Czubryca - co to jest i jak używać w kuchni?

Każdy, kto lubi gotować, wie, jak ważne w kuchni są przyprawy. Sól i pieprz to podstawa, ale jest jeszcze mnóstwo innych dodatków do dań. Jednym z nich jest czubryca – wciąż mało znana, ale godna uwagi.

Czubryca to idealny dodatek do wielu dań. Może występować w wielu wariantach. Warto poznać ich skład i właściwości, by jeszcze lepiej wydobywać smak różnych potraw. Jak stosować czubrycę?

Co to jest czubryca?

Czubryca to mieszanka przypraw, której bazą jest cząber górski (Satureja montana). Występuje także pod nazwą czubrica. Jest charakterystyczna dla kuchni bułgarskiej. Przyprawa czubryca często jest przygotowywana na bazie cząbru ogrodowego ( Satureja hortensis ), który jest jednak zdecydowanie mniej wyrazisty i przy zakupie czubrycy warto brać ten fakt pod uwagę. Cząber górski jest mocny w smaku, prawie tak ostry jak pieprz i charakteryzuje się intensywnym korzennym smakiem i aromatem. Jest rośliną powszechnie uprawianą w rejonie Morza Śródziemnego. Cząber ogrodowy zawiera znacznie mniej garbników i olejków eterycznych, przez co wypada słabiej w porównaniu z cząbrem górskim. Czubryca to świetny dodatek do różnych zup, a także mięsa, fasoli i sera. Z powodzeniem można nią przyprawiać także kanapki.

Czubryca czerwona

To przyprawa nazywana także czubrycą bułgarską. Oprócz cząbru górskiego w jej składzie można znaleźć czerwoną paprykę, zarówno słodką, jak i ostrą, czosnek, kozieradkę i sól. Bardziej urozmaicone wersje czubrycy czerwonej często zawierają także rozmaryn, suszone pomidory, cebulę, bazylię i tymianek. Czubryca czerwona będzie pasowała do dań z mięsa czy warzyw strączkowych. Doda im pikanterii i wyrazistości, a także czerwonego koloru. Świetnym pomysłem jest dodawanie jej do bałkańskich sosów, takich jak lutenica czy ajwar. Wiele osób uważa ją za cenny dodatek do spaghetti czy pizzy.

Czubryca zielona

Czubryca w wersji zielonej to oczywiście cząber górski, ale w towarzystwie papryki zielonej i soli. Ponadto w jej składzie można znaleźć pietruszkę, koperek, lubczyk, kozieradkę i czosnek. Czubryca zielona jest znacznie łagodniejsza od czerwonej. Jest za to bardzo aromatyczna. Sprawdzi się jako dodatek do różnego rodzaju zup, a także dań z drobiu. Warto spróbować jej w połączeniu na przykład z jajecznicą czy innym daniem z jajek. Zielona czubryca będzie także pasowała do kanapek czy też twarogu. Oprócz tego będzie dobrym składnikiem marynat do mięsnych potraw.

Czubryca biała

Istnieje także biała wersja czubrycy, która jest mieszanką cząbru, czosnku, pietruszki, kopru, selera, lubczyku (korzenia i liści), a także cebuli, oregano, kozieradki i czosnku niedźwiedziego. Oczywiście w jej składzie znajduje się również sól. Nadaje się do przyprawiania sosów, sałatek oraz zup.

Czubryca żółta

Żółta czubryca to naturalnie cząber, ale tym razem z dodatkiem czosnku, kozieradki, curry, kurkumy, ostrej papryki, a także korzenia pietruszki. W jej składzie często występuje też mąka kukurydziana i oczywiście sól. Nie jest tak popularna jak chociażby czubryca czerwona czy zielona, ale warto mieć świadomość, że również taka wersja czubrycy istnieje. Można ją dodawać do różnego rodzaju dań z warzyw, a także białego sera i roślin strączkowych. Jest dobrym dodatkiem do różnych sosów przygotowywanych na bazie jogurtu czy majonezu.

Czubryca szara

Ta wersja czubrycy składa się z sezamu, soli, chilli, kozieradki, czosnku, cebuli, lubczyku i gorczycy. Ma się rozumieć, nie można pominąć cząbru. W jej składzie można także znaleźć czarnuszkę, słynącą ze zdrowotnych właściwości znanych już starożytnym. Czubryca szara będzie idealnym dodatkiem do potraw ciężkich , przygotowanych na bazie roślin strączkowych, a także baraniny czy jagnięciny. Warto wiedzieć, że wspiera wydzielanie kwasów żołądkowych.

Czubryca – na zdrowie

Oprócz walorów smakowych czubryca posiada również właściwości lecznicze. Pomaga na przykład w walce z drożdżakami, a także gronkowcami, paciorkowcami i bakteriami, przyczyniając się do zahamowania ich rozwoju. Ponadto czubryca łagodzi niestrawność czy wzdęcia. Cząber górski, główny składnik czubrycy, ma działanie dezynfekujące i jest stosowany także zewnętrznie przy oparzeniach, ukąszeniach owadów i innych problemach ze skórą. Dodatkowo jest ratunkiem przy wymiotach, biegunce, bólu gardła czy zapaleniu pęcherza moczowego i nieregularnych miesiączkach. Warto wiedzieć, że olejki eteryczne, które znajdują się w tej roślinie, przyczyniają się do zahamowania aktywności i rozwoju wirusa HIV.