Muzyka po śląsku jest współcześnie mieszanką różnych gatunków. Można doszukać się w niej elementów disco polo czy folk. Jednak duże znaczenie ma też ludowa muzyka śląska, która łączy się z historią regionu, tworząc niejako unikalne dziedzictwo narodowe.
Znaczenie muzyki śląskiej
Muzyka w kulturze śląskiej odgrywa bardzo ważną rolę. Jest mocno zakorzeniona w tradycji i historii regionu. Oprócz ludowych pieśni i tańców muzyka śląska jest sposobem identyfikacji z kulturą i jej przekazywaniem czy pielęgnowaniem w czasach współczesnych. To, co szczególnie wyróżnia melodie śląskie, to charakterystyczna dla tego regionu gwara. Ten specyficzny język, tzw. etnolekt, używany w piosenkach sprawia, że społeczność może się zintegrować i utożsamiać ze znaną w swoim kręgu kulturą.
Pieśni śląskie w dawnych czasach towarzyszyły różnym rozrywkom i wydarzeniom. Śpiewane do dziś, np. na weselach, są formą kultywowania tradycji przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Ludowa muzyka śląska była inspiracją dla wielu słynnych artystów. Przykładem może być Witold Lutosławski, autor „Tryptyku Śląskiego”. Inspiracją były dla niego utwory miłosne, które wzbogacone m.in. o instrumenty dęte blaszane, tworzyły nastrojowe melodie. Postacią, dla której śląska muzyka okazała się wspaniałym odkryciem, był David Bowie. W 1977 roku ukazała się płyta artysty zatytułowana „Low”, na której znalazła się kompozycja „Warszawa”. Instrumentalna melodia zawierała fragmenty utworu „Helokanie” wykonywanego przez zespół Śląsk.
Muzyka z regionu Śląska zachwycała nie tylko samych artystów. Dla okolicznych mieszkańców utwory z dawnych lat z tradycyjną gwarą są przyjemnym wspomnieniem czasów dzieciństwa.
Cechy muzyki śląskiej
Najważniejszą różnicą pomiędzy charakterystyczną dla regionu śląskiego muzyką a innymi gatunkami jest forma tekstu. Piosenki oparte są zwykle na gwarze, której znaczenie jest doskonale znane mieszkańcom tego regionu. Muzyka po śląsku może być niezrozumiała dla innych społeczności, co powoduje zawężenie jej grona odbiorców. Współczesne hity śląskie zmieniają swój repertuar, upraszczając go w kwestii tekstowej, dzięki czemu są bardziej przystępne dla osób nieznających gwary.
Czym charakteryzują się takie melodie? Biesiadna muzyka śląska jest żywiołowa i taneczna. Utwory komponowane są z wyraźnym brzmieniem klasycznych instrumentów – perkusji, gitar czy instrumentów klawiszowych. Nie da się jednoznacznie określić gatunku tej muzyki. Jest ona połączeniem różnych nurtów – disco, disco polo czy folk. Współczesna muzyka śląska czerpie więc z wielu gatunków, dlatego staje się bardziej uniwersalną melodią.
Tekst w utworach o charakterze śląskim jest bardzo ważny. Choć opiera się na prostych zwrotkach, jest dla wielu słuchaczy wartościowy. Teksty dotyczą spraw codziennych, miłosnych, problemów i dylematów, z którymi mamy do czynienia na co dzień. Prosty przekaz lepiej trafia do odbiorców, ponadto łatwy tekst wpada w ucho i zostaje zapamiętany na dłużej. Starsze utwory zawierają też wiele mądrości życiowych.
Wykonawcy szlagierów muzyki śląskiej
Szlagierami nazywane są przeboje w muzyce śląskiej. Utwory te są często oparte na gwarze i nawiązują do lokalnej tradycji. Inspiracją w ich tworzeniu jest niekiedy niemiecka muzyka ludowa. Niektóre piosenki śląskie mają bardziej biesiadny charakter. Te starsze utwory były popularne właśnie podczas odbywających się na terenie Śląska biesiad i muzycznych wydarzeń.
Najpopularniejsi wykonawcy szlagierów muzyki śląskiej to:
- Damian Holecki,
- Jacek Silski,
- Dominika i Janusz Żyłka,
- Arkadia Band,
- Claudia i Kasia Chwołka,
- Baciary,
- Oxforduo,
- Duo Coral,
- Toby z Monachium,
- Blue Party,
- Karpowicz Family.
Ich propozycje to nastrojowe hity w spokojnych lub tanecznych aranżacjach. Teksty piosenek są inspirowane życiowymi wyborami i sytuacjami. Utwory cieszą się uznaniem szczególnie starszego pokolenia, choć wśród współczesnych wykonawców muzyki śląskiej można też znaleźć młodszych wykonawców, takich jak Beata Michalska, Kafliki czy Dawid Janiak. Popularne przeboje można usłyszeć na żywo podczas Gali Śląskich Szlagierów. Są to imprezy plenerowe, które odbywają się w różnych miastach, np. w Jarocinie, Strzelcach Opolskich czy Połomi. Organizowane są też wydarzenia okolicznościowe typu Śląska Gala Andrzejkowa, na których promowany jest właśnie ten rodzaj muzyki.
Zobacz także:
- Alicja Majewska jest wulkanem energii. Skąd piosenkarka czerpie swoją siłę?
- AniKa Dąbrowska wkracza w dorosłość. "Zrozumiałam czego chcę i kim naprawdę jestem".
- Ursynowska Orkiestra Kameralna na scenie DDTVN. Jak poradziła sobie z utworem z "Ojca Chrzestnego"?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: MixMedia/Getty Images