Rakija to napój bezbarwny, chyba że jest z dodatkiem ziół lub innych środków smakowych. Specjalne rodzaje rakii trzymane są w dębowych lub morwowych beczkach, aby nabrały odpowiedniego, złotego koloru oraz aromatu. Przy ocenianiu jakość rakii stworzył się pewien mit, który raczej nie ma wiele wspólnego z prawdą. Otóż po wstrząśnięciu butelki na powierzchni napoju tworzą się bąble. Podobno im są większe, tym napój ma większa moc i lepsza jakość trunku.
Rodzaje rakii na Bałkanach
Rakija różni się w zależności od tego, w jaki kraju jest produkowana. W każdym z nich nosi nieco zmodyfikowaną nazwę, a do jej produkcji stosuje się różne owoce. W Grecji określenie rakı odnosi się wyłącznie do alkoholu produkowanego na bazie winogron. Natomiast rakija w krajach byłej Jugosławii dotyczy wszystkich wódek, które wytwarzane są z owoców. Oczywiście najbardziej znanym rodzajem rakii jest śliwowica produkowana na moszczu śliwkowym. Poza tym bardzo popularna jest rakija na winogronach, czyli lozovača. W Serbii jest znana jako komovica (bardzo mocny trunek – zawiera około 50% alkoholu). Na bazie gruszek produkuje się chorwacką rakiję, viljamovkę. W tym kraju popularne są też: brinjevec (rakija produkowana z borówek) i smokvica (podstawą są figi). Do rakii stosuje się też różnego rodzaju dodatki nadające jej specyficzny smak. Wykorzystuje się do tego orzechy, miód, wiśnie, zioła lub różę.
Rakija – jak pić zgodnie z tradycją?
Sposób spożywania rakii stanowi pewien rytuał. Podstawowa zasada jest taka, że do picia rakii stosuje się wyłącznie kieliszki o pojemności 30–50 ml. Poza tym, przy piciu tego trunku spożywa się określone potrawy, w zależności od kraju, w którym się przebywa. I tak w Bułgarii i Macedonii rakiję zagryza się sałatką szopską lub mleczną albo marynowanymi warzywami. Rakiję chorwacką podaje się na początku posiłku. Jest to tzw. travica, czyli rakija ziołowa, a do jej zagryzania serwuje się suszone figi. Rakija chorwacka ma wiele odmian, a wiele wysp Chorwacji specjalizuje się w określonym rodzaju rakii. Dla przykładu, wyspa Hvar słynie z tego trunku podawanego z dodatkiem mirry, a wyspa Koročula szczyci się klasyczną chorwacką rakiją z dodatkiem anyżu. W Dalmacji najbardziej popularna jest rakija z orzechów, którą najczęściej podaje się z herbatnikami lub suszonymi figami, a w Istrii rakija produkowana głównie z miodu lub jemioły.
Rakija – bałkański trunek rytualny
Picie rakii na Bałkanach ma też związek z niektórymi rytuałami. Po zakończeniu prawosławnego pogrzebu każdy z jego uczestników otrzymuje kieliszek rakii i kawałek ciasta o nazwie pogaca, żeby móc wypiciu za duszę zmarłego. Rytuał polega na wylaniu części zawartości na ziemię, wygłoszeniu formuły: "Niech Bóg otrzyma to dla niego", a następnie wypiciu reszty trunku. Przy zdecydowanie przyjemniejszej ceremonii, czyli w czasie ślubu, ojciec panny młodej obchodzi wszystkich biesiadników, proponując kieliszek rakii i wznosząc toast za szczęście młodej pary. Na Bałkanach rakiją wita się też gości w domu. W czasie festynów lub imprez na świeżym powietrzu, zwłaszcza w okresie zimowym, oferuje się tzw. rakiję gotowaną. Jest ona podgrzewana w wielkich kotłach i oferowana uczestnikom imprezy. Do tego celu używa się rakii o mniejszej zawartości alkoholu, przez co przypomina grzane wino. Podaje się ją z dodatkiem miodu, cukru i różnych przypraw.
Przepis na produkcję rakii
Aby wyprodukować rakiję, w pierwszej kolejności trzeba przygotować nastaw owocowy. Najpopularniejszym rodzajem rakii jest śliwowica, robiona z nastawu ze śliwek. Owoce trzeba dokładnie oczyścić z zanieczyszczeń i wsypać do dużego naczynia. Następnie dodaje się drożdże winne, naczynie przykrywa się i pozostawia w ciepłym miejscu. Kiedy podczas fermentacji śliwek pojawi się kożuch, trzeba go zanurzyć pod powierzchnią fermentujących owoców. Następnie dodaje się cukier, a całość przenosi do miedzianego naczynia o charakterystycznym kształcie. Miedź usuwa siarkowodór, dzięki czemu poprawia się smak przygotowywanej rakii.
Zobacz także: Mistrzostwa w piciu rakiji. Pijani uczestnicy rywalizowali w wielu konkurencjach
Zobacz także:
- Orzechówka – czy to rzeczywiście dobry lek na żołądek?
- Co warto zobaczyć na Bałkanach? Najciekawsze miejsca
- Budva – czarna perła krajów bałkańskich. Zabytki i atrakcje turystyczne
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: YONCA60/Getty Images