Fobie to jedne z częściej występujących zaburzeń. Zdaniem naukowców, co 10 osoba cierpi na jakąś fobię. Jedną z nietypowych odmian tego typu zaburzeń jest batrachofobia, czyli chorobliwy lęk przed żabami.
Batrachofobia jest rzadko występującą fobią i niegroźną, bo człowiek żyjący we współczesnym świecie dosyć rzadko styka się bezpośrednio z żabami. Niektórzy jednak chcą poradzić sobie z tym zaburzeniem.
Co to jest batrachofobia i jak się objawia?
Batrachofobia to jeden z typów fobii zwierzęcych, czyli związanych z nieuzasadnionym lękiem przed zwierzętami. Żaby w Polsce są niegroźne, jednak mogą napawać obrzydzeniem i niechęcią. Należy pamiętać o tym, że batrachofobia jest zaburzeniem nerwicowym, a lęk przed żabami może utrudniać funkcjonowanie w niektórych sytuacjach. Przykładowo, widząc w lesie żabę, osoba cierpiąca na batrochofobię zacznie uciekać lub wpadnie w panikę. Dodatkowo pojawić się mogą objawy somatyczne, czyli przyspieszone bicie serca, wzrost adrenaliny we krwi, reakcja "walcz lub uciekaj".
Kiedy warto skorzystać z pomocy terapeuty?
Osoby cierpiące na batrachofobię nie są w stanie podjąć pracy w sklepie zoologicznym lub w miejscu, gdzie mogą pojawić się żaby. Fobie takie jak batrachofobia w większości przypadków wywodzą się z doświadczeń z dzieciństwa i związane są z warunkowaniem klasycznym lub instrumentalnym.
Zobacz wideo: Gwiazdy opowiedziały o swoich fobiach
Metody oswajania fobii
Osoby cierpiące na batrachofobię w niektórych przypadkach mogą poradzić sobie same z zaburzeniem. Można spróbować następujących metod:
- opanowanie umiejętności relaksacji i stosowanie jej w sytuacjach związanych z fobią;
- przebywanie z kimś, komu ufamy w momencie jakiegokolwiek kontaktu z żabami;
- odwrócenie uwagi od obiektu, którego się boimy;
- obserwowanie osób, które nie boją się płaza.
Pomóc mogą także ćwiczenia oddechowe, techniki medytacyjne, kąpiele relaksacyjne oraz wizualizacje. W przypadku dzieci zdradzających objawy fobii nie należy dodatkowo straszyć maluchów, tylko przyzwyczajać je do widoku żab. Należy pamiętać o tym, że dzieci uczą się fobii z własnych doświadczeń, filmów oraz z opowieści dorosłych. W przypadku fobii należy działać szybko, ponieważ dużo skuteczniej można zmienić lęki i przekonania na wczesnym etapie fobii. Zdecydowanie najgorszą metodą jest unikanie tego, czego się boimy, ponieważ w ten sposób niczego nie osiągniemy i nie pokonamy lęku. W wielu sytuacjach osoby, które odczuwają lęk przed żabami, nie są w stanie samodzielnie zmniejszyć lęku. W takich sytuacjach konieczna jest psychoterapia.
Terapia i leczenie
Bardzo często osoby cierpiące na fobię z własnej woli zgłaszają się do psychologa. Dzieje się tak zwłaszcza w przypadku fobii utrudniających codzienne funkcjonowanie, np. klaustrofobii czy panicznego lęku przed psami. Jednak także osoby, których lęki związane są z mniej popularnymi fobiami, mogą znaleźć pomoc u psychoterapeuty. Metodą stosowaną przez psychologów jest systematyczna desensytyzacja, czyli odwrażliwianie. Metoda ta polega na stopniowym zwiększaniu siły bodźców, aby powoli zmniejszać lęk. Przykładowo, najpierw psycholog pokazuje zdjęcia żab i zachęca do opanowania lęku. Następnie pacjent musi zbliżyć się do maskotki w kształcie żaby. Potem pacjent ma za zadanie dotykać małej żabki, a później oswajać się z coraz większymi okazami. Jeśli nie jest to skuteczne, na konkretnym etapie można zrobić przerwę i zastosować techniki relaksacyjne. Innym rodzajem terapii, ale tylko z wyboru i za zgodą pacjenta, jest terapia implozywna, czyli "rzucenie na głęboką wodę". Pacjent od razu musi zmierzyć się z groźnie wyglądającą żabą i przebywać przez jakiś czas w jej obecności. Na początku lęk zawsze jest najsilniejszy, lecz wraz ze zwiększaniem się ilości bodźców strach zmniejsza się. Dodatkowo psychoterapeuci stosują modelowanie, czyli obserwowanie przez pacjenta takich sytuacji, w których "model" (czyli inna osoba) bez lęku wchodzi w sytuacje, których pacjent się obawia. Metody takie jak desensytyzacja, czy terapia implozywna, są stosowane przez terapeutów z poznawczo-behawioralnej szkoły psychologicznej. Zupełnie inne sposoby leczenia są w terapii psychoanalitycznej. W tym nurcie psychoterapeuta analizuje przyczyny powstawania fobii i odnosi je do konkretnych zdarzeń z dzieciństwa, relacji z rodzinami, ze zwierzętami, z przyrodą. Obecnie za najbardziej skuteczną uznaje się jednak terapię poznawczo-behawioralną. Zdarza się, że w niektórych przypadkach, trzeba leczyć fobię za pomocą leków. Farmakoterapia jest wskazana, jeśli pacjent nie może wyleczyć się z fobii oraz gdy lękowi przed konkretnymi obiektami towarzyszą objawy depresji lub schizofrenii, czy też innych zaburzeń psychicznych. Jednak w większości przypadków wystarczy terapia krótkoterminowa, skoncentrowana na stopniowym łączeniu bodźca ze stanem relaksacji.
Zobacz także:
- Ambiwersja – nowy typ osobowości. Jakie są cechy ambiwertyka?
- Jak rozpoznać u siebie współuzależnienie? "Taki ktoś jest jak weteran, który wraca z frontu"
- Jak radzić sobie z lękiem? "Żeby nie tracić zdrowia psychicznego, musimy mieć poczucie kontroli i wpływu"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Adriana Varela Photography/Getty Images