Gałka muszkatołowa używana w niewielkich ilościach do celów kulinarnych jest bezpieczną przyprawą, jednak po przekroczeniu 5 g może powodować pewne skutki uboczne. W kuchni europejskiej wykorzystuje się ją na wiele sposobów – jako dodatek do ciast, pierników, owoców morza, mięs czy warzyw. Czym zastąpić gałkę muszkatołową? Jako zamienniki można wykorzystać cynamon, imbir, przyprawę korzenną lub sproszkowane ziele angielskie.
Gałka muszkatołowa – właściwości lecznicze
Nasiona muszkatołowca korzennego znane są ze swych korzystnych właściwości, które wynikają z obecności witaminy A, C, witamin z grupy B, kwasu foliowego, a także składników mineralnych, m.in. takich jak fosfor, potas, żelazo i wapń. W jaki sposób gałka muszkatołowa działa na organizm człowieka?
- Poprawia procesy trawienne – spożywanie przyprawy wpływa na przyspieszenie produkcji kwasu żołądkowego, dzięki czemu proces trawienia przebiega sprawniej. Ponadto substancja o nazwie eugenol, która jest obecna w składzie, zmniejsza ryzyko powstawania i rozwoju wrzodów żołądka. Wpływa na potencję – gałka muszkatołowa może działać jak afrodyzjak, stymulując układ nerwowy. Mirystycyna zawarta w przyprawie stanowi składnik tabletek działających na podobnej zasadzie. Zapobiega powstawaniu zakrzepów – spożywanie gałki muszkatołowej wpływa na ograniczenie zlepiania się płytek krwi, które odpowiadają za powstawanie zakrzepów. Działa przeciwzapalnie – w sklepach zielarskich i aptekach można dostać olej z gałki, który warto wykorzystywać podczas masażu, zwłaszcza w sytuacji odczuwania bólu stawów i mięśni. Ponadto masaż z udziałem olejku działa relaksująco i uspokajająco. Gałka muszkatołowa może być wykorzystywana również jako składnik maseczek działających przeciwtrądzikowo i zmniejszających przebarwienia. Hamuje działanie wolnych rodników – ze względu na zawarte w przyprawie antyoksydanty, opóźnia ona procesy starzenia się skóry i powstawania zmarszczek.
Gałka muszkatołowa – zastosowanie
Gałka muszkatołowa najczęściej występuje w postaci gotowego proszku, dostępnego w niewielkich saszetkach, rzadziej w formie nasion gotowych do starcia na tarce. Druga wersja jest jednak znacznie bardziej aromatyczna i wyrazista w smaku. W jaki sposób można wykorzystywać przyprawę?
- Dodatek do grzańca, pierników i kompotów – gałka muszkatołowa posiada charakterystyczny korzenny smak, który świetnie komponuje się z innymi składnikami wypieków i grzanych napojów. Przyprawa do mięs, kiełbas i pasztetów. Przyprawa do ryb i owoców morza. Dodatek do szpinaku, kapusty, fasoli i cebuli.
Kuchnia pełna aromatycznych przypraw
Gałka muszkatołowa – skutki uboczne
Oprócz wspomnianych wyżej pozytywnych właściwości, przyprawa spożyta w nadmiernych ilościach może poważnie zaszkodzić organizmowi człowieka. Jak wygląda to w praktyce? Gałka muszkatołowa od momentu jej pojawienia się w Europie cieszyła się sporą popularnością. Było to związane nie tylko z jej orientalnym smakiem i aromatem, ale przede wszystkim z właściwościami halucynogennymi, cenionymi przez ludzi z wyższych sfer. W dawnych czasach przyprawa stanowiła popularny i jednocześnie luksusowy narkotyk, na który mogli pozwolić sobie jedynie najbogatsi. Badania potwierdzają, że gałka muszkatołowa spożyta w nadmiernych ilościach (od 5 do 15 g) może wywoływać omamy, stany lękowe, palpitację serca, uczucie suchości w ustach oraz nudności. Efekty mogą utrzymywać się nawet przez 48 godzin, choć nie pojawiają się od razu. Spożycie jeszcze większej ilości przyprawy grozi delirium, konwulsjami i bardzo silnym bólem. W skrajnych przypadkach może być konieczna hospitalizacja. Z czego wynika psychoaktywne działanie gałki muszkatołowej? Wspomniana już mirystycyna oraz saflor – składniki występujące w olejkach znajdujących się w przyprawie – po spożyciu najprawdopodobniej ulegają transformacji, wykazując działanie podobne do działania amfetaminy. Z tego względu po przyjęciu większych ilości pojawiają się halucynacje. Za pobudzenie układu krążenia, oprócz safloru, z dużym prawdopodobieństwem odpowiada eugenol, zaś inne składniki zawarte w przyprawie powodują początkowy efekt rozluźnienia. Wykorzystywanie gałki muszkatołowej jako środka pobudzającego jest niezwykle niebezpieczne. Trudno ustalić dawkę śmiertelną, gdyż jest ona zależna od organizmu człowieka, jego wcześniejszych doświadczeń w przyjmowaniu przyprawy oraz sposobu spożycia. Wiele kobiet zastanawia się nad tym, czy może spożywać gałkę muszkatołową w ciąży. Niewielkie ilości dodawane do posiłków są bezpieczne, należy jednak pilnować ograniczeń, gdyż zbyt duże spożycie grozi wywołaniem skurczów macicy.
Zobacz także:
- Przepis na cytryny w sosie własnym - domowy syrop wzmacniający odporność
- Kwiaty w kuchni. Jak je wykorzystać?
- Proste, tanie i smaczne. Przepisy Darii Ładochy idealne na zimowe dni
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Holger Leue / Getty Images