Dolina Będkowska jest doliną potoku Będkówka, który spływa z Wyżyny Olkuskiej do Rowu Krzeszowickiego. Najlepszym miejscem, skąd można rozpocząć wędrówkę po Dolinie Będkowskiej, jest miejscowość Będkowice.
Zobacz wideo: Podróżnicy i ich niezwykłe wyprawy
Podróżnicy i ich niezwykłe wyprawy
Jaskinia Nietoperzowa – jedna z głównych atrakcji Doliny Będkowskiej
W północnej części Doliny Będkowskiej, przy niebieskim szlaku, znajduje się Jaskinia Nietoperzowa. Jej nazwa wzięła się od znalezionych tam szczątek nietoperzy zarówno żyjących wiele wieków temu, jak i współcześnie. Jaskinia liczy 326 metrów długości i jest jedną z większych jaskiń Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Interesującym w niej miejscem jest wodospad naciekowy (forma powstała na ścianie w wyniku działania ściekającej wody), a także kotły wirowe (powstałe w miejscu, w którym ściekała woda pod dużym ciśnieniem). Po raz pierwszy informacja o jaskini pojawiła się w pierwszej połowie XIX wieku. W latach 1872–1879 wydobywano na skalę przemysłową osady, co doprowadziło do znacznego zniszczenia pierwotnego układu podłoża. W czasie prac wykopaliskowych prowadzonych w jaskini odnaleziono 4000 kłów niedźwiedzi jaskiniowych. Gatunek ten wyginął około 28 tysięcy lat temu, a jaskinia w Dolinie Będkowskiej była miejscem, w którym obozowali łowcy niedźwiedzia jaksiniowego. W jaskini kręcone były też sceny filmu "Ogniem i mieczem" Jerzego Hoffmana.
Dolina Będkowska – szlaki turystyczne
Przez Dolinę Będkowską przebiegają trzy szlaki turystyczne. Szlakiem niebieskim można przejść całą długość doliny. Żółty szlak prowadzi z Będkowic bocznym wąwozem, tylko fragmentami przechodzi przez Dolinę Będkowską. Następnie trafia do Doliny Szklarki, później do Doliny Racławki, która jest rezerwatem przyrody, a kończy się w Paczółtowicach. Ostatnim szlakiem, który zahacza o Dolinę Będkowską, to szlak zielony. Rozpoczyna się w miejscowości Łazy i przebiega środkową część Doliny Będkowskiej, wzdłuż źródła Będkówki aż do Wierzchownia. Szlaki w Dolinie Będkowskiej są dobrze oznakowane i znajdują się w bardzo dobrym stanie. Można nimi bez problemu poruszać się rowerem, są również rewelacyjne do spacerów dla mniej doświadczonych turystów, a nawet rodzin z dziećmi w wózkach.
Dolina Będkowska pełna niezwykłych miejsc
W środkowej części Doliny Będkowskiej, w jednym z bocznych wąwozów, znajduje się Będkowska Brama. Jest to twór skalny z wapieni skalistych, które są bardziej odporne na wietrzenie. W wyniku erozji skały zaczynają przyjmować kształt zbliżony wyglądem do bramy. Bardzo interesującego odkrycia dokonano na jednej ze Skał Bramy Będkowskiej. Znajdują się tam bowiem pozostałości starego grodziska. Szczególnie pięknie w Dolinie Będkowskiej prezentuje się wodospad Szum. Jest to największy wodospad w Dolinkach Krakowskich. Woda bardzo malowniczo i szeroko spływa po skałkach, stąd wzięła się też popularna nazwa tego miejsca – Wodospad Szeroki. Ma on wysokość 4 metrów i spływa z tzw. martwicowego progu utworzonego z wapieni, za którego progiem rozlewa się bardzo szeroko. Niedaleko wodospadu znajdują się też skały zwane Czarcie Wrota. Mają one 14–24 metry wysokości i można się na nie wspinać. Warto też zajrzeć do Jaskini Łabajowej, która ma 40 metrów długości i dużą komorę.
Zobacz wideo: Studentka w podróży
Sokolica nad Doliną Będkowską – wyzwanie dla wspinaczy
Nad Doliną Będkowską góruje Sokolica. Jest to jednocześnie najwyższa w całej jurze Krakowsko-Częstochowskiej ścianka wspinaczkowa. Góra dawniej nazywana była Grodziskiem, a to ze względu na znalezione na jej szczycie resztki grodziska (głównie wały obronne), którego powstanie datuje się na VIII–IX wiek. Prace archeologiczne wskazują na jeszcze wcześniejsze osadnictwo w tym miejscu sięgające okresu neolitu i kultury łużyckiej. U stóp góry znajduje się gospodarstwo, tzw. Brandysówka, która jest bazą wypadową wspinaczy skałkowych. Od strony Doliny Będkowskiej Sokolica wznosi się na 100 metrów. Jako ścianka wspinaczkowa jest dosyć trudna, ponieważ ściany są bardzo strome i wymagają dużych umiejętności od wspinaczy. Sokolica ma nie tylko ściany pionowe, ale też przewieszone, czyli wystające fragmenty. Z tego powodu ściany zabezpieczone są tzw. ringami, czyli umieszczonymi na stałe i odpowiednio zabezpieczonymi elementami asekuracyjnymi wspinacza, do których można przypiąć linę asekuracyjną. Na Sokolicę z Dolin Będkowskiej prowadzi 30 dróg wspinaczkowych zróżnicowanych ze względu na poziom trudności. Inną popularną ścianką wspinaczkową w Dolinie Będkowskiej jest skała o historycznej nazwie Zamczysko, która została wyparta przez nazwę nadaną w latach 70. XX wieku przez wspinaczy, czyli Dupa Słonia. Nazwa wzięła się od charakterystycznego ukształtowania jednej z trudniejszych tras na tej skale.
Zobacz także:
- Pokój ze znaczków, replika pałacu i piramidy. To miejsce na Podlasiu przyciąga nawet prezydentów
- Dorota Wellman w skarbcu Uniwersytetu Jagiellońskiego. "Do cennych obiektów należy złoty globus"
- 100-letnia wieża ciśnień w Zabrzu zyskała nowe życie. Do czego służyła w przeszłości?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Fotoinspiracja/Getty Images