W Indiach bazylia pospolita jest świętą rośliną, której działanie poznano już wiele wieków temu. Poza wyjątkowym aromatem, bazylia ma również właściwości lecznicze. Przynosi ulgę osobom, które zmagają się z niestrawnością, koi nerwy, działa uspokajająco.
Bazylia pospolita - roślina jedyna w swoim rodzaju
Należąca do rodziny jasnotowatych bazylia pospolita (łac. Ocimum basilicum ) to jedno z najpopularniejszych ziół, które zyskało uznanie dzięki bardzo aromatycznym liściom. Gatunek ten pochodzi z Indii, gdzie bazylia od wieków jest świętą rośliną. Obecnie uprawiana jest prawie na całym świecie, w 150 odmianach. Mimo, że stosunkowo niedawno trafiła na Stary Kontynent, to jest bardzo ceniona, np. w Grecji określa się ją jako królewskie pachnidło, natomiast we Francji to roślina patronki ogrodników, czyli św. Anny. Niemniej popularna jest w Polsce, gdzie znana jest jako bazylek ogrodowy, bazylia wonna lub bazyliszka polska.
Bazylia pospolita jest rośliną jednoroczną, rosnąco do 60 cm wysokości. Ma wzniesiony pokrój, jej liście mają długość do 5 cm, są jasnozielone (u niektórych odmian czerwonawe), mają kształt jajowaty. Najważniejszą częścią liścia bazylii jest jego spód, gdzie znajdują się gruczoły wydzielające olejki eteryczne. Bazylia posiada również drobne kwiaty, które są czerwonawe lub żółtawe.
Bazylia pospolita – uprawa i pielęgnacja
W związku z tym, że w Polsce bazylia nie rośnie dziko, aby ją uzyskać, należy posadzić roślinę do pojemników lub do gruntu. Można ją uprawiać z siewu nasion lub z rozsady. Bazylia pospolita pochodzi z cieplejszej strefy klimatycznej i potrzebuje dobrze nasłonecznionego stanowiska. Aby móc się cieszyć się jej smakiem, popularną praktyką jest sadzenie w doniczce, do której wysiewa się nie więcej niż 20 nasion. Doniczkę umieszcza się na parapetach, balkonach lub tarasach, gdzie jest odpowiednio osłonięta przed wiatrem, deszczem i ma wystarczającą ilość słońca (min. 5 godzin światła słonecznego dziennie) i ciepła (w okresie wegetacji wymaga temperatury na poziomie 20-25°C).
Uprawę bazylii pospolitej w doniczkach zaczyna się od wysiania nasion wczesną wiosną, następnie na początku lata rośliny przesadza się do większych doniczek. Natomiast wysiew do gruntu przeprowadza się dopiero pod koniec wiosny, gdy temperatura w nocy zacznie przekraczać 10⁰C. Bazylia pospolita będzie się bardziej krzewić i rozrastać, jeśli przytnie się wierzchołki jej pędów.
Pielęgnacja bazylii jest bardzo prosta, polega na spulchnianiu gleby oraz odchwaszczaniu. Należy również pamiętać o systematycznym (rano lub wieczorem) podlewaniu podłoża, na którym zioło rośnie. Unika się podlewania bazylii w ciągu dnia oraz moczenia liści. Dodatkowo, przy każdym podlewaniu możemy dodawać do wody biohumus, wpłynie on pozytywnie na wzrost rośliny.
Bazylia pospolita – skład
Bazylia kojarzy się większości z charakterystycznym aromatem, który zawdzięcza olejkom eterycznym. Co ciekawe, ich skład różni się w zależności od rejonu geograficznego, z którego pochodzi dana odmiana. Poza olejkami eterycznymi, w bazylii znaleźć można białko, tłuszcze, błonnik, skrobię, garbniki, witaminę C, E. Bazylia pospolita jest również źródłem składników mineralnych, tj. wapnia, magnezu, potasu, siarki i żelaza.
Jakie właściwości ma bazylia pospolita?
Właściwości bazylii wynikają w dużej mierze z obecnych w liściach olejków eterycznych wyróżniających się szerokim spektrum działania farmakologicznego. Bazylia ma korzystny wpływ na układ pokarmowy. Poprzez pobudzanie wytwarzania soku żołądkowego zioło poprawia trawienie, i tym samym jest doskonałym panaceum na niestrawność po ciężkim posiłku. Bazylia pospolita przynosi ulgę w stanach zapalnych żołądka, poprawia apetyt, jest też stosowana jako środek zapobiegający wymiotom i nudnościom.
Roślina ta wspomaga oczyszczanie nerek i stymuluje układ odpornościowy. Pomaga także uśmierzyć bóle menstruacyjne, migrenowe oraz reumatyczne. Poza tym bazylia wpływa pozytywnie na nastrój, działa przeciwdepresyjnie, zmniejsza nadpobudliwość oraz pomaga zwalczyć bezsenność.
Bazylia - zastosowanie
Bazylia to jedna z najbardziej popularnych roślin przyprawowych, dlatego każdy kto pracuje w gastronomi powinien wiedzieć jak uprawiać bazylię. Świeże liście dodają smaku sałatkom, świetnie komponują się z daniami z grzybów, czy mięsa. Suszona bazylia nadaje się do sosów, pieczeni mięsnych, ryb i duszonych warzyw.
Poza kulinarnym zastosowaniem bazylii, otrzymywany z niej olejek jest wykorzystywany w przemyśle mydlarskim i perfumeryjnym. Niektórzy dodają go do kąpieli. Z bazylii powstają preparaty przynoszące ulgę przy przeziębieniach i grypie oraz przy bólu dziąseł. Bazylia pospolita jest również składnikiem maści na skaleczenia i na ukąszenia owadów.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN