Zakwas wzmacnia również układ immunologiczny organizmu człowieka. Chleb żytni bogaty jest również w sód i potas, a także witaminy z grupy B. Kwas mlekowy, wytwarzany w procesie fermentacji mąki, pozytywnie przyczynia się do regulacji układu trawienia, a zwłaszcza jelit, poprzez regulację poziomu kwasowości (pH). Zakwaszenie środowiska przewodu pokarmowego wpływa na wzmożone powstawanie pozytywnych dla organizmu bakterii probiotycznych i przeciwdziała zaparciom.
Chleb żytni na drożdżach – jakie są różnice w przygotowaniu?
Do przyrządzenia chleba na drożdżach możesz wykorzystać naturalne drożdże spożywcze lub zrobić chleb żytni na drożdżach instant. W pierwszym wypadku proces pieczenia chleba będzie odrobinę dłuższy. Jakie składniki będą potrzebne do upieczenia chleba na drożdżach?
- ok. 450 g mąki żytniej typu 700 lub wyższego,
- 15 g drożdży,
- 300 ml letniej wody,
- pół łyżki soli,
- łyżka białego cukru,
- 1 łyżeczka oleju (np. słonecznikowego).
Przepis na chleb żytni na drożdżach:
1. Rozetrzyj drożdże z cukrem, a następnie wymieszaj je z ok. 75 ml letniej wody (⅕ szklanki). Odstaw drożdże na chwilę tak, aby wszystko mogło się ze sobą połączyć.
2. Po kilku minutach wymieszaj w naczyniu wszystkie składniki: mąkę, drożdże, sól, cukier i olej, stopniowo dodając wodę. Ciasto delikatnie wyrób dłońmi i zagnieć.
3. Następnie delikatnie przełóż ciasto chlebowe do formy, którą będziesz wykorzystywać do pieczenia chleba, przykryj ściereczką i odstaw w suche, zacienione i ciepłe miejsce. Po ok. pięciu, sześciu godzinach możesz już wyjmować wyrośnięte ciasto, które dzięki działaniu drożdży powinno nawet podwoić swoją objętość.
4. Kolejny etap to pieczenie, które zasadniczo nie różni się od sposobu pieczenia chleba żytniego bez drożdży. Ustaw jednak minimalnie niższą temperaturę – 220℃ w zupełności wystarczy. Temperatury nie zmieniaj w trakcie pieczenia, a gotowy chleb wyjmij z piekarnika po ok. 30–40 minutach w zależności od tego, jak bardzo przypieczoną skórkę preferujesz.
5. Koniecznie pozwól pieczywu ostygnąć, a następnie możesz już się delektować jego naturalnym i przepysznym smakiem!
Zobacz też:
Jak zrobić chleb esseński? Wartość odżywcza chleba Ezechiela
Doskonały przepis na chałkę z kruszonką – na słodko i wytrawnie
Wypasione kanapki i bajgle. Poznaj przepisy Piotra Kucharskiego
Autor: Luiza Bebłot
Źródło zdjęcia głównego: Moment RF