Naparstnica to ozdobna roślina popularna w ciepłych krajach Europy, Afryki Północnej i Azji Zachodniej. Wywodzi się z rodziny babkowatych i występuje w wielu odmianach różniących się między sobą kolorem i kształtem kwiatów. Nazwa rośliny nawiązuje do naparstka, do którego podobne w kształcie są jej kwiaty. Wiele osób zastanawia się, czy naparstnica jest trująca. Warto wiedzieć, że oficjalnie uznana jest za toksyczną, jednak zarówno medycyna ludowa, jak i przemysł doceniły jej lecznicze właściwości.
Rośliny i kwiaty
Gatunki naparstnicy
Naparstnica występuje w wielu gatunkach i odmianach, jednak do najbardziej popularnych, hodowanych w celach ozdobnych, należą: naparstnica purpurowa, wełnista, rdzawa i zwyczajna.
Naparstnica purpurowa – najbardziej popularny gatunek byliny, osiągający wysokość sięgającą nawet 2 m. Ma pojedyncze, proste, zielone liście, a jej główną ozdobą są ciemne kwiaty ułożone w kształt dzwonka. Przybiera kolory od jasnej do ciemnej purpury z wyraźnie widocznymi białymi lub różowymi plamkami. Kwiaty mogą ułożyć się w grono sięgające nawet kilkudziesięciu centymetrów. Kwitnie zwykle na wiosnę, by opaść wraz z nadejściem pierwszych, większych chłodów. Jest odmianą odporną na zmiany czynników atmosferycznych, dlatego jest bardzo chętnie wybierana przez hodowców.
Naparstnica wełnista – mniejsza od naparstnicy purpurowej, z kielichem białych lub karmelowych kwiatów. Naparstki osiągają długość do 3 cm. Jest delikatna, najlepiej rośnie w klimacie suchym i gorącym. Sprzyja jej duże nasłonecznienie i wysokie temperatury, dlatego rośnie w rejonach Azji i Afryki. W Europie ginie po pierwszym przekwitnięciu.
Naparstnica rdzawa – bylina o średniej wysokości, osiągająca 1 m wysokości. Liście w kolorze żółtego brązu tworzą rozetę, a kwiaty osadzone są naprzemiennie. Występuje w pomarańczowej gamie kolorystycznej, która różni się od siebie intensywnością. Niekiedy kolory kwiatów przechodzą od białego do ciemno pomarańczowego. Jest odmianą ciepłolubną i sprzyja jej ciepłe słońce. Zakwita w lipcu i kwitnie aż do później jesieni.
Naparstnica zwyczajna – najbardziej trwała i przez to lubiana przez ogrodników. Może kwitnąć nawet kilka lat. Kwiaty przybierają odcienie żółci z dodatkowym brązowym zdobieniem w postaci plamek, żyłek, nieregularnych wzorów.
Uprawa naparstnicy
Naparstnica, początkowo dziko rosnąca bylina, ze względu na swój wyjątkowy wygląd i trwałość szybko została zaadaptowana do przydomowych ogrodów i plantacji kwiatów z przeznaczeniem na sprzedaż. Zdobi ogrody, ale równie pięknie wygląda w bukietach z kwiatów ciętych.
Jakie warunki lubi najbardziej? Do wzrostu potrzebuje słońca i odrobiny cienia. Wysiewana w okresie od maja do czerwca, zakwita w drugim roku po posadzeniu. Naparstnica ogrodowa radzi sobie również z towarzystwem innych roślin i kwiatów. Byliny te są roślinami łatwymi w pielęgnacji i nie wymagają szczególnych zdolności ogrodniczych. Regularnie podlewane, zazwyczaj radzą sobie same. Jak wygląda rozmnażanie naparstnicy? Po zapyleniu same się rozpylają, zajmując różne miejsca w ogrodzie. Zazwyczaj rosną w gromadzie.
Pierwotne środowisko naparstnic do skraje lasu i łąki. Decydując się na nie, warto zapewnić im, możliwie jak najbardziej zbliżone do tego środowisko.
Naparstnica kwiat nie ma szczególnych wymagań dotyczących gleby. Najlepiej jednak czuje się w glebie wapiennej, bogatej w próchnicę lub glebie obojętnej. Chcąc posadzić naparstnicę, początkowo zasiej ją w doniczce, a po zawiązaniu się liści przesadź do gleby. Możesz również skrócić czas oczekiwania na kwitnienie, kupując wczesną wiosną na targu ogrodniczym sadzonki z wypuszczonymi pączkami.
Choroby naparstnicy
Naparstnice bardzo często atakowane są przez grzyby, pleśń, mączniaki. Dotyka je również plamistość liści, które pokrywają się ciemnymi plamami. Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby, chore liście należy całkowicie usunąć. Łodygi zaatakowane przez mszyce należy pokryć odpowiednim środkiem chemicznym zwalczającym szkodniki i zapobiegającym ich nawrotowi.
Czy naparstnica jest trująca?
Wszystkie części naparstnicy mają w swoim składzie glikozydy – silnie trującą substancję, która działa drażniąco. W kontakcie z drogami oddechowymi może wywołać wymioty, biegunki, zawroty głowy, duszności i zatrucie. Roślina więc nie powinna być łatwo dostępna dla dzieci i zwierząt. Suszone liście naparstnicy wykorzystywane są co prawda w medycynie i przez przemysł farmaceutyczny, jednak nie należy samodzielnie sporządzać substancji leczniczych.
Zobacz także:
- Naparstnica purpurowa – uprawa, właściwości i zastosowanie
- Jak sadzić i uprawiać ligustr zimozielony?
- Róża wysokopienna i niskopienna – uprawa i pielęgnacja. Sprawdź, co warto wiedzieć
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Ashraful Arefin photography/Getty Images
