Początkowo święto Szawuot nawiązywało do tradycji rolniczych. Z czasem zostało ściśle powiązane z wydarzeniami związanymi z wyjściem Izraelitów z Egiptu. Obchodzi się je dokładnie siedem tygodni po zakończeniu Pesach. Właśnie po takim czasie Bóg miał ofiarować Mojżeszowi Torę. W jakich dniach obchodzi się Szawuot? Jak się je świętuje? Czy w tym czasie je się jakieś wyjątkowe potrawy?
Kiedy dokładnie obchodzony jest Szawuot?
Żydowskie święto Szawuot obchodzone jest dokładnie 50 dni po Pesach. Jego rozpoczęcie wypada zatem na dzień 6 siwan. Odpowiednikiem tego miesiąca w kalendarzu gregoriańskim jest przełom maja i czerwca. Dlatego też w powyższym kalendarzu święto to jest ruchome. W 2019 roku trwało od wieczora 8 czerwca do wieczora 10 czerwca. Natomiast w 2020 roku – od wieczora 28 maja do wieczora 30 maja. Warto zwrócić uwagę na to, że Szawuot świętowany jest przez dwa dni w diasporze, zaś w Izraelu obchody trwają zaledwie jeden dzień.
Szawuot – jakie są inne nazwy tego święta?
Szukając informacji o Szawuot, można dowiedzieć się, że święto to ma wiele nazw. Bardzo często określa się je również Świętem Tygodni lub Pięćdziesiątnicą, z uwagi na okres, jaki mija pomiędzy Pesach a Szawuot właśnie (7 tygodni, czyli 50 dni). Początkowo było to święto związane wyłącznie z rolnictwem i plonami. Dlatego też można spotkać się z takimi nazwami, jak Święto Żniw czy Święto Pierwszych Owoców. Do pierwotnego charakteru tego święta nawiązuje też spotykana niekiedy nazwa Żydowskie Zielone Świątki. Powiązanie uroczystości z ofiarowaniem Żydom Tory nastąpiło dopiero później, w okresie talmudycznym. Wtedy też pojawiła się nazwa "Czas nadania naszej Tory".
Jak obchodzony jest Szawuot?
Święto Tygodni zaliczane jest do świąt pielgrzymich. Dawniej należało udać się do Świątyni Jerozolimskiej, aby złożyć ofiarę z pierwszych plonów. Od momentu powiązania obchodów z otrzymaniem Tory, sposób świętowania ulegał zmianie. Obecnie Szawuot poprzedzany jest szeregiem przygotowań, które nawiązują do okresu sprzed przyjęcia przez Żydów praw nadanych im przez Boga. Zwyczajowo, w czasie nocnego czuwania, czytana jest Tora, co ma przygotować wiernych na to, aby ponownie przyjąć ją w czasie nadchodzącego święta.
Rankiem odczytywane są zapiski zawarte w Księdze Wyjścia. Dekalog musi być odsłuchany na stojąco. W synagodze odczytywana jest także Księga Rut. Opowiada ona historię młodej kobiety, która dobrowolnie przeszła na judaizm, była osobą pobożną i niezwykle życzliwą, co budziło uznanie wśród innych. Podkreśla się też to, że była ona przodkiem biblijnego króla Dawida. Często wskazuje się, że losy Rut (zwłaszcza przyjęcie przez nią judaizmu), utożsamiane są z wydarzeniami, jakie miały miejsce na górze Synaj, czyli z przyjęciem Tory przez naród żydowski. Dodatkowo opowieść o Rut nawiązuje do żniw, czyli kolejnego elementu związanego z obchodami Szawuot.
Podczas święta obowiązuje zakaz pracy, a wszelkie dozwolone czynności są dokładnie opisane w prawie religijnym.
Jakie zwyczaje wiążą się ze Świętem Tygodni?
Zwyczajowo w czasie Szawuot ozdabia się domy oraz synagogi zielonymi gałązkami. Święto Tygodni to także specjalne potrawy. Wówczas królują przede wszystkim dania mleczne, a także produkty wytwarzane z mleka, głównie sery. Często na stole pojawia się również miód. Jest to nawiązanie do określenia Ziemi Obiecanej, czyli "krainy mlekiem i miodem płynącej". Podkreśla się również, że potrawy mleczne mogą nawiązywać do podróży Izraelitów przez pustynię – to właśnie wyroby z mleka były daniami koszernymi. Potrawy szawuotowe zazwyczaj są słodkie. Z myślą o święcie przygotowuje się między innymi pierogi ze słodkim farszem serowym, naleśniki, a także ciasta, np. serniki. Pojawiają się także różnego rodzaju zapiekanki.
Dawniej ze świętem Szawuot wiązała się tradycja rozpoczęcia nauki religijnej przez chłopców. Ciekawą tradycją związaną ze Świętem Tygodni, szczególnie popularną w XIX wieku, jest też zdobienie domowych okien specjalnie przygotowanymi na tę okazję wycinankami. Zwyczaj ten był kultywowany w żydowskich domach położonych na terenach należących obecnie do Polski oraz Rosji. Tego rodzaju ozdoby były wykonywane przez mężczyzn, a nazywano je szewuosim lub rojzelech. Główne motywy, jakie przedstawiono na wycinankach, to kwiaty, ptaki oraz leśne zwierzęta.
Zobacz wideo: Żydowskie sierocińce na Podhalu
Zobacz też:
Po przejściu na emeryturę zaczął budować modele statków. Jeden z jego pokoi wygląda jak kajuta
Autor: Adrian Adamczyk