Typowe dla polskiej kuchni jest wykorzystanie grzybów, orzechów, jajek, a z mięs tradycyjnie najczęściej podaje się wieprzowinę. Dawniej popularnie wykorzystywało się w kuchni polskiej szczaw, mlecze i pokrzywy, na co moda obecnie powraca.
- Tradycyjna kuchnia polska – zupy
- Kuchnia polska – przepisy na tradycyjne dania główne
- Tradycyjna kuchnia polska – ciasta
Tradycyjna kuchnia polska – zupy
W tradycyjnej kuchni polskiej występuje aż 200 rodzajów zup. Najpopularniejsze są m.in.: rosół, kapuśniak, krupnik, barszcz czerwony, zupa pomidorowa i zupa ogórkowa.
Przepis na tradycyjny polski rosół – składniki:
· ok. 1,5 kg mięsa (np. łopatki, szpondra),
· 4 litry wody,
· włoszczyzna (1 marchewka, 1 pietruszka, 1/2 selera, 1/2 pora),
· 1 nieobrana cebula przyrumieniona nad palnikiem,
· kilka ziaren pieprzu,
· listek laurowy,
· kilka gałązek koperku,
· sól.
Zobacz także: Jak oryginalnie przystroić wielkanocny koszyczek?
Przepis na tradycyjny polski rosół
Zalewamy wszystko zimną wodą i gotujemy na większym ogniu. Dodajemy sól, odszumowujemy i zmniejszamy ogień. Rosół ma tylko „mrugać” pod lekko uchyloną pokrywką. Gotujemy, aż ilość wody w garnku wygotuje się do 3 litrów a mięso zmięknie (ok. 2 godziny). Gdyby wygotowało się za dużo wody – dolewamy zimnej (po dodaniu gorącej według znanej autorki książek kulinarnych Elżbiety Kiewnarskiej rosół „nabiera zapachu ścierki”).
Obecnie do rosołu najczęściej dodajemy gotowy makaron. Tradycyjnie w kuchni polskiej stosowało się ziemniaki lub domowy makaron.
Zupy kwaśne i zaprawiane w odróżnieniu od rosołu Elżbieta Kiewnarska zaleca gotować na kościach. Tak jak na przykład barszcz.
Zobacz też: Rosół grzybowy z pierożkami i sałatka z ośmiornicą
Tradycyjny przepis na barszcz czerwony – składniki:
· 60 dag kości,
· włoszczyzna (jak powyżej do rosołu),
· 4 litry wody,
· 1 listek laurowy,
· 1/2 suszonego grzyba,
· 80 dag buraków,
· ocet do smaku,
· pieprz i sól.
Tradycyjny przepis na barszcz czerwony
Wszystkie składniki oprócz buraków zagotować. Dodać starte buraczki. Gotować półtorej godziny. Dodać octu do smaku. Można zaprawić śmietaną wymieszaną z mąką.
Zobacz też: Bezglutenowy i słodki barszcz ukraiński
Kuchnia polska – przepisy na tradycyjne dania główne
Charakterystyczne dla kuchni słowiańskiej, w tym tradycyjnej kuchni polskiej , są potrawy mączne – np. pierogi, kopytka czy bliny. Oprócz tego popularne są znane w każdym polskim domu gołąbki, kotlety schabowe, mielone czy bigos.
Znaną w Europie potrawą kuchni polskiej w XVII w. był szary sos polski.
Kuchnia polska – przepis na słynny szary sos polski:
· 2 łyżki masła,
· 2 łyżki mąki,
· 2 szklanki wywaru z warzyw, mięsa lub ryby,
· pół szklanki wina,
· 1–2 łyżki soku z cytryny,
· 1 łyżkę rodzynek,
· cukru i soli.
Z masła i mąki robimy zasmażkę (na suchej patelni trzeba zarumienić mąkę i dodać masło), wlewamy wino i gorący wywar, zagotowujemy, doprawiamy sokiem z cytryny. Dosypujemy rodzynki.
Tradycyjnie z szarym sosem polskim podawało się ozory lub karpia.
Tradycyjny przepis na gołąbki – składniki:
· 40 dag mielonej baraniny,
· 3 posiekane lub starte na tarce cebule,
· 1/2 szklanki ugotowanego ryżu,
· duże liście kapusty.
Tradycyjny przepis kuchni polskiej: gołąbki
Mieszamy składniki nadzienia gołąbków, dodajemy pieprzu i soli. Myjemy i sparzamy liście kapusty. Wkładamy do nich nadzienie i zawijamy. Dusimy w rondlu, na tłuszczu i wodzie. Możemy też użyć piekarnika.
Zobacz też: Gołąbki z kaszą gryczaną i kurkami
Tradycyjny przepis na kotlety schabowe – składniki:
· schab pokrojony w plasterki,
· jajko,
· bułka tarta,
· mąka,
· smalec,
· sól i pieprz.
Tradycyjny przepis kuchni polskiej: kotlety schabowe
Schab rozbijamy na cienkie kotlety. Obtaczamy w mące, w roztrzepanym jajku z przyprawami, a na końcu w bułce tartej. Smażymy na patelni na smalcu, na średnim ogniu.
Zobacz też: Przepis na kotlet paryski
Tradycyjnie w polskiej kuchni do drugiego dania podaje się ziemniaki.
Tradycyjna kuchnia polska – ciasta
Ciasta tradycyjnie piecze się na Święta Bożego Narodzenia i Wielkanoc. Są to np.: babka, makowiec, mazurek, sernik, piernik.
Tradycyjny przepis na mazurka – składniki:
· 10 dag masła,
· 30 dag cukru,
· 5 żółtek,
· 5 mielonych migdałów,
· 20 dag mąki ziemniaczanej,
· 1 łyżeczka mąki,
· 1 łyżeczka sody oczyszczonej,
· 20 dag mąki pszennej,
· garść rodzynek.
Tradycyjny przepis na mazurka
Ucieramy masło, dodajemy cukier i żółtka i dalej ucieramy, aż ciasto zrobi się pulchne. Dokładamy zmielone migdały, mąkę ziemniaczaną, sól, sodę, rodzynki, mąkę pszenną i wyrabiamy ciasto, aż przestanie się kleić do rąk. Rozwałkowujemy, kładziemy na blaszkę i pieczemy. Po ostudzeniu dekorujemy np. lukrem, stopioną czekoladą czy migdałami.
Zobacz też: W kuchni DDTVN wielkanocne mazurki!
Przepis na tradycyjny sernik – składniki:
· 1 kg tłustego sera białego,
· 5 jajek (białka ubite na pianę i żółtka),
· 5 ziemniaków ugotowanych w mundurkach,
· 2 łyżki kaszy manny,
· 1 kostka masła,
· 1,5 szklanki cukru,
· rodzynki,
· skórka pomarańczowa.
Przepis na tradycyjny sernik
Ziemniaki i ser mielimy maszynką. Ucieramy żółtka z cukrem i mieszamy z serem. Dodajemy pozostałe składniki i mieszamy. Na końcu dodajemy ubite na sztywno białka. Pieczemy w 170 stopniach Celsjusza przez godzinę.
Zobacz też: Przepis na sernik królewski
Bibliografia:
Marta Norkowska „Najnowsza kuchnia wytworna i gospodarska: zawierająca 1032 przepisy gospodarskie z uwzględnieniem kuchni jarskiej”, Warszawa 1917.
Lucyna Ćwierczakiewiczowa „356 obiadów”, Warszawa 1911.
Elżbieta Kiewnarska „Kuchnia powojenna: przepisy smacznego i taniego przyrządzania śniadań, obiadów i kolacyj oraz oszczędnych ciast domowych”, Warszawa 1928.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN