Wekowanie i pasteryzacja przetworów na sucho i mokro. Sprawdź, jak to zrobić

Wekowanie
Rozpoczął się sezon na wekowanie. Lato to czas, kiedy możemy zabrać się za gromadzenie smakołyków do spiżarni. Dawid Kozioł w Dzień Dobry TVN opowiedział, czego potrzebujemy, by samodzielnie zrobić przetwory i o popularnych metodach pasteryzacji. Jakie inne techniki wekowania można zastosować, by zimą cieszyć pełnymi witamin produktami z warzyw i owoców?

Pasteryzacja "na mokro" i "na sucho"

Pasteryzowanie – to konserwowanie produktów spożywczych poprzez podgrzanie ich, a następnie zamknięcie w szczelnych pojemnikach. W ten sposób przygotowuje się np. dżemy i konfitury z owoców. Proces ten odbywa się w temperaturze od 75 do 100 stopni Celsjusza. Dzięki temu niszczone są bakterie i grzyby, a zachowane są wartości odżywcze, smak i zapach.

Gdy mamy w planach zrobienie przetworów na zimę, pasteryzacja zapewni nam powodzenie w przygotowywaniu smakołyków do spiżarni. Rozpropagował ją Ludwik Pasteur w XIX wieku, a metoda ta pozwala wyeliminować rozwój drobnoustrojów, a jednocześnie zachowane zostają smak przetworów i ich właściwości odżywcze.

Owoce

Jak wybrać najlepsze przetwory owocowe?
Jak wybrać najlepsze przetwory owocowe?
Najbardziej zanieczyszczone warzywa i owoce
Najbardziej zanieczyszczone warzywa i owoce
Jabłko, gruszka czy śliwka? Smakołyki prosto z sadu
Jabłko, gruszka czy śliwka? Smakołyki prosto z sadu
Sok jabłkowy, nie tylko do picia
Sok jabłkowy, nie tylko do picia
Truskawkowe menu
Truskawkowe menu

Wśród domowych metod pasteryzacji przetworów wyróżniamy:

  • pasteryzowanie przetworów „na mokro”, czyli w garnku z wodą,
    • pasteryzowanie przetworów „na sucho”, czyli w piekarniku.

      Pasteryzacja w piekarniku na sucho i na mokro w garnku mają jedną wspólną cechę - słoiki ustawiamy zakrętkami do góry - poprawna przeprowadzona pasteryzacja zapewni nam wklęsłe zakrętki.

      Pasteryzacja przetworów w wodzie - krok po kroku

      1. Wypełnione przetworami i szczelnie zakręcone słoiki wkładamy do dużego garnka, na spodzie którego kładziemy szmatkę, np. lnianą ściereczkę. Ta szmatka chroni nasze przetwory na zimę przed przegrzaniem, a słoiki przed pękaniem. Ważne jest także, aby słoiki z przetworami nie stykały się ze sobą.
        1. Garnek napełniamy wodą (mniej więcej do 3/4 wysokości słoików). Jeżeli przetwory w słoikach są zimne, wtedy do garnka wlewamy zimną wodę, a jeżeli są ciepłe - to garnek ze słoikami napełniamy ciepłą wodą, ale nie cieplejszą niż słoiki na przetwory.
          1. Tak przygotowany garnek podgrzewamy do temperatury około 75-80 stopni Celsjusza.
            1. Pasteryzacja powinna trwać około 20 minut.
              1. Po tym czasie garnek zdejmujemy z gazu i odlewamy gorącą wodę, np. chochlą i powoli dolewamy chłodnej.
                1. Lekko schłodzone przestawiamy do góry dnem i zostawiamy na 24 godziny.
                  1. Po tym czasie można całość odstawić do spiżarki.

                    Uwaga: Owoce potrzebują nieco krótszej pasteryzacji niż warzywa, te można trzymać około 25-30 minut w gorącej wodzie.

                    Pasteryzacja słoików w piekarniku - krok po kroku

                    1. Przetwory przelewamy do słoików.
                      1. Słoiki ustawiamy na blasze piekarnika tak, by nie stykały się ze sobą.
                        1. Wstawiamy do zimnego piekarnika.
                          1. Ustawiamy temperaturę na 130º C. Pasteryzacja powinna trwać 30-40 minut, podczas których nagrzeje się piekarnik oraz zawartość słoików.
                            1. Następnie wyłączamy piekarnik, uchylamy go i pozostawiamy przetwory w piekarniku na kolejne 30 minut, by wystygły.
                              1. Po tym czasie, wciąż gorące słoiki wyjmujemy i ustawiamy na ściereczce na blacie do góry nogami, do całkowitego ostygnięcia.
                                1. Po 24 godzinach można przetwory schować do spiżarki.

                                  Jak robić przetwory - inne techniki

                                  Kiszenie

                                  Kiszenie to metoda utrwalania, której podstawą jest proces fermentacji mlekowej. Z zawartego w warzywach cukru w odpowiednich warunkach wytwarza się kwas mlekowy, który ma działanie konserwujące. W wyniku kiszenia produkty zmieniają smak i są zabezpieczone przed gniciem. Aby fermentacja przebiegała prawidłowo, powinny jednak być całkowicie przykryte zalewą, by nie dostawał się do nich tlen. Najczęściej kisi się ogórki oraz kapustę, jednak w tej sposób można przygotować domowe przetwory również z innych warzyw, np. z buraków, dyni, cukinii, soczewicy czy pomidorów.

                                  Najpowszechniejsze techniki kiszenia

                                  • W roztworze wody z solą - solanka to metoda odpowiednia do kiszenia większości warzyw lub owoców. Jest nieskomplikowana i gwarantuje powodzenie fermentacji, ponieważ sól ogranicza rozwój szkodliwych bakterii.
                                    • W soli - sól bez dodatku jest najlepszą metodą kiszenia warzyw, które po zmieszaniu z solą wydzielają dużo soku. Przykładem jest kapusta. Poszatkowana, posolona i ubita puści wystarczająco dużo płynu, by powstała kiszonka.

                                      Mniej popularne sposoby kiszenia:

                                      • w wodzie
                                        • w miodzie
                                          • w soku z innej kiszonki
                                            • w produktach mlecznych

                                              Kiszonka w solance

                                              Do kiszenia w solance stosuje się roztwór soli w proporcji 1 łyżka na litr wody. Sól oprócz tego, że hamuje namnażanie niekorzystnych bakterii, nie blokuje rozwoju bakterii kwasu mlekowego. Jest świetnym konserwantem i pobudza wydzielanie soków przez warzywa.

                                              • Do kiszenia warzyw potrzebne są szklane słoiki lub gliniane naczynia.
                                                • Niektóre warzywa można kisić w całości, ale większość wymaga pokrojenia lub rozdrobnienia na tarce. Od tego, jak duże kawałki warzyw znajdą się w słoiku, zależy i smak kiszonki, czas kiszenia.
                                                  • Warzywa zalewa się solanką. Do przygotowania roztworu poleca się użyć sól kamienną, jest nieprzetworzona, nieoczyszczona, bogata w minerały i nie zawiera substancji przeciwzbrylających.
                                                    • Czas kiszenia zwykle trwa od dwóch dni do trzech tygodni. Najlepiej kierować się swoim smakiem. Należy jednak mieć na uwadze, że im dłużej chcemy przechowywać kiszonkę, tym więcej soli powinna zawierać solanka.

                                                      Marynowanie

                                                      Marynowanie to sposób konserwowania, do którego wykorzystuje się zalewę, składającą się przede wszystkim z octu. Marynuje się m.in. grzyby, paprykę oraz ogórki. Takie przetwory potocznie nazywa się zwykle konserwowymi.

                                                      Marynowanie można traktować jako wstępny etap do grillowania czy smażenia.

                                                      Bazą marynaty może być ocet ryżowy i sos sojowy. Pokrojone warzywa umieszczamy w misce i mieszamy z marynatą. Następnie chłodzimy.

                                                      Zagęszczanie

                                                      Zagęszczanie usuwanie nadmiaru wody przez odparowywanie. W ten sposób przygotowuje się np. powidła, marmolady, galaretki. Jednak długie gotowanie pozbawia owoce witamin. Aby temu zapobiec, można dzień wcześniej posypać owoce cukrem i zostawić na noc. Albo najpierw gotować odlany z owoców sok i dopiero, gdy zgęstnieje, połączyć go z miąższem.

                                                      Sposobem na przyspieszenie procesu zagęszczania jest także gotowanie owoców małymi partiami w dużych, płaskich naczyniach.

                                                      Popularnym sposobem na przyrządzenie powideł śliwkowych jest prażenie owoców w piekarniku. Wydrylowane śliwki należy wymieszać z cukrem lub miodem (ale można też z tego zrezygnować) i piec w brytfance w temperaturze 170ºC aż odparuje sok - mniej więcej 2-3 godziny. Co pół godziny naleć mieszać owoce.

                                                      Suszenie

                                                      To jedna z najstarszych metod konserwowania owoców i warzyw. Suszyć można dowolne warzywa i owoce. Należy pokroić je w niewielkie kawałki i poddać działaniu ciepłego powietrza, by odparowała z nich woda.

                                                      Metody suszenia owoców i warzyw:

                                                      • Popularną metodą jest suszenie w piekarniku, najlepiej z użyciem funkcji termoobiegu. Blachę należy wyłożyć papierem, a temperaturę ustawić na 50°C do 70°C. Jabłka suszymy w piekarniku przez minimum 3 h, w temperaturze od 50 do 70°C. Owoce są gotowe, gdy staną się sztywne. Na przykład jabłka suszy się zazwyczaj ok. 3 godziny. Proces suszenia można wydłużyć, jeśli chcemy, aby produkty były bardziej chrupkie.
                                                        • Niektóre produkty, np. grzyby idealnie nadają się do suszenia na nitce. Należy po prostu nawlec je nić i rozwiesić nad źródłem ciepła.
                                                          • Metodą nie wymagającą używania specjalistycznych sprzętów jest ekspozycja produktów na działanie słońca.

                                                            Zobacz także:

                                                            Źródło zdjęcia głównego: sestovic/Getty Images

                                                            podziel się:

                                                            Pozostałe wiadomości

                                                            Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                                                            Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                                                            Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                                                            Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                                                            Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                                                            Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                                                            Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                                                            Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                                                            Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                                                            Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                                                            Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                                                            Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                                                            Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                                                            Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                                                            Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                                                            Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                                                            Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
                                                            Materiał promocyjny

                                                            Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

                                                            Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                                                            Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                                                            Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                                                            Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                                                            "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                                                            "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                                                            Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                                                            Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                                                            Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
                                                            Materiał promocyjny

                                                            Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

                                                            Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                                                            Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                                                            Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                                                            Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                                                            Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                                                            Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                                                            10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
                                                            Materiał promocyjny

                                                            10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

                                                            Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                                                            Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                                                            Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                                                            Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                                                            Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                                                            Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                                                            Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                                                            Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                                                            Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
                                                            Materiał promocyjny

                                                            Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

                                                            Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                                                            Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                                                            Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                                                            Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                                                            Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                                                            Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                                                            "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                                                            "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                                                            Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
                                                            Materiał promocyjny

                                                            Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

                                                            Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                                                            Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                                                            Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                                                            Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                                                            Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
                                                            Materiał promocyjny

                                                            Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

                                                            Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                                                            Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                                                            Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                                                            Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                                                            Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                                                            Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                                                            Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
                                                            Materiał promocyjny

                                                            Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

                                                            "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                                                            "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                                                            Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                                                            Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                                                            "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                                                            "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                                                            Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
                                                            Materiał promocyjny

                                                            Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

                                                            Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                                                            Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                                                            Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                                                            Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                                                            Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
                                                            Materiał promocyjny

                                                            Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

                                                            Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                                                            Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                                                            Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                                                            Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                                                            To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                                                            To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                                                            Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                                                            Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                                                            Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                                                            Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                                                            Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                                                            Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                                                            E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
                                                            Materiał promocyjny

                                                            E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

                                                            Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                                                            Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                                                            Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                                                            Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                                                            Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                                                            Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                                                            Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                                                            Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                                                            9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                                                            9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                                                            Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                                                            Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                                                            Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                                                            Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                                                            #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                                                            #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                                                            Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                                                            Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                                                            Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                                                            Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                                                            Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                                                            Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                                                            Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

                                                            Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"