Czym różni się ogród permakulturowy od typowego ogródka? Jakie są jego wady i zalety? Jak wygląda życie, w którym praktykowana jest permakultura? Czy każdy może korzystać z jej dobrodziejstw?
Permakultura – co to takiego?
Nazwa „permakultura” powstała z połączenia dwóch angielskich słów: permanent (ciągły, trwały) oraz agriculture (rolnictwo). Zatem dosłownie można ją rozumieć jako trwałe rolnictwo.
Permakultura to termin, który odnosi się do życia w harmonii z naturą i korzystania z zasad, jakimi się ona rządzi. Dotyczy projektowania domów, mieszkań, ogrodów i całego otoczenia w zrównoważony sposób. Permakultura zakłada budowanie zrównoważonej architektury i systemów rolniczych wzorowanych na ekosystemach naturalnych, a także racjonalne wykorzystywanie przestrzeni, energii i gospodarki odpadami.
Poza tym odnosi się także do sposobu tworzenia organizacji, biznesu, a nawet prawa. Najważniejsze zasady dotyczą dbania o Ziemię, ludzi i dzielenia się nadmiarem posiadanych dóbr.
Permakultura czerpie z takich dziedzin jak:
- ekologiczne rolnictwo
- agroleśnictwo
- zrównoważony rozwój
- zintegrowane rolnictwo
- ekologia stosowana
Permakultura jest pomocą dla ludzi, by mogli być bardziej samowystarczalni poprzez tworzenie wydajnych ogrodów i gospodarstw, które jednocześnie będą prowadzone rozważnie. Istotnym aspektem permakultury jest podglądanie natury, uczenie się od niej i jej naśladowanie. Daje to wymierne korzyści w postaci jak największych plonów przy jak najmniejszym wysiłku i jednocześnie z poszanowaniem przyrody i ludzkich zasobów.
Termin „permakultura” zyskał popularność w 1929 roku wraz z ukazaniem się książki „Tree Crops: A Permanent Agriculture”, którą napisał Joseph Russell Smith. Jednak to David Holmgren i Bill Mollison są odpowiedzialni za współczesną popularyzację tego terminu i idei, jakie za nim stoją. Ich misją stało się zachęcanie ludzi do czerpania wiedzy z potencjału i mądrości natury oraz stosowanie jej w praktyce.
Permakultura – ogród permakulturowy
Permakultura ma istotny wpływ na sposób zakładania ogrodów. Permakulturowa uprawa roślin w ogrodzie zakłada stworzenie go w sposób jak najbardziej zbliżony do naturalnego. Taki ogród uwzględnia m.in. zmienność klimatu, odnawialność zasobów wody i gleby, maksymalne wykorzystanie przestrzeni, a także wzajemne relacje, jakie zachodzą pomiędzy roślinami, czyli allelopatię.
Ogrody permakultury tworzone w oparciu o allelopatię wykorzystują fakt, że niektóre gatunki roślin mają na siebie korzystny lub negatywny wpływ. Sadzenie czosnku w pobliżu truskawek nie tylko wpłynie korzystnie na ich smak, ale też uchroni je przed atakiem szkodników. Takie podejście pozwala także na zmniejszenie ilości chemii używanej do zwalczania szkodników czy chwastów.
Ważne jest także korzystanie z nawozów zielonych, które przyczyniają się do poprawienia struktury gleby poprzez jej spulchnienie. Takie właściwości ma na przykład facelia czy gryka. Dodatkowo w procesie rozkładu odżywiają one glebę i oczyszczają ją ze szkodników i chwastów.
Permakultura w ogrodzie tworzy zamknięty obieg, w którym każda decyzja wpływa na całe otoczenie. Na przykład sadzenie facelii jako zielonego nawozu wabi do ogrodu zapylające owady i dzięki temu zapylane są drzewa owocowe. Zachowanie bioróżnorodności w ogrodzie pozwala na radzenie sobie ze szkodnikami w naturalny sposób. Ogród prowadzony w zrównoważony sposób sprawia, że chętnie mieszkają w nim różne zwierzęta, na przykład jeże czy ropuchy, które zjadają ślimaki. Jeśli w ogrodzie pojawi się chemia, to mniej zwierząt będzie chciało w nim przebywać. W ogrodzie permakulturowym wszystko robi się samo, a szkodniki nie stanowią wielkiego problemu.
Permakultura - jak zacząć
Istotnym aspektem ogrodów permakultury jest także zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi. Dobrym pomysłem jest na przykład zbieranie deszczówki, którą można wykorzystać do pozyskiwania wody do picia dla zwierząt, nawadniania czy podlewania roślin. To też dobry krok, by zacząć stosować permakulturowe zasady.
Nasiona czy sadzonki roślin powinny być ekologicznie, niemodyfikowane i niepoddane zabiegowi zaprawiania. Najlepiej, by były to odmiany stare, rodzime i takie, które dobrze radzą sobie w polskim klimacie. Dzięki temu rośliny będą lepiej rosły i będą bardziej odporne na różne choroby czy ataki szkodników. Warto brać także pod uwagę zmiany klimatyczne i prognozy na przyszłość.
Zamiast przekopywać ogród, lepiej zastosować mulczowanie, które korzystnie działa na glebę, zapobiegając jej przesychaniu i wzbogacając ją o mikoryzę. Takie działanie pozwala na oszczędności nie tylko przy podlewaniu, ale i stosowaniu nawozów. Dobrym pomysłem jest także założenie łąki kwietnej (zamiast klasycznego trawnika) – pięknego domu dla wielu pożytecznych owadów.
Zobacz też:
Jak założyć ogród włoski na małym i dużym terenie – rady i wskazówki
Czym charakteryzuje się urban jungle? Inspiracje
Zobacz video: Zielony recykling
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Moment RF