Wargacz, inaczej nazywany aswalem, występuje głównie w Indiach, Nepalu i na Sri Lance. Jeszcze do niedawna zamieszkiwał te tereny bardzo licznie. Jednak wielkość jego populacji maleje z roku na rok.
Zwierzęta
Wargacz leniwy – opis gatunku
Wargacz leniwy (Melursus ursinus) to gatunek drapieżnego ssaka z rodziny niedźwiedziowatych (Ursidae). Przypomina niedźwiedzia himalajskiego, ale jednocześnie mocno się od niego odróżnia. Różni się od pozostałych niedźwiedzi wydłużonym pyskiem z niezwykle ruchliwymi i wysuniętymi do przodu wargami, które bardzo często układa w rurkę ssącą, co pomaga mu w poszukiwaniu pożywienia. Brakuje mu środkowych siekaczy, pozostałe zęby także są mniejsze niż u jego kuzynów. Bardzo często nie przeżuwa pokarmu. Wargacz leniwy ma bardzo gęste futro, na które składają się dość długie włosy. Na piersi ma białą plamę w kształcie litery V, a całe futro jest mocno zmierzwione. Jego znakiem rozpoznawczym jest charakterystyczna grzywa na karku. Łapy zakończone są mocnymi pazurami, hakowato wygiętymi. Spora część budowy wargacza leniwego (łapy, wargi) ma związek ze sposobem pozyskiwania przez niego pożywienia. Niedźwiedź wargacz osiąga średnią wysokość około 1,4 m i waży od 60 do 140 kg. Wargacze leniwe żyją w stadach składających się z 4–5 osobników. Samice po 7-miesięcznej ciąży wydają na świat od 1 do 3 młodych, które po urodzeniu ważą do 400 dag. Pozostają przy matce przez 3 lata. Wargacz leniwy wdrapuje się na drzewa, choć robi to raczej niezdarnie. Nie zapada natomiast, jak niektórzy jego krewniacy, w sen zimowy. Wyróżnia się dwa podgatunki wargacza leniwego:
- Malursus ursinus ursinus – Indie, Bangladesz, Malursus ursinus inoratus – Sri Lanka, Nepal.
Niedźwiedź wargacz – pokarm
Podstawowy pokarm niedźwiedzia wargacza stanowią rośliny. Łapy pozwalają mu między innymi na wykopywanie z ziemi bulw roślin. Z kolei wargi ułożone w rurkę ssącą pomagają żywić się termitami, które również chętnie zjada niedźwiedź wargacz. Wargacze są właściwie wszystkożerne. Lubią nie tylko termity i bulwy, lecz także owoce, jagody, miód, padlinę. Plądrują także ptasie gniazda. W sezonie niedźwiedzie najchętniej sięgają po owoce. Gdy te się kończą, wargacz leniwy szuka owadów.
Czy niedźwiedź wargacz jest groźny?
Wargacz leniwy dość łatwo poddaje się oswojeniu, natomiast nie oznacza to, że przestaje być groźny. Przy kontakcie z nim trzeba pamiętać, że jest to groźny drapieżnik i pełne jego "udomowienie" jest właściwie niemożliwe. Wiele osób jednak o tym zapomina lub lekceważy ostrzeżenia. W efekcie niedźwiedź wargacz niejednokrotnie okazuje się sprawcą ataków na ludzi. Ataków, co trzeba podkreślić, poważnych, które kończą się licznymi okaleczeniami, a w niektórych przypadkach nawet śmiercią. Nieuzbrojony człowiek w starciu z niedźwiedziem wargaczem nie ma właściwie żadnych szans. To zwierzę waży czasami nawet 140 kg i potrafi być niezwykle agresywne.
Gdzie można spotkać niedźwiedzia wargacza?
Wargacz leniwy występuje przede wszystkim w Indiach i Cejlonie na Sri Lance. Można go też spotkać w Nepalu, Bangladeszu i Bhutani, jednak nie jest to takie łatwe, gdyż drastycznie zmniejsza się jego populacja. Według czerwonej księgi gatunków zagrożonych wargacz leniwy został oznaczony kategorią VU. Zakłada się więc, że jest to gatunek zagrożony wyginięciem. Wargacze najczęściej wybierają tereny lasów liściastych, choć spotkać je można również na obszarze trawiastym. Jeszcze do lat 90. XX wieku wargacz leniwy był gatunkiem dość często spotykanym na terenach Indii i Nepalu. Sytuacja zmieniła się ze względu na coraz większe wykorzystanie tych terenów pod uprawę kawy i herbaty. Obecnie wargacza można spotkać na północnych i wschodnich nizinach.
Wargacz leniwy – ciekawostki
Wargacz leniwy swoją nazwę zawdzięcza pomyłce. Gdy po raz pierwszy w Europie pojawiło się bowiem futro tego niedźwiedzia, uznano, że należy ono do nieznanego jeszcze gatunku leniwca. Dopiero z czasem zweryfikowano to błędne przekonanie, jednak nazwa została do dziś. Wargacz leniwy to jedyny gatunek niedźwiedzia, który jest aktywny nocą. To także jedyny niedźwiedź, który nosi swoje młode potomstwo na grzbiecie. W Indiach niedźwiedzia wargacza wykorzystuje się do publicznych popisów określanych mianem tańczących niedźwiedzi. Widowisko samo w sobie jest być może atrakcyjne, warto jednak zdawać sobie sprawę, że uczestniczące w nim zwierzęta są poddawane okrutnej tresurze. Ponadto brutalnie się je okalecza, wyrywając im zęby i pazury.
Zobacz także:
- Jak w XIX wieku traktowano zwierzęta? "To była makabryczna moda"
- Całe życie poświęciły ratowaniu czworonogów. "My to robimy z pasją, z naszą miłością do zwierząt"
- Egzotyczne zwierzęta jako domowe pupile?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Ken Watkins/Getty Images