Antropometria stosowana jest między innymi w kryminalistyce. Czym dokładnie się zajmuje?

Technik kryminalistyki przy pracy
Antropometria - czym się zajmuje? Na czym polega?
Źródło: zoka74/GettyImages
Antropometria to statystyczna metoda badawcza, która zajmuje się pomiarami porównawczymi części ludzkiego ciała na podstawie jego ściśle zdefiniowanych punktów. Jest narzędziem jednego z działów antropologii. Wykorzystuje się ją również m.in. w kryminalistyce i w przemyśle odzieżowym.

Jako metoda służąca celom naukowym antropometria stosowana jest w antropologii fizycznej, która zajmuje się zmiennością cech anatomicznych i fizjologicznych człowieka w ujęciu czasowym oraz przestrzennym. Osiągnięcia antropometrii pozwoliły na rozwój innych dziedzin nauki, m.in. medycyny. Znalazły także szereg praktycznych zastosowań. 

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

DD_20240415_Cialo_REP_napisy
Jak to działa w środku ciała? (napisy)
Źródło: Dzień Dobry TVN

Czym zajmuje się antropometria?

Antropometria zbiera dane dotyczące ilościowych cech (tj. dających się zmierzyć) przedstawicieli gatunku ludzkiego. Pomiarom podlega ciało człowieka - jego kształty, proporcje, wielkości poszczególnych elementów i relacje pomiędzy nimi. Przedmiotem zainteresowań antropometrii jest zarówno żywy człowiek, jak i sam ludzki szkielet. Aby możliwe było zebranie porównywalnych danych, stworzono listę ściśle określonych miejsc pomiarowych, tzw. punktów antropometrycznych. Przykładowe to:

  • Vertex - najwyżej położony punkt na głowie, istotny przy pomiarze wysokości ciała,
  • Zygion - najbardziej wysunięte boczne punkty na łukach jarzmowych, pomocne przy pomiarze szerokości twarzy,
  • Daktylion - punkt na końcu opuszka trzeciego palca ręki, pozwalający na pomiar długości kończyny górnej,
  • Tibiale - punkt znajdujący się na wyrostku kości piszczelowej, po zewnętrznej stronie kolana, służący do pomiaru długości uda.

Antropometria zajmuje się pomiarami odcinków pomiędzy poszczególnymi punktami, kątów pomiędzy płaszczyznami lub liniami ciała, a także obwodów jego części. Na podstawie wyników tych pomiarów wyliczane są wskaźniki antropologiczne służące do celów porównawczych. Pozwalają one np. na określenie różnic w budowie osobników różnych ras albo na opisanie zmian zachodzących w organizmie podczas wzrostu.

Dziedziny antropometrii

Pomiar antropometryczny wykonywać można na całym ciele lub na określonej jego części. W związku z tym istnieją różne dziedziny antropometrii, zajmujące się pomiarami i opisami:

  • czaszki - kraniometria, kraniografia i kranioskopia,
  • kości szkieletu pozaczaszkowego - osteometria, osteografia i osteoskopia,
  • głowy - kefalometria i kelafoskopia, które zajmują się pomiarami i opisami głowy,
  • reszty ciała (poza głową) - somatometria i somatoskopia,
  • kątów różnych części ciała ludzkiego w ujęciu dynamicznym - goniometria.

Pomiary antropometryczne i ich narzędzia

Wyróżnia się trzy główne kategorie pomiarów antropometrycznych - długościowe, szerokościowe i obwody. Wykorzystuje się do nich przyrządy antropometryczne, do których należą:

  • antropometr (spłaszczona rura o długości około 2 metrów, zaopatrzona w podziałkę milimetrową i suwak z iglicą) - służy do pomiaru np. wysokości ciała, długości tułowia,
  • cyrkle (suwakowy i kabłąkowy),
  • taśma miernicza - jest wykorzystywana do mierzenia obwodów,
  • skale wzorcowe (np. skala barw oczu złożona z 16 szklanych wzorców o różnych kolorach).

Uzyskanie zobiektywizowanych wyników pomiarów wymaga powtarzalności warunków, w jakich są one dokonywane. Dlatego właśnie niezbędne było wyznaczenie punktów antropometrycznych, a także ustawienie mierzonej osoby w ściśle określonej pozycji. Pomocne są przy tym takie urządzenia, jak np. kraniostat, który służy do ustawienia czaszki.

Zastosowanie antropometrii

Historia antropometrii sięga czasów starożytnych. Dziedzina ta zyskała popularność w XIX wieku, kiedy to została rozpropagowana jako narzędzie przydatne w kryminalistyce. Umożliwiała m.in. określanie tożsamości osoby, do której należały znalezione szczątki. W czasie II wojny światowej metody antropometrii wykorzystywali pseudonaukowcy nazistowscy. Na podstawie wyników swoich pomiarów usiłowali dowodzić kwestii czystości rasowej i dokonywali selekcji ludności, zgodnie z ustalonymi przez siebie kryteriami.

Współcześnie pomiary antropometryczne wykorzystywane są w różnych dziedzinach nauki, nie tylko w antropologii. Przydatne są w medycynie, gdzie pozwalają m.in. na określenie tzw. siatek centylowych i diagnozowanie zaburzeń wzrostu. Antropometria ma zastosowanie również w ergonomii, gdyż ułatwia projektowanie przedmiotów codziennego użytku, np. mebli, sprzętów biurowych, samochodów, odzieży i obuwia. Pomiary antropometryczne są też podstawą wyliczenia wskaźników wykorzystywanych w poradnictwie dietetycznym, takich jak BMI (ang. body mass index - wskaźnik masy ciała) czy WHR (z ang. waist-hip ratio - stosunek talii do bioder pozwalający na określenie typu sylwetki). Wyliczenia antropometrii dynamicznej (posługującej się technikami do wykonywania pomiarów ciała w ruchu) są niezwykle cenne w dziedzinie sportu.

Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady. 

Zobacz także:

podziel się:

Pozostałe wiadomości