Uciążliwa potrzeba posiadania, czyli jak żyć ze zbieraczem? "Musimy zadbać o własne granice"

Mężczyzna w zagraconym pomieszczeniu
Problem zbieractwa
Źródło: Ronstik/Getty Images
Zbieractwo może utrudnić życie nie tylko nam, ale również naszym najbliższym. Kiedy kolekcjonowanie przedmiotów staje się "zaburzeniem", a kiedy jest tylko niewinnym hobby? Jak pomóc osobie mierzącej się z tym problemem i gdzie szukać pomocy? O tym w rozmowie z dziendobry.tvn.pl opowiedziała psycholog Paulina Pawlak.

Najczęstsze objawy zbieractwa

Każdy z nas ma w domu rzeczy, których trudno mu się pozbyć. Trzymamy je np. przez sentyment, jaki w nas budzą. Mogą to być pamiątki lub ubrania, które przecież "jeszcze nam się przydadzą". Nie ma w tym nic złego, o ile ich ilość nie zaczyna utrudniać nam normalnego funkcjonowania. Tak dzieje się m.in. w przypadku osób chorych na syllogomanię, czyli patologiczne zbieractwo.

Problemy natury psychologicznej

Źródło: Dzień Dobry TVN
Iluzja psychologiczna
Iluzja psychologiczna
Jak wyleczyć złamane serce?
Jak wyleczyć złamane serce?
Czy wybaczać sobie małe grzeszki?
Czy wybaczać sobie małe grzeszki?
Nauka 4 dni w tygodniu – rewolucja w kreatywności?
Nauka 4 dni w tygodniu – rewolucja w kreatywności?
Rodzicu, bądź obecny w życiu dziecka
Rodzicu, bądź obecny w życiu dziecka
Jak wspierać osoby w kryzysie psychicznym?
Jak wspierać osoby w kryzysie psychicznym?
Jak radzić sobie z lękiem i stresem?
Jak radzić sobie z lękiem i stresem?
Nastoletnia depresja - niewidzialny wróg
Nastoletnia depresja - niewidzialny wróg
Mistrzyni olimpijska o walce z depresją
Mistrzyni olimpijska o walce z depresją
Zaburzenia psychiczne u dzieci
Zaburzenia psychiczne u dzieci
Psychoefekty - codziennie wpływają na nasze życie
Psychoefekty - codziennie wpływają na nasze życie
Internet na ratunek psychologii
Internet na ratunek psychologii
Jak znaleźć psychoterapeutę dla siebie?
Jak znaleźć psychoterapeutę dla siebie?
Jak pomóc dziecku radzić sobie z emocjami?
Jak pomóc dziecku radzić sobie z emocjami?
Depresja poporodowa - czym różni się od "baby bluesa"?
Depresja poporodowa - czym różni się od "baby bluesa"?
Anna Jędrzejowska wspiera budowę Centrum Psychiatrii Dzieci i Młodzieży
Anna Jędrzejowska wspiera budowę Centrum Psychiatrii Dzieci i Młodzieży
Agnieszka Więdłocha o psychiatrii dziecięcej w Polsce. "Szprycuje się je lekami ogłupiającymi"
Agnieszka Więdłocha o psychiatrii dziecięcej w Polsce. "Szprycuje się je lekami ogłupiającymi"
Epidemia zaburzeń odżywiania w dobie pandemii
Epidemia zaburzeń odżywiania w dobie pandemii
Julia Wróblewska w obszernym wywiadzie o zaburzeniach osobowości. "Moje problemy zaczęły się po rozwodzie rodziców"
Julia Wróblewska w obszernym wywiadzie o zaburzeniach osobowości. "Moje problemy zaczęły się po rozwodzie rodziców"
Zespół Otella, czyli urojenie bycia zdradzanym
Zespół Otella, czyli urojenie bycia zdradzanym
Błędna diagnoza. Jak leczyć zaburzenia borderline
Błędna diagnoza. Jak leczyć zaburzenia borderline

Osoba ta zbiera różnego rodzaju przedmioty, czasem mogą być to nawet rzeczy niezdatne do dalszego użytku. Ich gromadzenie staje się uciążliwe np. dla bliskich, współlokatorów czy sąsiadów. - Co ciekawe ona sama może nie deklarować utrudnień w funkcjonowaniu, natomiast pojawiających się coraz więcej przedmiotów w istotny sposób wydłuża czas wykonywania codziennych czynności czy uniemożliwia dostanie się do sprzętów domowych - zauważa psycholog Paulina Pawlak.

Czy można uznać to za hobby, jakiś rodzaj zainteresowań? - Hobby czy kolekcjonowanie wiąże się z uczuciem przyjemności i nie jest niezdrowe, mamy kontrolę nad decyzjami, emocje nie są aż tak nasilone, by sprawiać nam cierpienie. Może przekształcić się w zbieractwo, tak jak okazjonalne picie alkoholu może przekształcić się w alkoholizm. Zaburzenie zaczyna się wtedy, kiedy zaczyna nam szkodzić - odpowiada.

Jakie zachowania powinny zacząć nas niepokoić? - Tak jak w każdym zaburzeniu – kiedy danemu zjawisku zaczyna towarzyszyć dyskomfort albo cierpienie. Kiedy czujemy przymus robienia danej rzeczy. Jeśli nie możemy tego zrobić i pojawia się cierpienie. Jak sama nazwa zbieractwa wskazuje, niepokojącymi objawami jest nadmierne gromadzenie przedmiotów – które stanowią względnie małą wartość i zaczynają utrudniać funkcjonowanie tej osobie - tłumaczy specjalistka.

- Niepokojące jest nadmierne przywiązanie do przedmiotów, niemożność podjęcia decyzji, by te przedmioty wyrzucić czy oddać. Silne reakcje emocjonalne przy próbie pozbycia się ich. Przekonanie, że przedmioty te w przyszłości mogą okazać się ważne czy niezbędne - dodaje.

Zbieractwo - przyczyny

Jakie są najczęstsze przyczyny zbieractwa? - Człowiek jest istotą biopsychospołeczną, czasami głównym czynnikiem jest zaburzona biochemia mózgu (tu mówimy bardziej o aspekcie neurologicznym), często są to natomiast czynniki psychologiczne, wpływają na nasze zachowanie, albo społeczne – doświadczenia, które przeżyliśmy i które nas kształtowały - podkreśla ekspertka.

- Czasami jest to pojedyncze zaburzenie, czasami jest raczej objawem innego zaburzenia/choroby, np. depresji, nerwicy natręctw czy demencji. Tu zawsze potrzebny jest specjalista do wystawienia trafnej diagnozy. Przebieg leczenia również może być różny u osób, u których występuje syllogomania - wyjaśnia.

Psycholog Paulina Pawlak tłumaczy, że do wystąpienia zbieractwa mogą predysponować również cechy osobowości. Najczęściej są to osoby o wysokim poziomie lęku, wykazujące nadmierne poczucie odpowiedzialności i mające problem z podjęciem decyzji nawet w codziennych sytuacjach.

- Narażone są również osoby wykazujące wysoki poziom perfekcjonizmu – nie takiego kojarzonego z potocznego języka – czyli schludna, uporządkowana, nadmiernie dbająca o czystość. Perfekcjonista może być bardzo zdezorganizowany właśnie z tego powodu, że napięcie odczuwane w obliczu presji "bycia idealnym", podjęcia "najwłaściwszej decyzji" może zupełnie zaburzać funkcjonowanie - opowiada. Dodatkowo ujawnieniu zaburzenia sprzyjają również stresujące wydarzenia w życiu np. rozwód lub śmierć bliskiej nam osoby.

Jak się żyje ze zbieraczem?

To, jak trudno mieszkać z osobą z tym zaburzeniem, wie m.in. 23-letnia Agnieszka. Jej babcia od wielu lat przynosi do domu zupełnie niepotrzebne im rzeczy. Co więcej, większość z nich to urządzenia lub przedmioty wyrzucone na śmietnik i przeznaczone do utylizacji. - Babcia przynosi do domu często zniszczone rzeczy, które w żaden sposób nie nadają się do użytku. Ponadto nie pozwala pozbywać mi się swoich prywatnych przedmiotów np. zeszytów z podstawówki. Czasem bardzo trudno jest się z nią dogadać, ponieważ na każdą ingerencję reaguje nerwowo, a czasem wręcz agresywnie - tłumaczy dziewczyna.

O tym, jak groźne może być zbieractwo, przekonała się również 32-letnia Ada, której sąsiadka wielokrotnie zszargała nerwy. - Pani mieszka sama i nikt jej nie odwiedza. W swoim mieszkaniu ma dosłownie "śmietnik". Raz przez uchylone drzwi widziałam, że w jednym miejscu rzeczy sięgają niemal do sufitu. Kobieta mieszka na parterze, dlatego skutki jej choroby odczuwamy wszyscy. W bloku pojawiły się pluskwy. W momencie, gdy zbieranie śmieci utrudniło kobiecie funkcjonowanie, ta dodatkowo wynajęła piwnicę i garaż, gdzie również składuje niepotrzebne rzeczy - opowiada kobieta. 

Takich historii w Internecie jest naprawdę sporo. Warto zastanowić się, jak możemy pomóc osobom mierzącym się z tym problemem? - Oczywiście możemy rozmawiać, czasami samo uświadomienie istnienia i nazwania danego zaburzenia pomaga osobom cierpiącym na nie podjąć pierwsze kroki w stronę poszukiwania pomocy. Niestety nie zawsze to wystarcza. Możemy natomiast wyrażać nasz niepokój – konfrontować i mówić, że martwi nas zachowanie tej osoby - wyjaśnia psycholog.

- Ponieważ osoba cierpiąca na syllogomanię z reguły nie zagraża swojemu życiu czy zdrowiu, sama podejmuje decyzje odnośnie do sięgnięcia po pomoc czy ewentualnego leczenia. Chyba że jej stan zostanie zdefiniowany jako zagrażający życiu lub zdrowiu, wprowadzane są procedury ratowania życie - dodaje.

Czytając fora internetowe, niektórzy sugerują, aby po kryjomu pozbywać się rzeczy zbieracza. Jednak jak przestrzega specjalistka, to nie jest najlepszy krok w tej sytuacji.

- Wyrzucanie rzeczy osobistych innej osoby stanowi przekroczenie jej praw człowieka, autonomii i narusza jej osobiste granice. My możemy natomiast zadbać o nasze granice, czasami wiąże się to niestety z mieszkaniem osobno. To delikatne tematy, w których bardzo trudno coś doradzić. Ludzkie natomiast jest złoszczenie się na rzeczywistość, która nam nie odpowiada. Dlatego cała rodzina może być w konflikcie wraz z nasileniem się objawów. Czasami dopiero utrata bliskich relacji stwarza osobie cierpiącej przestrzeń na poszukiwanie pomocy - zaznacza.

Gdzie szukać pomocy?

Psycholog sugeruje, aby w pierwszej kolejności udać się na konsultację psychologiczną lub psychiatryczną. W przypadku zbieractwa najczęstszym leczeniem jest psychoterapia, są również sytuacje, gdzie potrzebna jest też farmakoterapia. - Jeśli widzimy u siebie niepokojące objawy najlepiej najpierw iść do lekarza – tutaj psychiatry bądź internisty – a on przeprowadzi odpowiedni wywiad i adekwatnie do diagnozy pokieruje dalej leczeniem - podsumowuje psycholog Paulina Pawlak.

Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.

Zobacz także:

Autor: Aleksandra Matczuk

Źródło zdjęcia głównego: Ronstik/Getty Images

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"