Kolejność narodzin w rodzeństwie - jaki ma wpływ na rozwój dziecka?
Istnieje wiele czynników różnicujących sposoby funkcjonowania rodzin. Należą do nich wszelkie doświadczenia i okoliczności m.in.: status społeczny, stosowane metody wychowawcze, uwarunkowania genetyczne, choroby, wypadki, rozwody czy przemoc. Wszystkie te elementy bez wątpienia oddziałują głównie na dzieci, które dorastając w konkretnych warunkach, kształtują swoją osobowość.
Okazuje się jednak, że o tym, jakim człowiekiem stajemy się w dorosłości, decyduje również liczba rodzeństwa i chronologia zdarzeń związanych z powiększaniem się rodziny, czego dowodem mają być wyniki przeprowadzanych badań nad wpływem kolejności narodzin na przystosowanie się malucha do dalszego życia. Naukowcy zauważyli, że najstarsze dzieci charakteryzują się nieco innymi cechami nabytymi czy schematami zachowań niż najmłodsze pociechy.
- Według obserwacji psychologów najstarsi przejawiają postawy konserwatywne, predysponują do przywództwa. Ze względu na swój wiek i pierwszeństwo narodzin uczyli się języka głównie od dorosłych, co potem przenoszą na młodsze rodzeństwo, ucząc się semantyki abstrakcyjnej. Najstarsi są zazwyczaj gratyfikowani za bycie mądrzejszym, umiejącym więcej, dlatego bez oporu wchodzą w tę rolę. Opierają się częściej na autorytetach naukowych - wyjaśnia w rozmowie z dziendobry.tvn.pl psycholog, psychoterapeuta i diagnosta dziecięcy Paulina Dyrda.
Pociechy, które przyszły na świat jako kolejne w rodzeństwie, a jednocześnie nie mogły zbyt długo nacieszyć się przywilejami najmłodszego członka rodziny, wypracowują zgoła odmienne od pozostałych braci lub sióstr zdolności. Cechują się bowiem większą autonomią.
- Środkowe dzieci to według badań niezależni indywidualiści, zdolni negocjatorzy z umiejętnościami szybkiej adaptacji. Musieli "rozpychać się łokciami", by zdobyć uwagę, więc wykształcili sobie szereg indywidualnych strategii społecznych - zaznacza ekspertka.
Najmłodsze dziecko w rodzinie - szablonowe cechy osobowości
Zdaniem specjalistów najbardziej narażone na ewentualne problemy rozwojowe mogą być najmłodsze dzieci, które w późniejszych etapach życia miewają kłopoty z dostosowywaniem się do ogólnie przyjętych norm lub zasad. Automatycznie i nieświadomie obarczane są deficytami psychologicznymi i socjologicznymi, mimo że to właśnie na nich skupiona jest znaczna część uwagi pozostałych członków rodziny.
- W modelu wychowawczym częściej pojawiają się postawy pobłażliwe i odpuszczanie zasad, m.in. ze względu na mniejsze zasoby u rodziców (na przykład czasowe). Z racji bycia wyręczanymi najmłodsi mogą mieć trudności z zaradnością oraz umiejętnością wyznaczania sobie celów. Jednak badania potwierdzają, że są z reguły towarzyscy i kreatywni - tłumaczy psycholog Paulina Dyrda.
Warto pamiętać, że wszystkie powyższe spostrzeżenia należy traktować z przymrużeniem oka, by nie popaść w krzywdzącą stereotypizację. Do analizy każdego przypadku trzeba podejść indywidualnie, z uwzględnieniem wszelkich zaistniałych w dzieciństwie okoliczności (między innymi tych wymienionych na początku artykułu), które mają wpływ na rozwój człowieka.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Siostra Małgorzaty Kożuchowskiej podbija Paryż. "Zawsze się nawzajem inspirowałyśmy"
- Anna Lewandowska ma młodszego brata. Czym zajmuje się Piotr Stachurski? "Inspiruje mnie"
- Urszula Dudziak i jej siostra Danuta, czyli rodzeństwo na medal. "Jesteśmy wyjątkową parą"
Autor: Berenika Olesińska
Źródło zdjęcia głównego: Catherine Delahaye/Getty Images